Sorry, this entry is only available in Ελληνικά.
Jargon (real name: Giannis Kosmidis) is known as the composer, lyricist, singer and keyboardist of Verbal Delirium, who have released three exceptional albums since 2010. This year’s The Fading Thought is his first solo album which is impossible to go unnoticed by any prog listener (our reviews here). This release was the ideal occasion for an in-depth discussion about the creation of the album, the peculiarities of a solo album, the difficulties for Greek progressive rock artists in Greece and abroad, and of course his future plans. The disarming honesty and sincere kindness of the interviewee turned the whole process into a delightful experience.
Questions: Kostas Barbas, Dimitris Kaltsas
Hearty congratulations for The Fading Thought Giannis! This is your first solo album. What made you decide to release a solo album, considering that you are the only composer and lyricist of Verbal Delirium?
Thank you very much, I’m very glad we meet again! This decision had more to do with the material of the album, which I felt was more personal and I also wanted it to be based on a string quartet, thus I considered it ideal for a solo release. Besides, I think that when you work as a solo artist you have the opportunity to experiment with more sounds and collaborate with many different musicians, not necessarily for a whole album, but even for the needs of a single track.
Can you describe to us the process of recording and producing the album? What are the differences with the three Verbal Delirium records? Did everything go as planned?
Yes, everything went perfectly! The rehearsals, the recording and mixing process, everything worked perfectly! It’s the first time the result has been exactly what I had in mind. Of course, all this is due to Nikitas (Kissonas – guitar, string quartet arrangement), Leonidas (Petropoulos – bass, production) and Vassilis (aka Will Bow – drums). We have been working together for many years and we know, appreciate and trust each other completely. We just went into the studio and everything was done right away, not much had to be said! That was magical!
There are two main differences between this album and the three Verbal Delirium records. The first has to do mainly with the production. Leonidas and I were absolutely certain and clear about the sound we wanted and we didn’t think about it much. We wanted a pretty natural sound that would highlight the string quartet and a balance between them and the rest of the band, which I think we did perfectly. The second difference has to do with the flow and consistency of the tracks on this album, which is also evident in the Verbal records, but I think that here it’s a complete success.
The use of the string quartet gives a special character to the album. What was the rationale behind this decision? How did the whole process go?
When I wrote these songs I clearly heard in my mind the arrangement based on the string instruments. I can even tell you that there was no band in the original conception. Of course, Nikitas was the ideal person to write and arrange the parts of the quartet. Apart from knowing what I want, he has the knowledge, he has studied it and he’s great at it, unlike me; I could do it, but the result would not be as good. So, after he prepared everything, we recorded the bass and the drum parts, and then we brought in the quartet (consisting of Costas Karitzis, Stelios Papanastasis, Theodore Mouzakitis and Aris Zervas) to record in one weekend. All of them are exceptional people and professional musicians; they all did their best and gave us this wonderful result and I thank them!
You collaborate with Nikitas Kissonas once again. Would you say that he is the artist who understands your musical vision more than anyone else?
Absolutely! He is my music brother. We have so many differences as people and musicians, and so many similarities at the same time that this creates a very special musical relationship! I think that my music would be very different without the participation of Nikitas!
The compositions of the album have all in common your personal style, but we also find many differences in comparison to Verbal Delirium. When were the songs composed? Were all the tracks destined for this album or did this occur later?
These songs were all written around the same time a long time ago, they were in my drawer for quite some time and I just waited for the right time. I never release anything as soon as I write it. This gives me the opportunity to find the ideal arrangement and direction from a distance and more objectively. Thus, you avoid the trap of releasing something based on the excitement of the moment and in the process realize that you would want it different or even not want it at all! For example, The Fading Thought initially was the song you now hear without the keyboard solo. I always felt that something was missing, that it was incomplete. So at some point, years later, I came up with the idea of this solo, and of course, as soon as I wrote it, I felt that the song was really complete. Another example is Window to the World. I had written the lyrics and the whole first part of the song (verse – narration – chorus), but not the end. That came years later. The songs are old, but some points and parts were added recently when we started working on them.
Especially on the first side of the album, but also as a feeling throughout its duration, there is a strong cinematic element. Was this in your original plan or did it happen along the way? Would you ever be interested in composing film soundtracks?
No, the tracks were not deliberately written to sound cinematic. It just happened, mainly due to the fact that listened to a lot of Phillip Glass back then. Of course, writing a soundtrack used to be something I was very interested in and had in mind, but it never happened! I haven’t tried to do it either, to be honest, but if I was given the opportunity, I would definitely do it!
A few minutes ago you mentioned your keyboard solo in the title track, which is quite extensive, and this is something you don’t do often. What makes you decide a song needs a solo?
I believe that you should let the songs lead you where you need to go and not the opposite. The more spontaneous the process is, the more honest the result will be. As a listener, I don’t like pretentiousness, so I try to avoid it in the way I write. I felt that this particular solo fit perfectly there and that’s why it happened, but I have to feel that there really is a need for something like that in a song and that’s why it’s something I don’t do often. I don’t like improvisations and extensive solos when I record (playing live is a different thing, I like to extend songs as much as possible, we’re talking about different conditions). I find it a little easy to find a main theme, improvise for hours on end, record the process and release it. I want to hear a composition! I think that’s where a lot of bands suffer. If you want to include a solo, do it by writing something, not just by improvising. Of course, improvisation is necessary, because that’s where it all begins, but you shouldn’t just record the whole process. Do it and then use the substantial part! That’s how I see it as a listener and that’s how I like it in my music. I know that others prefer the exact opposite and I respect that, it just doesn’t express me.
[bandcamp width=100% height=120 album=571185116 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small track=3221455866]
How Can I? is one of your most peculiar and dark songs. Can you describe the composing and recording process?
Yes, it is one of my darkest songs. To be honest, I don’t remember the composing process. I definitely remember listening to Nevermore a lot at the time. I know it’s not very obvious, but their sound and especially tracks like Cenotaph, Sentient 6 and Noumenon were crucial. In the verse, I wanted this very deep voice narrating the lyrics over the main melody and in the atmospheric – paranoid part I needed a very bass voice to create all this effect of stress and tension and the ideal person to do that was my friend Lupe (Michalis Latousakis), member of Mosquito. He did everything one take and we just made a second take just in case! This recording was very interesting because I had to put myself in a very strange paranoid mood to make all these voices, laughs and screams. We recorded it in Leonidas’ underground studio, under his house at 1:00 p.m.! The next day his father asked him what exactly we were doing the previous night, because they were hearing strange voices!
We think that as a whole, your vocal performance in The Fading Thought is more mature compared to your previous recordings with Verbal Delirium. Did this happen because the songs here are even more personal, is it a natural evolution due to experience or is it just us? How easy was the vocal recording process for you?
That is absolutely true! A lot has contributed to that. Certainly over the years you gain more experience and learn from your mistakes. The big change in the way I recorded the vocals this time was that I sang completely freely, trying to express what I wanted to say as best I could. I did not limit myself and I did not care at all whether I would sing correctly. Thus, the result came effortlessly and very easily! I’m very happy with that, because the truth is that during my previous recordings I wasn’t as liberated as I would like to be and everyone always told me that I sang the songs better on stage. I think I did it now!
Your lyrics are always very personal. Here, this feeling is even more intense. What are your main inspirations?
Most are autobiographical, not all of course. Sometimes I mix reality with fiction. I’m basically talking about myself, things I’ve experienced and situations that have troubled me and I know I’m giving the impression that I’m excluded in my world and my thoughts without caring much about what’s going on around me, which is partly true. I do not write because I want to send messages or say something important or political, as you have understood, with few exceptions. I mostly write formyself and satisfy my own need. This is the truth. That is except Verbal Delirium’s next album, where the lyrics are not so personal for the first time, but more fictional.
In the lyrics of The Decayed Reflection (A Verbal Delirium) from Verbal Delirium’s The Imprisoned Words of Fear (2016) you mention the phrase “fading thought” (the first line is “So here we are again fading thought”). Did the title your solo album come from this lyric line? Is this the sequel to the story after Fear?
In a way, yes. I continued from where I had left Decayed… because I felt I had more to say. The initial thought was that the whole album would be based there, but then the lyrics took me elsewhere, so we can’t say that it’s a concept album per se, but it definitely has a connection. I would say that The Fading Thought is divided into two parts. The first side continues the subject of The Decayed Reflection, and the second includes different topics.
In your songs, words like “light”, “time”, “room”, “void”, “memory”, “window” often have a leading role and great significance, as is the case with symbolisms in Peter Hammill’s albums. Does composing music and writing lyrics work as the ideal expressive refuge for you? How painful or(/and) liberating is this for you?
Certainly, writing music and lyrics from a very young age was my refuge and while I always wanted to form a band and release my music, exposing all my personal thoughts and feelings to everyone was and still is a little bit embarrassing and uncomfortable for me, but over time I got used to it. It also helps that when all these things become songs, they “leave” you and it is liberating, as you said. But sometimes it’s a really painful process, not so much the music, but mainly the lyrics, that’s why I don’t do it often. Sometimes I even avoid it, to be honest. I have to be in the right mood to write lyrics. Besides, when the tracks are played live you have to go back there to relive them, something not always pleasant. A response could be “then why don’t you write about something pleasant?” We all know very well that problems and difficulties inspire us most. When I’m happy I don’t write music!
After so many years, I think that your personal songwriting and vocal style has been completely crystallized. However, I feel that this album is an important moment in your development as a musician and especially as a creator. Do you feel that way?
It is very difficult and very important for me to have a personal style. When someone listens to your music and recognizes you. When you have a personal stamp and you‘re not just another clone that sounds like this band or that singer. So I’m very happy when they tell me that. It’s too early to estimate the artistic value of the album, but I feel the same way. I think it is very important, indeed. But I say it simply and vaguely. I have no argument, I speak instinctively. It will show in a few years. Everything is judged in the course of time.
Ten years after the debut of Verbal Delirium, with participation in several prog festivals outside Greece, what is the feedback from the audience and music press in Greece and abroad?
Regarding music press (reviews, live reports, interviews, etc.) in Greece and abroad, we have received only positive comments all these years, and it is really very encouraging. In all the festivals we played abroad, I think that we stood deservedly high next to many great bands. We learned, we gained experience, better stage presence and this helped us become better and raise the bar higher and higher. All the people who worked in the sound and organization department are excellent professionals and we have never had the slightest problem. Flawless cooperation, understanding and mutual respect. I also have the best to say about the audience. Even if we played at 2 in the afternoon, almost everyone was there to listen to us and support us. We’ve always had amazing feedback. Everyone always bought from our merch. It’s in their mentality! I remember that in the Netherlands we had sold out everything (the second time out of the three we’ve been there) and people were asking us if we still had something else to sell beyond what they had already got! These things are very important for a band: when people come, listen to you with reverent attention and shop to support you, showing that they really enjoyed your music! This is why we no longer miss any opportunity to play as much as possible when we are invited to festivals abroad. Now … in Greece we have never been invited, that’s the truth! Unfortunately, things are very different here. We have been in the music business for 10 years with Verbal Delirium and there are many prog listeners who haven’t even heard of us. I sincerely thank this small but dedicated audience that has been supporting us all these years and they’re not friends and relatives! Without them we might not be here today, but I can’t really hide my question and frustration with the majority of the Greek audience… If we were exactly the same band but had a different nationality, they would treat us differently. Of course, this also happens in other really remarkable bands, not only in us! That is why, as I have mentioned in another interview, I believe that the future of this scene, especially in Greece, is ominous.
Unfortunately, the coronavirus pandemic makes it very difficult for all artists as they cannot play live until further notice. Are you planning to present The Fading Thought live even if it becomes possible after several months? If so, can you imagine the material of this album live without the string quartet?
We will definitely present the album live at the first opportunity with a string quartet! But this will happen only once, because unfortunately there is no financial possibility for more. We will definitely give some concerts without the string quartet, which is not impossible at all. We did that for the first time at a festival several months ago and it went very well! The arrangements of the songs certainly change and become a little more electric, but the result is good no matter what.
The quarantine that ended about a month ago in Greece was a difficult time for most people. How was it for you and how much did it help you (or the opposite) as a musician?
The quarantine was a very creative period for me. I had absolute tranquility, relaxation and concentration and it gave me the opportunity to do a lot of what I love. I listened to a lot of music and wrote a lot of music for my next solo album. However, of course it had its downsides, because we did not have the opportunity to rehearse with Verbal Delirium, but we took advantage of time creatively using music programs and skype, as almost all musicians in the world did.
Since you can’t present the album on stage at the moment, have you thought of alternative ways to promote it?
Due to the circumstances, it is necessary to do some live via the internet. We did that with Nikitas a few days ago with piano, guitar and vocals. It went pretty well, but it certainly doesn’t compare to the real live feel you experience on stage and the interaction with the audience.
Before we finish this interview, we can’t help but ask about your future plans, both as a solo artist and with Verbal Delirium. Is any new material ready? What can we expect and how soon?
We’ve worked on the material for the next Verbal Delirium album and we will start recording soon! At the same time, I am working on my next solo album, and, if all goes well, I will start recording after the next Verbal Delirium is released.
Jargon, thank you very much for your time and the very interesting things you shared with us. All of us at Progrocks.gr wholeheartedly wish The Fading Thought will have the impact it deserves, which undoubtedly exceeds the limits of progressive rock. The only thing for sure is that we will see each other again soon!
May all of you be well! Thank you very much for the interview, the review and your support to the Greek, and not only, prog scene all these years!
Ο Jargon (κατά κόσμο Γιάννης Κοσμίδης) είναι γνωστός ως ο συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής και κημπορντίστας των Verbal Delirium, οι οποίοι έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα τρία υπέροχα albums από το 2010. Το φετινό The Fading Thought είναι η πρώτη solo δουλειά του που είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητη από οποιονδήποτε prog ακροατή (οι κριτικές μας εδώ). Η κυκλοφορία αυτή αποτέλεσε την ιδανική αφορμή για μία σε βάθος συζήτηση για τη δημιουργία του δίσκου, τις ιδιαιτερότητες ενός προσωπικού album, τις δυσκολίες για το σύγχρονο progressive rock στην Ελλάδα και το εξωτερικό και φυσικά τα σχέδια για το μέλλον. Η αφοπλιστική ειλικρίνεια και η πηγαία ευγένεια του συνεντευξιαζόμενου μετέτρεψαν την όλη διαδικασία σε μία άκρως απολαυστική εμπειρία.
Ερωτήσεις: Κώστας Μπάρμπας, Δημήτρης Καλτσάς
Γιάννη πολλά συγχαρητήρια για το The Fading Thought! Πρόκειται για την πρώτη solo δουλειά σου. Πώς πήρες την απόφαση να κυκλοφορήσεις έναν σόλο δίσκο, λαμβάνοντας υπόψιν ότι είσαι ο μοναδικός συνθέτης και στιχουργός των Verbal Delirium;
Ευχαριστώ πολύ, χαίρομαι που τα ξαναλέμε! Η απόφαση αυτή είχε να κάνει περισσότερο με το υλικό του δίσκου το οποίο ένιωθα ότι έχει μια πιο προσωπική χροιά και λόγω του ότι ήθελα να βασίζεται σε κουαρτέτο εγχόρδων το οποίο ήθελα να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και έκρινα ιδανικό να είναι μια σόλο κυκλοφορία. Επίσης, δουλεύοντας σόλο έχεις και την δυνατότητα να πειραματιστείς περισσότερο ηχητικά θεωρώ και να συνεργαστείς με πολλούς και διαφορετικούς μουσικούς, όχι απαραίτητα για έναν δίσκο, αλλά ακόμη και για τις ανάγκες ενός και μόνο κομματιού.
Μπορείς να μας περιγράψεις την διαδικασία ηχογράφησης και παραγωγής του δίσκου; Ποιες οι διαφορές σε σχέση με τους τρεις δίσκους των Verbal Delirium; Πήγαν όλα όπως τα σχεδίασες;
Ναι, πήγαν όλα τέλεια! Από τις πρόβες, την ηχογράφηση μέχρι τη μίξη δούλεψαν όλα ιδανικά! Είναι η πρώτη φορά που το αποτέλεσμα είναι ακριβώς αυτό που είχα στο μυαλό μου. Φυσικά, όλο αυτό οφείλεται στον Νικήτα (Κίσσονα – κιθάρα, ενορχήστρωση κουαρτέτου εγχόρων), τον Λεωνίδα (Πετρόπουλο – μπάσο, παραγωγή) και τον Βασίλη (aka Will Bow – ντραμς). Συνεργαζόμαστε πολλά χρόνια και ξέρουμε, εκτιμάμε και εμπιστευόμαστε πλέον απόλυτα ο ένας τον άλλο. Απλά μπήκαμε στο στούντιο και όλα έγιναν αμέσως, δεν χρειάστηκε να ειπωθούν πολλά! Ήταν μαγικό αυτό!
Οι βασικές διαφορές του δίσκου σε σχέση με τους τρεις των Verbal Delirium είναι δύο. Η πρώτη έχει να κάνει κυρίως με την παραγωγή. Ήμασταν με τον Λεωνίδα απολύτως σίγουροι και ξεκάθαροι για τον ήχο που θέλαμε και δεν χρειάστηκε να το ψάξουμε πολύ. Θέλαμε έναν αρκετά φυσικό ήχο που θα αναδείκνυε τα έγχορδα και μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτά και την υπόλοιπη μπάντα, κάτι που πιστεύω πως το πετύχαμε απόλυτα. Η δεύτερη διαφορά έχει να κάνει με τη ροή και τη συνοχή που έχουν τα κομμάτια σε αυτό τον δίσκο, κάτι που υπήρχε και στους δίσκους των Verbal, αλλά εδώ νομίζω συμβαίνει με απόλυτη επιτυχία.
Η χρήση του κουαρτέτου εγχόρδων δίνει ένα ξεχωριστό χαρακτήρα στο δίσκο. Ποιο ήταν το σκεπτικό πίσω από αυτή την ενορχηστρωτική απόφαση; Πώς κύλησε η όλη διαδικασία;
Όταν έγραψα αυτά τα κομμάτια άκουγα ξεκάθαρα στο μυαλό μου την ενορχήστρωση να βασίζεται στα έγχορδα. Μπορώ να σου πω κιόλας ότι δεν υπήρχε μπάντα στην αρχική σύλληψη. Εννοείται πως δεν θα υπήρχε πιο ιδανικός άνθρωπος από τον Νικήτα για να γράψει και να ενορχηστρώσει τα μέρη του κουαρτέτου. Εκτός από το ότι ξέρει τι θέλω, έχει και τις γνώσεις να το κάνει, καθώς το έχει σπουδάσει και το κατέχει, σε αντίθεση με μένα που θα μπορούσα να το κάνω, αλλά δεν θα ήταν το ίδιο καλό το αποτέλεσμα. Οπότε, αφού τα ετοίμασε και ηχογραφήσαμε τα μέρη του μπάσου και των τυμπάνων, φέραμε το κουαρτέτο (που αποτελείται από τους Κώστα Καριτζή, Στέλιο Παπαναστάση, Θοδωρή Μουζακίτη και Άρη Ζέρβα) να ηχογραφήσουν σε ένα Σαββατοκύριακο. Εξαιρετικοί άνθρωποι και επαγγελματίες μουσικοί όλοι τους, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους και μας χάρισαν το υπέροχο αποτέλεσμα και τους ευχαριστώ!
Συνεργάζεσαι με τον Νικήτα Κίσσονα για ακόμα μία φορά. Θα έλεγες ότι είναι ο καλλιτέχνης που καταλαβαίνει πιο πολύ απ’ όλους το μουσικό όραμά σου;
Απόλυτα! Είναι ο μουσικός αδερφός μου θα έλεγα. Έχουμε τόσες πολλές διαφορές σαν άνθρωποι και μουσικοί, αλλά και άλλες τόσες ομοιότητες ταυτόχρονα, που δημιουργεί μια πολύ ιδιαίτερη μουσική σχέση αυτό! Η μουσική μου θα ήταν πολύ διαφορετική πιστεύω χωρίς την συμμετοχή του Νικήτα!
Οι συνθέσεις του δίσκου έχουν ως κοινή συνισταμένη το προσωπικό σου ύφος, αλλά συναντάμε και πολλές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τους Verbal Delirium. Πότε έγινε η σύνθεση των κομματιών; Έχουν γραφτεί όλα τα κομμάτια με σκοπό να μπουν στον δίσκο ή αυτό προέκυψε στη συνέχεια;
Τα κομμάτια αυτά γράφτηκαν όλα μαζί αρκετά παλιά και ήταν στο συρτάρι για αρκετό καιρό περιμένοντας την σωστή στιγμή. Ποτέ δεν κυκλοφορώ χρονικά κάτι αμέσως μόλις το γράψω. Αυτό μου δίνει την δυνατότητα να βλέπω λίγο πιο αποστασιοποιημένα και αντικειμενικά τις ενορχηστρωτικές ανάγκες και κατευθύνσεις τους, αλλά και το αποτέλεσμα. Αποφεύγεις την παγίδα του να κυκλοφορήσεις κάτι πάνω στον ενθουσιασμό της στιγμής που στην πορεία καταλαβαίνεις ότι θα το ήθελες αλλιώς ή ακόμη και να μην το ήθελες καθόλου τελικά! Παράδειγμα: το The Fading Thought ήταν το κομμάτι που ακούτε αλλά χωρίς το σόλο στα πλήκτρα. Πάντα ένιωθα ότι κάτι του έλειπε, ότι ήταν ημιτελές. Κάποια στιγμή λοιπόν, χρόνια μετά, μου ήρθε η ιδέα αυτού του σόλο και φυσικά μόλις το έγραψα ένιωσα ότι πλέον το κομμάτι είχε όντως ολοκληρωθεί. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το Window to the World. είχα γράψει τους στίχους και όλο το πρώτο μέρος του κομματιού (κουπλέ – απαγγελία – ρεφραίν), αλλά όχι το τέλος. Αυτό συνέβη χρόνια αργότερα. Οπότε τα κομμάτια είναι μεν παλιά, αλλά κάποια σημεία και μέρη προστέθηκαν πρόσφατα όταν ξεκινήσαμε να τα δουλεύουμε.
Ειδικά στην πρώτη πλευρά του δίσκου, αλλά και ως αίσθηση καθόλη τη διάρκεια, υπάρχει έντονο το κινηματογραφικό στοιχείο. Ήταν στο αρχικό σου πλάνο αυτό ή συνέβη στην πορεία; Θα σε ενδιέφερε να ασχοληθείς ποτέ με τα κινηματογραφικά soundtracks;
Όχι, τα κομμάτια δεν γράφτηκαν με σκοπό να ηχούν κινηματογραφικά. Απλά προέκυψε, κυρίως από την επιρροή του Phillip Glass που άκουγα πολύ τότε. Βέβαια, παλιότερα το να γράψω ένα soundtrack ήταν κάτι που με ενδιέφερε πολύ και το είχα στο μυαλό μου, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ! Δεν το κυνήγησα κι εγώ για να είμαι ειλικρινής. Αν μου δινόταν η ευκαιρία πάντως θα το έκανα σίγουρα!
Πριν ανέφερες το keyboard solo σου στο ομώνυμο κομμάτι, το οποίο είναι αρκετά εκτενές κι αυτό είναι κάτι που δεν το κάνεις συχνά. Πώς αποφασίζεις ότι ένα κομμάτι έχει ανάγκη από ένα σόλο;
Είμαι της άποψης ότι πρέπει να αφήνεις τα κομμάτια να σε οδηγούν εκεί που πρέπει και όχι να τα πηγαίνεις εσύ. Όσο πιο αυθόρμητη είναι η διαδικασία τόσο πιο ειλικρινές είναι το αποτέλεσμα. Με ενοχλεί σαν ακροατή η επιτήδευση, οπότε προσπαθώ να το αποφεύγω στον τρόπο που γράφω. Το συγκεκριμένο σόλο ένιωσα πως ταίριαζε απόλυτα εκεί και γι’ αυτό και συνέβη, όμως θα πρέπει να νιώσω ότι υπάρχει όντως η ανάγκη κάτι τέτοιου μέσα σε ένα κομμάτι μου και γι’ αυτό και είναι κάτι που δεν το βλέπεις συχνά. Δεν είμαι πολύ του αυτοσχεδιασμού και των εκτενών σόλο σε μια ηχογράφηση (το live είναι άλλη περίπτωση, εκεί μου αρέσει να τραβάνε όσο πάει, μιλάμε για διαφορετικές συνθήκες). Το θεωρώ λίγο εύκολη λύση το να βρω ένα βασικό θέμα και να αυτοσχεδιάζω για ώρες πάνω του, να ηχογραφήσω τη διαδικασία και να το κυκλοφορήσω. Θέλω να ακούω σύνθεση! Και εκεί είναι που πάσχουν πολλές μπάντες θεωρώ. Αν θες να βάλεις ένα σόλο, κάντο γράφοντας κάτι δουλεμένο όχι απλά αυτοσχεδιάζοντας. Φυσικά και είναι απαραίτητος ο αυτοσχεδιασμός για να γίνει αυτό, γιατί από εκεί ξεκινάνε όλα, αλλά μην ηχογραφείς όλη τη διαδικασία. Κάντο και μετά πάρε το αποτέλεσμα και χρησιμοποίησε την ουσία! Έτσι το βλέπω εγώ βέβαια σαν ακροατής και έτσι μου αρέσει να είναι και στη μουσική μου. Ξέρω ότι άλλοι προτιμούν ακριβώς το αντίθετο και είναι σεβαστό, απλά εμένα δεν με εκφράζει.
[bandcamp width=100% height=120 album=571185116 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small track=3221455866]
Το How Can I? είναι μια από τις πιο ιδιαίτερες και σκοτεινές συνθέσεις σου. Μπορείς να μας περιγράψεις την διαδικασία σύνθεσής και ηχογράφησής του;
Ναι, είναι ένα από τα πιο σκοτεινά κομμάτια μου. Την διαδικασία της σύνθεσής του δεν την θυμάμαι ακριβώς για να πω την αλήθεια. Θυμάμαι σίγουρα ότι εκείνη την περίοδο άκουγα πολύ Nevermore. Ξέρω ότι δεν είναι πολύ εμφανές, αλλά ο ήχος τους και κυρίως κομμάτια όπως το Cenotaph ή τα Sentient 6 και Noumenon έπαιξαν ρόλο στο αποτέλεσμα. Ήθελα στα κουπλέ αυτή την πολύ βαριά φωνή να απαγγέλλει τους στίχους πάνω από την βασική μελωδία και στο ατμοσφαιρικό – παρανοϊκό σημείο μια πολύ μπάσα φωνή να δημιουργεί όλο αυτό το εφέ του άγχους και της έντασης και ο ιδανικότερος να το κάνει αυτό φυσικά ήταν ο πολύ καλός μου φίλος Lupe (Μιχάλης Λατουσάκης) από τους Mosquito. Τα έκανε όλα one take και απλά κάναμε και ένα δεύτερο να υπάρχει! Αυτό το σημείο είχε πολύ ενδιαφέρον στην ηχογράφηση γιατί έπρεπε να βάλω τον εαυτό μου σε ένα πολύ περίεργο mood παράνοιας για να κάνω όλες αυτές τις φωνές, τα γέλια και τα ουρλιαχτά. Το ηχογραφήσαμε στο υπόγειο στούντιο του Λεωνίδα κάτω από το σπίτι του στη 1:00 το βράδυ! Την επόμενη μέρα ο πατέρας του τον ρώταγε τι ακριβώς κάναμε το προηγούμενο βράδυ κάτω, γιατί άκουγαν περίεργες φωνές!
Έχουμε την άποψη ότι ερμηνευτικά αλλά και καθαρά φωνητικά, στο The Fading Thought ως σύνολο τα φωνητικά σου είναι ακόμα πιο ώριμα σε σχέση με τους προηγούμενους δίσκους. Έπαιξε ρόλο σε αυτό ότι τα κομμάτια εδώ είναι ακόμα πιο προσωπικά, είναι μια φυσική εξέλιξη που βασίζεται στην εμπειρία ή είναι ιδέα μας; Πόσο εύκολη ήταν η διαδικασία ηχογράφησης των φωνητικών για σένα;
Ισχύει απόλυτα, δεν είναι η ιδέα σας! Πολλά συνετέλεσαν σε αυτό. Σίγουρα με τα χρόνια αποκτάς μεγαλύτερη εμπειρία, μαθαίνοντας από τα λάθη σου. Η σημαντική διαφορά στον τρόπο που ηχογράφησα αυτή τη φορά τα φωνητικά ήταν ότι τραγούδησα εντελώς απελευθερωμένα προσπαθώντας απλά και μόνο να εκφράσω όσο καλύτερα και παραστατικά μπορούσα αυτά που ήθελα να πω. Δεν περιόρισα τον εαυτό μου σε κανένα σημείο και δεν ασχολήθηκα καθόλου με το αν θα τραγουδήσω σωστά, αν θα ξεφύγουν λάθος νότες κ.τ.λ. Οπότε, το αποτέλεσμα ήρθε αβίαστα και πολύ εύκολα τελικά! Είμαι πολύ ευχαριστημένος με αυτό, γιατί η αλήθεια είναι ότι το παράπονό μου από τις προηγούμενες ηχογραφήσεις μου ήταν το ότι δεν ήμουν όσο απελευθερωμένος θα ήθελα και πάντα όλοι μου έλεγαν ότι απέδιδα τα τραγούδια καλύτερα στα live. Νομίζω ότι τώρα το πέτυχα!
Οι στίχοι σου είναι πάντα ιδιαίτερα προσωπικοί. Εδώ, αυτό το αίσθημα είναι ακόμα πιο έντονο. Από πού αντλείς έμπνευση για την συγγραφή τους;
Οι περισσότεροι είναι αυτοβιογραφικοί, όχι όλοι βέβαια. Κάποιες φορές αναμειγνύω την πραγματικότητα με κάποια φανταστικά στοιχεία. Κατά βάση μιλάω για μένα και πράγματα που έχω βιώσει και καταστάσεις που με έχουν προβληματίσει και ξέρω ότι δίνω λίγο την εντύπωση ότι είμαι αποκλεισμένος στον κόσμο και τις σκέψεις μου χωρίς να με ενδιαφέρει πολύ το τι γίνεται γύρω μου, το οποίο είναι αλήθεια από μια πλευρά. Δεν γράφω γιατί θέλω να περάσω μηνύματα ή να πω κάτι σημαντικό, ούτε πολιτικοποιημένα, όπως θα έχετε καταλάβει, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων. Γράφω πάνω απ’ όλα για μένα και ικανοποιώ την δική μου ανάγκη. Αυτή είναι η αλήθεια. Εξαιρείται ο επόμενος δίσκος των Verbal που για πρώτη φορά θα έλεγα οι στίχοι δεν είναι τόσο προσωπικοί, αλλά περισσότερο φανταστικοί.
Στους στίχους του The Decayed Reflection (A Verbal Delirium) από το The Imprisoned Words of Fear (2016) των Verbal Delirium αναφέρεις τη φράση fading thought (ο πρώτος στίχος είναι So here we are again fading thought). Ο τίτλος του προσωπικού σου δίσκου προέκυψε όντως από εκεί; Πρόκειται για τη συνέχεια της ιστορίας μετά το Fear;
Κατά κάποιο τρόπο ναι. Συνέχισα από εκεί που έμεινε το Decayed… γιατί ένιωθα ότι είχα να πω κι άλλα, με αρχική σκέψη να βασίζεται όλος ο δίσκος εκεί, αλλά μετά οι στίχοι με πήγαν και αλλού, οπότε δεν μπορούμε να πούμε ακριβώς ότι είναι ένας concept δίσκος, έχει όμως σίγουρα απόλυτη σύνδεση με αυτά. Χωρίζεται θα έλεγα σε δύο μέρη. Η πρώτη πλευρά ανήκει στο θέμα του Decayed… και η δεύτερη επεκτείνεται αλλού.
Μέσα από τα τραγούδια σου, λέξεις όπως «φως», «χρόνος», «δωμάτιο», «κενό», «ανάμνηση», «παράθυρο» έχουν συχνά πρωταγωνιστικό ρόλο και βαρύνουσα σημασία, όπως συμβαίνει αντίστοιχα με συμβολισμούς στα έργα του Peter Hammill. Λειτουργεί η σύνθεση μουσικής και η συγγραφή στίχων ως το ιδανικό εκφραστικό καταφύγιο; Πόσο επώδυνο ή(/και) λυτρωτικό είναι αυτό για σένα;
Φυσικά, το να γράφω μουσική και στίχους ήταν από πολύ μικρή ηλικία το καταφύγιο μου και ενώ πάντα ήθελα να κάνω μπάντα και να κυκλοφορώ την μουσική μου, το να εκθέτω όλες τις προσωπικές μου σκέψεις και συναισθήματα έτσι σε όλους, ήταν και εξακολουθεί να είναι λίγο αμήχανο και άβολο για μένα, αλλά με τον καιρό το συνηθίζω. Βοηθάει και το ότι όταν όλα αυτά γίνουν τραγούδια, «φεύγουν» από μέσα σου και λειτουργούν λυτρωτικά όπως είπες. Όμως κάποιες φορές είναι μια πραγματικά επώδυνη διαδικασία. Δεν συμβαίνει τόσο με την μουσική, αλλά κυρίως με τους στίχους, γι’ αυτό και δεν το κάνω συχνά. Κάποιες φορές το αποφεύγω κιόλας μπορώ να σου πω. Πρέπει να είμαι σε πολύ ιδιαίτερη φάση για να γράψω στίχους. Επίσης, όταν τα κομμάτια παίζονται live αναγκαστικά πρέπει να πας εκεί πίσω να τα ξαναζήσεις, κάτι όχι πάντα ευχάριστο. Ο αντίλογος θα μπορούσε να είναι «γιατί τότε δεν γράφεις για κάτι ευχάριστο;». Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι τα προβλήματα και οι δυσκολίες είναι αυτά που μας εμπνέουν περισσότερο για να γράψουμε. Όταν είμαι χαρούμενος δεν γράφω μουσική!
Μετά από τόσα χρόνια το προσωπικό σου συνθετικό αλλά και ερμηνευτικό στυλ νομίζω ότι έχει αποκρυσταλλωθεί πλήρως. Παρόλα αυτά, νιώθω ότι αυτός ο δίσκος αποτελεί μία σημαντική στιγμή στην εξέλιξή σου ως μουσικό και ειδικότερα ως δημιουργό. Αισθάνεσαι κάτι τέτοιο;
Είναι πολύ σημαντικό για μένα και πολύ δύσκολο να έχεις προσωπικό στυλ. Να σε ακούει ο άλλος και να σε αναγνωρίζει. Να έχεις προσωπική σφραγίδα και να μην είσαι απλά άλλος ένας κλώνος που ηχεί σαν την τάδε μπάντα η τον τάδε τραγουδιστή ή μουσικό. Οπότε χαίρομαι πολύ όταν μου το λένε αυτό. Είναι πολύ νωρίς ίσως για να κρίνουμε την αξία του δίσκου, αλλά νιώθω και εγώ το ίδιο. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικός. Έτσι απλά και αόριστα το λέω όμως. Δεν το βασίζω κάπου. Μιλάω ενστικτωδώς. Θα φανεί πραγματικά σε μερικά χρόνια. Στο βάθος του χρόνου κρίνονται όλα.
Δέκα χρόνια μετά το ντεμπούτο των Verbal Delirium και με συμμετοχή σε αρκετά prog φεστιβάλ εκτός Ελλάδας, ποια είναι η εικόνα σου για την ανταπόκριση από κοινό και μουσικό τύπο εντός και εκτός Ελλάδας;
Όσον αφορά τον μουσικό τύπο (reviews, ανταποκρίσεις, συνεντεύξεις κ.τ.λ.) σε Ελλάδα και εξωτερικό, όλα αυτά τα χρόνια αποσπάσαμε σχεδόν μόνο θετικά σχόλια. Κάτι πραγματικά πολύ ενθαρρυντικό. Σε όσα φεστιβάλ του εξωτερικού παίξαμε, σταθήκαμε επάξια θεωρώ δίπλα σε πολλά και μεγάλα ονόματα. Μάθαμε, αποκτήσαμε εμπειρία, σκηνική παρουσία και μας βοήθησε να γίνουμε καλύτεροι και να ανεβάζουμε τον πήχη όλο και ψηλότερα για να μπορούμε να ανταποκριθούμε. Όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται στον ήχο και την διοργάνωση είναι εξαιρετικοί επαγγελματίες και δεν είχαμε ποτέ το παραμικρό πρόβλημα. Άψογη συνεργασία, κατανόηση και αλληλοσεβασμός. Για τον κόσμο επίσης έχω να πω τα καλύτερα. Ακόμα και αν παίζαμε στις 2 το μεσημέρι, ήταν σχεδόν όλοι εκεί για να μας ακούσουν και να μας στηρίξουν. Είχαμε πάντα καταπληκτικό feedback. Όλοι αγοράζανε πάντα από το merch. Είναι στην νοοτροπία τους! Θυμάμαι ότι στην Ολλανδία είχαμε ξεπουλήσει τα πάντα (τη δεύτερη φορά από τις τρεις που βρεθήκαμε εκεί) και ο κόσμος μας ρώταγε αν έχουμε ακόμα κάτι να το αγοράσει πέρα από αυτά που είχαν ήδη πάρει! Κι αυτά είναι τόσο σημαντικά για μια μπάντα: να έρχονται, να σε ακούν με ευλαβική προσοχή και να ψωνίζουν για να σε υποστηρίξουν δείχνοντάς σου έμπρακτα ότι τους άρεσες! Αυτός είναι και ο λόγος που πλέον δε χάνουμε ευκαιρία όταν μας καλούν να παίζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο σε φεστιβάλ του εξωτερικού. Τώρα… στην Ελλάδα δεν μας έχουν προσκαλέσει ποτέ είναι η αλήθεια! Δυστυχώς, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά εδώ. Είμαστε 10 χρόνια στα μουσικά δρώμενα με τους Verbal Delirium και υπάρχουν ουκ ολίγοι άνθρωποι του είδους που δεν μας έχουν ακούσει καν. Ευχαριστώ πραγματικά αυτό το μικρό αλλά αφοσιωμένο κοινό που μας υποστηρίζει όλα αυτά τα χρόνια και δεν είναι φίλοι και συγγενείς! Χωρίς αυτούς μπορεί να μην υπήρχαμε σήμερα, αλλά δεν μπορώ πραγματικά να κρύψω την απορία και την απογοήτευσή μου για την πλειοψηφία του μουσικού κοινού… Αν ήμασταν η ίδια ακριβώς μπάντα αλλά άλλης εθνικότητας θα μας αντιμετώπιζαν διαφορετικά. Φυσικά αυτό συμβαίνει και σε άλλες πολύ αξιόλογες μπάντες, όχι μόνο σε εμάς ! Για αυτό, όπως έχω αναφέρει και σε άλλη συνέντευξη, το μέλλον αυτής της σκηνής ιδίως στην Ελλάδα πιστεύω πως προβλέπεται δυσοίωνο.
Η πανδημία του κορονοϊού δυστυχώς δυσκολεύει σε μεγάλο βαθμό όλους τους καλλιτέχνες αφού δεν μπορούν να παίξουν live μέχρι νεωτέρας. Σκοπεύεις να παρουσιάσεις το The Fading Thought ζωντανά ακόμα κι αν αυτό γίνει εφικτό μετά από αρκετούς μήνες; Αν ναι, μπορείς να φανταστείς το υλικό αυτού του δίσκου live χωρίς το κουαρτέτο εγχόρδων;
Θα παρουσιάσουμε σίγουρα τον δίσκο στην πρώτη ευκαιρία μαζί με κουαρτέτο εγχόρδων! Αυτό όμως θα γίνει για μια φορά γιατί δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα δυστυχώς να έχουμε πάντα τα έγχορδα. Σίγουρα θα γίνουν και κάποια live χωρίς έγχορδα, το οποίο δεν είναι καθόλου ανέφικτο. Παίξαμε για πρώτη φόρα σε ένα φεστιβάλ πριν αρκετούς μήνες και πήγε πολύ καλά! Σίγουρα αλλάζουν οι ενορχηστρώσεις των κομματιών και γίνονται λίγο πιο ηλεκτρικά, αλλά το αποτέλεσμα είναι καλό όπως και να ‘χει.
Η καραντίνα που τελείωσε πριν λίγο καιρό ήταν μία δύσκολη περίοδος για τους περισσότερους. Πώς ήταν για σένα και πόσο σε βοήθησε / δυσκόλεψε ως μουσικό;
Για μένα η καραντίνα ήταν μια πολύ δημιουργική περίοδος. Είχα απόλυτη ηρεμία, χαλάρωση και συγκέντρωση και μου έδωσε την δυνατότητα να ασχοληθώ πολύ με αυτά που αγαπώ. Άκουσα πάρα πολλή μουσική και έγραψα ένα μεγάλο μέρος του επόμενου σόλο δίσκου μου. Παρόλα αυτά, είχε βέβαια και τα αρνητικά της, γιατί δεν είχαμε την δυνατότητα να κάνουμε πρόβες με τους Verbal, όμως εκμεταλλευτήκαμε τον χρόνο δημιουργικά χρησιμοποιώντας μουσικά προγράμματα και skype, όπως έκαναν δηλαδή σχεδόν όλοι οι μουσικοί στον κόσμο.
Δεδομένου ότι δεν μπορείς να παρουσιάσεις τον δίσκο επί σκηνής αυτή την περίοδο, έχεις σκεφτεί εναλλακτικούς τρόπους προώθησής του;
Αναγκαστικά λόγω των περιστάσεων γίνονται κάποια live μέσω internet από πολλούς καλλιτέχνες. Κάναμε και εμείς ένα πριν λίγες μέρες με τον Νικήτα με πιάνο, κιθάρα, φωνή. Πήγε αρκετά καλά, αλλά σίγουρα δεν συγκρίνεται με την αίσθηση του πραγματικού live που βιώνεις στην σκηνή με την αλληλεπίδραση του κόσμου.
Πριν κλείσουμε, δεν μπορούμε να μη ρωτήσουμε για τα επόμενα σχέδιά σου, τόσο σε solo επίπεδο όσο και με τους Verbal Delirium. Υπάρχει ήδη έτοιμο υλικό; Τι να περιμένουμε και πόσο σύντομα;
Το υλικό για το επόμενο album των Verbal Delirium έχει δουλευτεί και σύντομα ξεκινάμε ηχογραφήσεις! Παράλληλα δουλεύω κι εγώ πάνω στο επόμενο σόλο album το οποίο θα ξεκινήσω να ηχογραφώ μετά την κυκλοφορία των Verbal αν όλα πάνε καλά.
Γιάννη ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σου και τα τόσο ενδιαφέροντα πράγματα που μοιράστηκες μαζί μας. Όλοι μας στο Progrocks.gr ευχόμαστε ολόψυχα το The Fading Thought να βρει την απήχηση που του αξίζει, η οποία αναμφίβολα υπερβαίνει τα όρια του progressive rock. Το μόνο βέβαιο είναι ότι θα τα πούμε ξανά σύντομα!
Να είστε όλοι καλά! Σας ευχαριστώ πολύ για την συνέντευξη, το review και την υποστήριξη σας στην Ελληνική, και όχι μόνο, prog σκηνή όλα αυτά τα χρόνια!
Be the first to comment