by Kostas Barbas, Paris Gravouniotis, Dimitris Kaltsas, Goran Petrić, Kostas Rokas, Thomas Sarakintsis, Lefteris Statharas, Panagiotis Stathopoulos, Alexandros Topintzis, Giannis Zavradinos
It’s been a while since the fourth part of this article series was uploaded. All of us at Progrocks.gr have been looking forward to the fifth part. Thank you all very much for your feedback! It is more than encouraging knowing that many of our readers have been waiting for this as much as we have.
As we did in the first, the second, the third, and the fourth part, the “one-album wonders” are presented in no chronological order, but randomly and as in the first four parts, this article is a delightful journey back and forth in time and reading it will, hopefully, be as a fascinating experience as was writing every single piece.
Orange Peel – Orange Peel
[Bellaphon, 1970]
The self-titled Orange Peel album was one of the first recordings in the historical Dieter Dierks studios. It is the only album of one of the most important bands of the early German scene, alongside the single I Got No Time / Searching For A Place to Hide. Unlike the pioneering krautrock experimenters, Orange Peel fully embraced the rock explosion a few years before in Britain and the United States. The album opener, You Can’t Change Them All, and We Still Try To Change are excellent examples of early progressive rock with a strong psychedelic tinge and a tendency towards jamming. A trend that was the rule in the early 70s German scene. Hammond leads the tracks, but always in intense dialogue with the guitar. On the other hand, Tobacco Road is a heavy blues dynamite, which does not seem out of place in an album so well played and musically settled, especially for its time. Unfortunately, there was no follow-up. The singer, Peter Bischof-Fallenstein, made a career writing pop songs, while drummer Curt Cress played in great bands such as Passport and Lucifer’s Friend. He then became a sought-after session musician, even appearing on Boney M. records!
The Viola Crayola – Music: Breathing of Statues
[Fautna, 1974]
Viola Crayola from Texas was formed by brothers Anthony (guitar) and Ron Viola (drums) and Bill Jolly on bass. Their only album entitled Music: Breathing of Statues (inspired from Rainer Maria Rilke’s poem) was recorded during the first three days of October 1974 and was to be the only release of the independent Fautna records. The eight short tracks of the album, which lasts only 29 minutes, were all written by the band leader Anthony Viola, and the music of Viola Crayola is strange, enigmatic, and idiosyncratic. The mix of progressive rock and jazz-rock / fusion that is heard in this exceptional album has a purely jamming character. and is primarily based on Anthony Viola’s great guitar talent. The main and most obvious influences are Mahavisnhu Orchestra, mainly because of John Mclaughlin’s influence, and of course the untamed humorous and adventurous style of Frank Zappa. The only objection is the lack of compositional precision, but the class of the three musicians and the aesthetic level are enough to ignore this. A few days after the release of the album, Anthony Viola was killed in a tragic car accident and the traces of Ron Viola and Bill Jolly have since disappeared.
Babylon – Babylon
[Mehum Music, 1978]
Babylon was formed in Tampa Bay, Florida in 1976. The quintet released its only album through Mehum Music in 1978, which remained unknown until its first release on CD by Syn-phonic in 1999. The music on Babylon’s four tracks is heavily influenced by 1970-73 Genesis to the extent of some kind of tribute with original compositions. Although originality was not Babylon’s strong point, the executive prowess of all members and their successful dark, absolute symphonic progressive rock are at a very high level. Gary Chambers’ heavy use of synths alludes to what preceded it in the mid-1970s and what followed in the 80s in Britain through the neo-prog movement. In 1979 Babylons disbanded due to the general decline of progressive rock and especially in their country. Doroccas (lead vocals, keys) and J. David Boyko (guitar) reappeared shortly after with Helicopters (a new wave band that released a rather mediocre album entitled Insect Perfect in 1981). Since then, three live albums of Babylon have been released, two through Syn-phonic in 1989 and one through Mehum Music in 2002) with tracks from their debut as well as compositions intended for their second album.
Franck Dervieux – Dimension M
[Columbia, 1972]
The charismatic pianist and keyboardist Franck Dervieux collaborated in the 60s with Jean-Pierre Ferland, Monique Leyrac and Ginette Ravel, before deciding to write his own music. Although he was suffering from cancer, he managed to complete Dimension M when his health recovered (the album is dedicated to his three doctors). His excellent band proved to be all-star, as soon after they formed the legendary Contraction and Ville Emard Blues Band. Even though it was a commercial failure for Columbia, Dimension M is one of the brightest diamonds of Quebec’s amazing progressive scene in the 70s, the scene’s most groundbreaking album, a masterpiece of unique beauty that sounds like nothing before or after, combining the dominant prog rock with jazz, blues rock, psychedelia and experimentation that goes hand in hand with the occult concerns of the genius Dervieux, who died on April 23, 1975.
“So, this is how we could touch, see, music made of color and rhythm slides, find and imagine at its different levels, what we know, what we believe what it could be or actually was. Music that will unite the coordiantions of old and new universes. A music that would be a projection of parallel worlds.” – Franck Dervieux
Kravetz – Kravetz
[Vertigo, 1972]
Jean-Jacques Kravetz studied music in Paris and in 1967 moved to Hamburg to work as a saxophone teacher. He was a founding member of Frumpy and played keyboards on their first two legendary albums. The line-up of his unique solo album came from the sessions of Udo Lindenberg’s first solo album, who plays drums and sings to all tracks except I’d Like To Be A Child Again, with Frumpy’s Inga Rumpf on vocals. The style of the album can be described as progressive rock with hard rock and blues elements, and it will surely interest fans of bands like Frumpy. Although it is the solo album of a keyboard, all participants play a catalytic role. Special mention should be made of the amazing playing and tone of the then debutant Thomas Kretschmer. Ann Toomuch is perhaps the best track among almost equal compositions of a well-hidden gem, the commercial failure of which led to its reissue in 1974 under the title 8 Days In April, The Hamburg Scene with the names of all the musicians on the cover. Kravetz later joined the band that followed Frumpy’s split, Atlantis, and has played as a session musician on over 100 albums.
Ram – Where (In Conclusion)
[Polydor, 1972]
The early 70s US underground rock scene is very interesting, due to its great diversity between heavy rock, psychedelia, blues and some scattered prog elements. A classic example of this category was Ram from Long Island, who released Where (In Conclusion) through the legendary Polydor in 1972. With their style changing cinematically from composition to composition, Ram assimilated every possible influence that an American rock band of the time could have. The tremendous album opener The Want In You seduces the listener with the heavy guitars and the bucolic flute by the Demartino brothers, while in the more atmospheric Stoned Silence the star of the singer / pianist Dennis Carbone shines as the melody reveals their most psychedelic side. In The Mother’s Day Song with the clear blues references we return to harder rockin’ forms (the flute and saxophone parts are exquisite), however the main reason that Ram is included in this article is none other than the 20 minute Aza that covers the entire B-side of the record. Divided into four parts, balancing between psychedelia and heavy prog, with sharp jamming and intense experimental mood, the New Yorkers reached the top here, leaving a bittersweet taste after they disbanded.
Ikarus – Ikarus
[plus 4, 1971]
The short-lived sextet of Ikarus, may not have reached a groundbreaking sound through its studio and live ventures, like other great on German bands of the same era, however they released one album that is worth mentioning for the coexistence of fertile improvisation and structured songwriting. Through eclectic motifs in which melody and rhythm are on the same priority line, the Hamburg-based band established an open dialogue between the rock guitar-bass-drums triptych, winds, keyboards, and vocals. A fusion conversation with seductive oscillations between explosions and soft parts, which brings to the table phrases from the late ’60s psych / prog wave (with reminds of Van Der Graaf Generator, King Crimson and Colosseum), transforming them into raw expressiveness, which bridges rock with jazz and classical music. Jochen Petersen, who excels in guitars, saxophones, flute, clarinet and vocals shines throughout the album. He was also the one who in relation to the rest of the band members (Lorenz Köhler – lead vocals, Wolfgang Kracht – bass, backing vocals, Bernd Schroder – percussion, Manfred Schulz – guitar, lead and backing vocals, Wulf-Dieter Struntz – organ, piano) had a long and successful career, collaborating with Randy Pie, Achim Reichel, Ton Steine Scherben etc.
Skywhale – The World At Minds End
[Firebrand Records, 1977]
Formed in 1974 in Bristol, a city that would become world famous for its trip hop revolution with bands such as Massive Attack and Portishead two decades later, Skywhale released a forgotten British fusion / prog diamond in 1977. Consisting of 7 members who covered a huge range of musical instruments (2 flutes, 2 saxophones, keyboards, violin, guitar) to give their full vision and their own version of the combination of progressive rock and jazz / fusion, the British play exemplarily technically and melodically in The World At Minds End. Through the 6 long instrumental compositions of the album the listener cannot believe that this is a debut. Their level of technique, their sense of melody as well as the assimilation of their influences (Brand X, Camel, Weather Report, Soft Machine) reflect an experienced band with two or even three records on its back. Although all the pieces stand at a very high compositional and aesthetic level, Eternal Optimist and Epicure stand out. Unfortunately, this was the only release by Skywhale, although they had both perspective and talent, while none of their members had a remarkable career after they split.
Frame – Frame οf Mind
[Bacillus Records, 1972]
Frame was a quintet based in Marburg, Germany, with Frame of Mind being the only record they made. The style of the album has little in common with experimental krautrock of that era. In these 8 tracks, the listener encounters progressive rock with a strong symphonic element and the main concern of the musicians was apparently songwriting rather than experimentation. The album is interesting because it has a hard rock touch, a psychedelic air, and some folk moments. The keys are definitely in the foreground, without underestimating the role of the guitar, while the Dieter Becker’s voice adds to the narrative style, without being impressive. The best compositions are in the middle of the album. The prog epic All I Really Want Explain impresses throughout, while If that follows is a heavy prog dynamite. Fans of this sound should definitely listen to this one. Frame of Mind may not be one of the best records of the German scene, but its quality is further proof of the high quality of music that was released in the early 70s in this country. Frame did not release a second album and some of the members participated in records of their fellow citizens and friends, Pell Mell.
Chetarca – Chetarca
[Atlantic, 1975]
Chetarca was a prog / jazz band from Melbourne, Australia, formed in 1972. They consisted of Paul Lever on lead vocals, harmonica and tambourine, Andrew Vance on keyboards and vocals, John Rees on bass and violin, Geoff Gallent on drums, and Bruce Bryan on synthesizer. The band did not have a guitarist but there were two keyboardists which were quite successfully replacing the lead guitarist. The band recorded and released their self-titled album in 1975, and it is considered very rare and highly appreciated by diehard prog rock fans, not only because it’s hard to get, but mainly for the quality of the music performed here. The overall sound was based on the keyboards and there’s a heavy dose of blues injected into the music here, with even some harmonica parts. The highlight is the 23-minute epic The Oceanic Suite. When the band broke up, bassist John Rees went on to form Men At Work. Chetarca is believed to be an Australian version of ELP but it’s not quite true. The influence of the titans is felt, but the band has built its own sound. This is a very strong album that deserves more attention among prog fans.
Fuzzy Duck – Fuzzy Duck
[MAM, 1971]
Fuzzy Duck was formed by bassist Mick Hawksword after Andromeda disbanded. With him, keyboardist Roy Sharland with a small sting in the Crazy World of Arthur Brown and in Spice (the first iteration of Uriah Heep), drummer Paul Francis that has played with the Rolling Stones bassist Billy Wyman, and guitarist/singer Grahame White that legends says that when he shared the stage with Ritchie Blackmore he out-shined the Man in Black. From the CV of the band members it’s easy to assume that Duzzy Duck played heavy psych/blues with heavy hammond sounds and fuzzy (pun intended) production. Mrs. Prout is the highlight here with its more jazzy arrangements, while More Than I Am and Country Boy stand out with their more jam feeling. The hero of the album cover makes his grand appearance in A Word from the Big D with Fuzzy Fuck not being afraid to experiment with the kazoo. An album that could easily be forgotten amongst the big names of the time but it has great musicianship and strong songwriting. Fuzzy Ducky might have been a stepping stone for the musicians to go and do other things, but who knows, if they had stuck with it we could have had another classic band to count with Uriah Heep and Deep Purple.
L ‘Uovo di Colombo – L ‘Uovo di Colombo
[Columbia, 1973]
L ‘Uovo di Colombo was a quartet from Rome, formed by members of I Fholks and Flea. This is one of the many cases where a unique and exceptional release did not receive much support from a record company. In 1973, the progressive rock was at its peak, and the Italian scene had already spread its sound and style. With the keys on the front line, occasional touches by the classical and electric guitar and a strong ELP influence, L ‘Uovo di Colombo combines the classic progressive sound of the time with many symphonic elements. We could call it something like “electric melody”. The album includes eight songs of high aesthetics with great musicianship that constitute a jewel of Rock Progressivo Italiano. Following its release, the band split. The band members had a strong presence on the Italian scene, as Toni Gionta became the singer of Cherry Five changing his name to Tony Tartarini. Elio Volpini (bass, guitar) reunited with Flea and later formed the jazz-rock band Etna, while Ruggero Stefani (drums) joined Samadhi and later other lesser known bands.
Circus – Circus
[Transatlantic Records, 1969]
Circus was born out of the ashes of the Stormville Shakers in the late ’60s playing a refined but diect jazz / pop white soul. Things changed after the departure of keyboardist / singer and main composer Phillip Goodhand-Tait. In 1969 when they released their one and only album Circus was a different band, freer with improvisational trends and clear jazz-rock elements. On their album, they covered songs by Tim Hardin, The Mamas and the Papas, Sonny Rollins, Charles Mingus, and The Beatles. Their own three compositions were signed by saxophonist / flutist Mel Collins. The overall performance is free from the exaggerations of the time and ranges at decent levels with controlled outbursts. Apart from the obvious that it is nothing more than the already rich and dreamy style on the winds, Chris Barrows’ jazz drumming is noteworthy (he later concentrated on Buddhism rather than music), while the guitarist Ian Jelfs participated in recordings of French progsters Alice. As for Collins, it’s impossible to name his countless contributions to albums by exceptional artists and bands (e.g. Kevin Coyne, Humble Pie, Bad Company, Uriah Heep, Anthony Phillips, David Sylvian, Tears for Fears etc.), and of course he was an important member of King Crimson and Camel. The historical value of this project essentially lies in the fact that it is defined as the starting point of Collins’ brilliant career.
GoodThunder – GoodThunder
[Elektra, 1972]
GoodThunder was a psych / prog / hard rock quintet from Los Angeles, formed in 1972, including James Cahoon Lindsay (vocals and percussion), John Desautels (drums), David Hanson (guitars and vocals), Bill Rhodes (bass), and Wayne Cook (keyboards). Their short existence allowed them to make only one self-titled album in 1972 consisting of eight tracks with the famous producer Paul A. Rothchild (The Doors, Janis Joplin, Rush) behind the console. The eight songs are connected with all the dominant forms of rock at the time, from early metal (lead guitar solos) to symphonic prog (the keyboard arrangements, complex changes of tempo and structure) to psych and folk. The overall sound can be compared with Deep Purple and the early days of Uriah Heep, and you can certainly hear a heavy dose of Yes when Matt Wayne Cook’s keyboards are at the forefront. There’s lots of interesting interplay going on between the different instruments and there are some cool jams. The proggiest song Barking At the Ants shows their talent to craft wonderful and rich material. After their break up, some members participated in local pop / AOR bands. Cook went on to play with Steppenwolf and Player. Despite the quality of the material, GoodThunder has remained virtually unknown, which is a real shame considering they certainly released one of the best debuts of 1972.
Kvartetten Som Sprängde – Kattvals
[Gump, 1973]
1973’s Kattvals was the first album in the career of Swedish guitarist and producer, Finn Sjöberg, who also participated in the most important album from his country (i.e. Abba’s self-titled album). They took their name (translation: “the quartet that disbanded”) from a book by Birger Sjöberg (1885-1923 – no relation to Finn), as the band was originally a quartet. The heavy prog of Kvartetten Som Sprängde, which sometimes jumps into more obscure prog rock forms and other times flirts with Santana’s classic rock guitar approach, is perhaps one of the few instrumental albums of the Swedish 70’s prog in which the folk character is compressed. Despite the clear international prog rock sound and the excellent production, Kattvals did not have the response that the trio deserved and the trio (not quartet) of Kvartetten Som Sprängde did indeed disband, confirming its name and giving us a unique gem of ‘70s Nordic prog. Sjöberg also released his first solo album (Finn) in 1978 which, although moving on more jazz / blues tracks, embraces the spirit of Kvartetten Som Sprängde to some extent when Finn decided to write more freely.
Pascal Duffard – Dieu est fou
[CBS, 1976]
The influence of the great Magma on French prog bands was already evident in many great bands such as Zao, Vortex, and Art Zoyd. In an even more underground context, there was an incredible burst of new bands and artists who, driven by the legacy of Christian Vander’s band, wanted to explore new musical horizons. In 1976, singer, pianist and lyricist Pascal Duffard, brought together 18 musicians (including 5 soprano singers, members of Zao and Magma, the well-known Tim Blake and the great trumpeter Pierre Thibaud), named his art vision Dieu Est Fou (God is Crazy), and handed us a masterpiece that doesn’t deserve being in obscurity until today. Overall, this is a rock opera with elements from jazz and avant-prog, with a characteristic exaggeration which fascinates and doesn’t annoy at all. The operatic female vocals refer directly to Magma, fitting in perfectly with Pascal Duffard’s more narrative à la Serge Gainsbourg style, while the abrupt changes from the most acoustic medieval / chanson moments to the more pompous and jazzy or creepy passages make Dieu Est Fou an unprecedented experience that every listener must experience.
Electric Sandwich – Electric Sandwich
[Brain, 1972]
Electric Sandwich was created in Bonn in 1967. Their unique full-length album was recorded in 1972 with producer Dieter Dierks and it’s a very typical example of the German scene of the 70s, while the special cover art by Heinz Dofflein is also in tune with that time. The album opens with China, one of the best krautrock tracks of all time, a monumental 8-minute spaced-out jam. The style then partially changes, without completely losing the space aura. The following tracks have vocals and move between progressive rock and jazz-rock with sporadic heavy outbursts. At the same time, there are some more special moments such as a pure blues song, Archie’s Blues, while in I Want You and Material Darkness we find a very special atmosphere that was so easy for the German musicians of the time to create. Electric Sandwich may not be one of the ultimate krautrock top albums, but it certainly stands next to them. After two singles, Electric Sandwich disbanded and none of the four members played elsewhere. A few years ago they reunited and today they only exist as a live band. In 2018, Lava was released in 100 copies, a collection was released with unreleased recordings from 1974.
Thors Hammer – Thors Hammer
[Metronome, 1971]
Thors Hammer were formed in Denmark in the mid-1970s and belong to the same generation of bands as Secret Oyster, Midnight Sun and Burnin ’Red Ivanhoe. Their self-titled album with the terrible cover and the wonderful music is a concise journey to central, northwestern and northern European jazzy prog. The sextet follows the pattern of bands based on these geographical coordinates and is stylistically related to bands such as Traffic, Nosferatu, Titus Groan, and Blue Sun. Before Thors Hammer, their members were not distinguished for their artistic pursuits, with the exception of bassist Henrik Bødtcher, who participated in a few pop and fusion rock bands, and saxophonist Jesper Nehammer, who had participated in Peace, Tordenskjolds Soldater’s only record, an astonishing album of modern and dark jazz. Bødtcher, along with Henrik Bødtcher and keyboardist Henrik Langkilde, was also the most powerful weapon of Thors Hammer and besides being talented, he is also the most versatile, with participations in a variety of bands.
Thors Hammer is an excellent example of Danish prog. If they had continued, most of the band’s great musicians would not be lost and the sophisticated 70s prog of Denmark would be even greater.
Anna Själv Tredje – Tussilago Fanfara
[Silence, 1977]
Following Berlin School Electronica (Schulze and Tangerine Dream), American organ minimalism (Terry Riley), a ritual with a Far Eastern aura (close to Deuter and early Popol Vuh), and Scandinavian paganism, Anna Själv Tredje unfold their sonic mysticism. It was a Swedish duet that had been experimenting with electric, electronic and acoustic instruments since the mid-70s, to crystallize its sound and aesthetics in one and only LP, Tussilago Fánfara, released through Silence. A dark, mysterious, grotesque mass of frequencies acts penetratingly like a dream from fragments of real memories intertwined with a galloping imagination. At one moment it sounds spacey, due to the eerie synth sounds and the guitar and at the others it sounds earthly, instinctive and almost primitive, through the utilization of the human body, the hands on the percussion, as well as from the sacred melodies that seem to come out of the distant past. Multi-instrumentalists Ingemar Ljungström and Mikael Bojén will remain forever in the memory of those who scrape under the surface of music developments. As for their later creative journeys, only that of Ljungström was interesting (with Ragnarok and Cosmic Overdose or in collaboration with Dan Söderqvist), but these were not at Anna Sjalv Tredje level.
Hermann Szobel – Szobel
[Arista, 1976]
The story of the wonderkid pianist, who released a single album in 1976 and then disappeared, without anyone knowing where he is today, was one of the real “myths” of the American jazz scene. Being a nephew of German-American Bill Graham – the most important US concert promoter in the 70’s – 17-year-old Hermann Szobel started from Austria and with excessive audacity entered the famous Hit Factory studio in New York, declaring that he was the best pianist in the world. Without much effort to convince the producers, since his technique was simply shocking, a few months later he released his self-titled album with music that includes an unprecedented mature mix of jazz fusion and classical music, to such an extent that you find it hard to believe that it was actually composed by an almost minor. During the sessions for his next album Szobel collapsed psychologically, opened the door and left the studio and since then he has disappeared. A documentary by Katarzyna Kozyra about fake Christs in Jerusalem in 2015 includes an audio statement of a homeless artist eating what he could find in the streets, telling his story and claiming to be Szobel.
Bella Band – Bella Band
[Cramps Records, 1978]
The quintet of Bella Band was formed in Florence in 1977 and a year later released the self-titled debut through the legendary Cramps Records (known for the releases of Area, Arti + Mestieri, Electric Frankenstein). Although still underrtaed to this day, Bella Band can easily be described as one of the leading bands of Italian prog / fusion in the second half of the 70s. The impressively good production highlights the huge talent of all members and although purely instrumental, the album keeps the listener’s interest with constant changes, great ideas, and especially this energetic character throughout its four tracks. The comparisons with the great Arti + Mestieri are perfectly valid, but Bella Band also had their own sound. Their brave jazz-rock / jazz-fusion was also filled with the magic of Canterbury. Unfortunately, shortly after that Bella Band disbanded. It is really questionable how it is possible that this record has not been re-released on vinyl till this day…
Their drummer Mauro Sarti was a member of Campo di Marte, while their keyboardist Riccardo Cioni played in funk / disco bands, pursued a solo career and died on January 7, 2021 due to covid-19.
Από τους: Πάρη Γραβουνιώτη, Γιάννη Ζαβραδινό, Δημήτρη Καλτσά, Κώστα Μπάρμπα, Κώστα Ρόκα, Θωμά Σαρακίντση, Λευτέρη Σταθάρα, Παναγιώτη Σταθόπουλο, Αλέξανδρο Τοπιντζή, Goran Petrić
Έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που ανεβάσαμε το τέταρτο μέρος αυτής της σειράς άρθρων. Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας στο Progrocks.gr δεν βλέπαμε την ώρα για το πέμπτο μέρος. Σας ευχαριστούμε πολύ για τα σχόλια και την στήριξή σας! Είναι παραπάνω από ενθαρρυντικό να γνωρίζουμε ότι πολλοί αναγνώστες το περίμεναν όσο κι εμείς.
Όπως έγινε στο πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο μέρος, τα “one-album wonders” παρουσιάζονται χωρίς χρονολογική σειρά, αλλά τυχαία και όπως τα τέσσερα πρώτα μέρη, αυτό το άρθρο είναι ένα αδιάκοπο ταξίδι μπρος και πίσω στο χρόνο, που ελπίζουμε να είναι συναρπαστικό στην ανάγνωση όσο ήταν κάθε κομμάτι στη συγγραφή του.
Orange Peel – Orange Peel
[Bellaphon, 1970]
Ο ομώνυμος δίσκος των Orange Peel αποτελεί μία από τις πρώτες ηχογραφήσεις του ιστορικού studio του Dieter Dierks. Είναι η μοναδική δουλειά μιας από τις πιο σημαντικές μπάντες της πρώιμης Γερμανικής σκηνής, μαζί με το single I Got No Time / Searching For A Place To Hide. Σε αντίθεση με τους πρωτοπόρους krautrock πειραματιστές, οι Orange Peel αγκάλιασαν πλήρως την rock έκρηξη των προηγούμενων ετών στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το εναρκτήριο You Can’t Change Them All και το We Still Try To Change που κλείνει το δίσκο, αποτελούν άριστα παραδείγματα πρώιμου progressive rock με έντονη ψυχεδελική χροιά και μία τάση προς το jamming. Μία τάση που αποτέλεσε και τον κανόνα της early 70s Γερμανικής σκηνής. Το Hammond οδηγεί τα κομμάτια, αλλά πάντα σε έντονο διάλογο με την κιθάρα. Από την άλλη το Tobacco Road είναι ένας heavy blues δυναμίτης, που δεν μοιάζει παράταιρος σε έναν δίσκο τόσο καλοπαιγμένο και μουσικά κατασταλαγμένο για την εποχή του. Συνέχεια δυστυχώς δεν υπήρξε. Από τα 5 μέλη, ο τραγουδιστής Peter Bischof-Fallenstein έκανε καριέρα γράφοντας pop κομμάτια, ενώ ο ντράμερ Curt Cress έπαιξε σε σημαντικές μπάντες όπως οι Passport και οι Lucifer’s Friend. Στη συνέχεια έγινε περιζήτητος session μουσικός, συμμετέχοντας ακόμα και σε δίσκους των Boney M.!
The Viola Crayola – Music: Breathing of Statues
[Fautna, 1974]
Οι Viola Crayola από το Texas σχηματίστηκαν από τους αδελφούς Anthony (κιθάρα) και Ron Viola (ντραμς), με τον Bill Jolly στο μπάσο. Το μοναδικό τους album με τίτλο Music: Breathing of Statues (από το ομώνυμο ποίημα του Rainer Maria Rilke) ηχογραφήθηκε κατά τις τρεις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου του 1974 και έμελλε να είναι η μοναδική κυκλοφορία της ανεξάρτητης Fautna. Τα οκτώ μικρής διάρκειας κομμάτια του δίσκου, ο οποίος διαρκεί μόλις 29 λεπτά, ήταν όλα συνθέσεις του ηγέτη της μπάντας Anthony Viola και η μουσική των Viola Crayola είναι επίσης παράξενη, αινιγματική και ιδιότυπη. Η μίξη του progressive rock και του jazz-rock/fusion που ακούγεται στο εξαιρετικό αυτό album έχει καθαρά jamming χαρακτήρα και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο σπουδαίο κιθαριστικό ταλέντο του Anthony Viola. Οι κυριότερες και πιο αβίαστες επιρροές είναι οι Mahavisnhu Orchestra, κυρίως λόγω του John Mclaughlin, και φυσικά το ατιθάσευτο χιουμοριστικό και περιπετειώδες ύφος του Frank Zappa. Η μόνη ένσταση είναι η έλλειψη συνθετικής ακρίβειας, αλλά η κλάση των τριών μουσικών και το αισθητικό επίπεδο είναι αρκετά για να περιορίσουν αυτό τον προβληματισμό. Λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του δίσκου, ο Anthony Viola σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και τα ίχνη των Ron Viola και Bill Jolly χάθηκαν έκτοτε.
Babylon – Babylon
[Mehum Music, 1978]
Οι Babylon σχηματίστηκαν στην Tampa Bay της Florida των Η.Π.Α. το 1976. Το κουιντέτο κυκλοφόρησε το μοναδικό του album από την Mehum Music το 1978, το οποίο παρέμεινε άγνωστο μέχρι την επανακυκλοφορία του σε CD από την Syn-phonic το 1999. Η μουσική στα τέσσερα κομμάτια του Babylon είναι εμφανώς έντονα επηρεασμένη από τους Genesis της περιόδου 1970-73 σε βαθμό που αγγίζει τα όρια του tribute με πρωτότυπες συνθέσεις. Αν και η πρωτοτυπία δεν ήταν το δυνατό χαρτί των Babylon, η εκτελεστική δεινότητα όλων των μελών και το επιτυχημένο σκοτεινό, απόλυτα συμφωνικό progressive rock τους βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η έντονη χρήση των synths του Gary Chambers παραπέμπει τόσο σε ότι προηγήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70 όσο και σε ότι επακολούθησε sta 80s στην Βρετανία με το neo-prog κίνημα. Το 1979 οι Babylon διαλύθηκαν λόγω της γενικής παρακμής του progressive rock και ειδικά στη χώρα τους. Οι Doroccas (πρώτα φωνητικά, πλήκτρα) και J. David Boyko (κιθάρα) επανεμφανίστηκαν λίγο μετά με τους Helicopters (έπαιζαν new wave και κυκλοφόρησαν ένα μάλλον αδιάφορο album με τίτλο Insect Perfect το 1981). Έκτοτε κυκλοφόρησαν τρία live albums των Babylon, δύο από την Syn-phonic το 1989 και ένα από την Mehum Music το 2002) με κομμάτια από τον δίσκο τους αλλά και συνθέσεις που προορίζονταν για το δεύτερο album τους.
Franck Dervieux – Dimension M
[Columbia, 1972]
Ο χαρισματικός πιανίστας και κημπορντίστας Franck Dervieux συνεργάστηκε στα 60s με τους Jean-Pierre Ferland, Monique Leyrac και Ginette Ravel, πριν αποφασίσει να συνθέσει τη δική του μουσική. Αν και έπασχε από καρκίνο, κατάφερε να ολοκληρώσει το Dimension M όταν ανέκαμψε η υγεία του (ο δίσκος είναι αφιερωμένος στους τρεις γιατρούς του). Η εξαιρετική μπάντα του αποδείχτηκε all-star, καθώς λίγο μετά σχημάτισαν τους θρυλικούς Contraction και τους Ville Emard Blues Band. Ασχέτως αν ήταν μία εμπορική αποτυχία για την Columbia, το Dimension M αποτελεί ένα από τα λαμπρότερα διαμάντια της καταπληκτικής προοδευτικής σκηνής του Quebec, αποτελώντας συνάμα το πιο πρωτοποριακό album της σκηνής αυτής, αλλά και ένα αριστούργημα μοναδικού κάλλους που δεν μοιάζει με τίποτα πριν ή μετά, συνδυάζοντας το κυρίαρχο prog rock με jazz, blues rock, ψυχεδέλεια και πειραματισμό που συμβαδίζει με τις αποκρυφιστικές ανησυχίες του ιδιοφυούς Dervieux, οποίος πέθανε στις 23 Απριλίου του 1975.
«Έτσι θα μπορούσαμε να αγγίξουμε, να δούμε, μια μουσική φτιαγμένη από διαφάνειες χρωμάτων και ρυθμών, να βρούμε και να φανταστούμε στα διαφορετικά επίπεδά της, τι ξέρουμε, τι πιστεύουμε και τι θα μπορούσε να ήταν ή ήταν. Μουσική που θα ενώνει τους συντονισμούς παλαιών και νέων συμπάντων. Μια μουσική που θα ήταν μια προβολή παράλληλων κόσμων.» – Franck Dervieux
Kravetz – Kravetz
[Vertigo, 1972]
Ο Jean-Jacques Kravetz σπούδασε μουσική στο Παρίσι και το 1967 μετακόμισε στο Αμβούργο για να δουλέψει ως δάσκαλος σαξοφώνου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος των Frumpy και έπαιξε πλήκτρα στους δύο πρώτους θρυλικούς δίσκους τους. Το line-up του μοναδικού σόλο δίσκου του προήλθε από τα sessions του πρώτου σόλο δίσκου του Udo Lindenberg, ο οποίος παίζει τύμπανα και τραγουδά σε όλα τα κομμάτια εκτός του I’d Like To Be A Child Again, όπου τραγουδά η Inga Rumpf των Frumpy. Το ύφος του δίσκου μπορεί να περιγραφεί ως progressive rock με hard rock και blues τάσεις και σίγουρα θα ενδιαφέρει τους φίλους σχημάτων όπως οι Frumpy. Παρόλο που αποτελεί σόλο δίσκο ενός πληκτρά, όλοι οι συμμετέχοντες παίζουν καταλυτικό ρόλο. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο εκπληκτικό παίξιμο και τόνο του πρωτοεμφανιζόμενου τότε Thomas Kretschmer. Το Ann Toomuch είναι ίσως η καλύτερη, ανάμεσα σε σχεδόν ισάξιες συνθέσεις, ενός καλά κρυμμένου δίσκου-διαμαντιού, η εμπορική αποτυχία του οποίου οδήγησε σε επανέκδοσή το 1974 υπό τον τίτλο 8 Days In April, The Hamburg Scene με τα ονόματα όλων των συντελεστών στο εξώφυλλο. Ο Kravetz συμμετείχε και στη συνέχεια των Frumpy, τους Atlantis, ενώ έχει παίξει ως session μουσικός σε πάνω από 100 δίσκους.
Ram – Where (In Conclusion)
[Polydor, 1972]
Το αμερικανικό rock underground των early 70s παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον, λόγω της έντονης ποικιλομορφίας του μεταξύ heavy rock, ψυχεδέλειας, blues και κάποιων διάσπαρτων prog στοιχείων. Κλασικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας υπήρξαν οι Ram από το Long Island, οι οποίοι υπό τις φτερούγες της μυθικής Polydor το 1972 κυκλοφόρησαν το Where (In Conclusion). Με το ύφος από σύνθεση σε σύνθεση να αλλάζει κινηματογραφικά, οι Ram αφομοίωσαν κάθε δυνατή επιρροή που θα μπορούσε να έχει ένα αμερικάνικο rock συγκρότημα της εποχής. Το σαρωτικό The Want In You που ανοίγει την αυλαία παρασέρνει τον ακροατή με τις θεόσκληρες κιθάρες και το βουκολικό φλάουτο των αδερφών Demartino, ενώ η συνέχεια με το πιο ατμοσφαιρικό Stoned Silence όπου λάμπει το άστρο του τραγουδιστή/πιανίστα Dennis Carbone όσο και με το μελωδικότατο Odyssey δείχνει το πιο ψυχεδελικό τους πρόσωπο. Στο The Mother’s Day Song με τις ξεκάθαρες blues αναφορές επιστρέφουμε σε πιο hard rockin’ φόρμες (οι πινελιές φλάουτου και σαξόφωνου είναι εξαίσιες), ωστόσο ο κυριότερος λόγος που οι Ram συμπεριλαμβάνονται στο συγκεκριμένο αφιέρωμα δεν είναι άλλος από το 20λεπτο Aza που πιάνει ολόκληρη τη δεύτερη πλευρά του δίσκου. Χωρισμένο σε 4 μέρη, ισορροπώντας μεταξύ ψυχεδέλειας και heavy prog, με ακραιφνές jamming και έντονη πειραματική διάθεση, εδώ οι Νεοϋρκέζοι πάτησαν κορυφή αφήνοντας παράλληλα μια γλυκόπικρη γεύση που δεν συνέχισαν δισκογραφικά.
Ikarus – Ikarus
[plus 4, 1971]
To βραχύβιο σεξτέτο των Ikarus, μπορεί να μην έφτασε σε εντελώς ρηξικέλευθα ηχητικά αποτελέσματα μέσα από τα στουντιακά και ζωντανά του εγχειρήματα, όπως άλλα σπουδαία σχήματα επί γερμανικού εδάφους της ίδιας εποχής, εντούτοις κατέθεσε ένα και μοναδικό δίσκο που αξίζει να μνημονεύεται για την γόνιμη συνύπαρξη αυτοσχεδιασμού και συγκροτημένης γραφής. Μέσα από εκλεκτικά μοτίβα στα οποία η μελωδία και η ρυθμολογία βρίσκονται στην ίδια γραμμή προτεραιότητας, το γκρουπ από το Αμβούργο εγκατέστησε έναν ανοιχτό διάλογο μεταξύ του ροκ τριπτύχου κιθάρα-μπάσο-ντραμς, πνευστών, πλήκτρων και φωνητικών. Μια fusion συνομιλία με σαγηνευτικές ταλαντώσεις μεταξύ εκρήξεων και ήπιων πλευρών, που φέρνει στο τραπέζι φράσεις από το psych/prog ρεύμα από τα τέλη των ’60s (με σημεία που θυμίζουν Van Der Graaf Generator, King Crimson και Coloseum), μετουσιώνοντάς τες σε πρωτόλεια εκφραστικότητα, η οποία γεφυρώνει το ροκ με τη τζαζ και την κλασική. Σημαντική συνεισφορά στη σύνθεση και στο εκτελεστικό μέρος, είχε σε δαύτους ο Jochen Petersen, που διακρίνεται σε κιθάρες, σαξόφωνα, φλάουτο, κλαρινέτο και φωνητικά. Ήταν κι αυτός που σε σχέση με την υπόλοιπη παρέα (Lorenz Köhler – κύρια φωνητικά, Wolfgang Kracht – μπάσο, δεύτερα φωνητικά, Bernd Schroder – κρουστά, Manfred Schulz – κιθάρα, κύρια και δεύτερα φωνητικά, Wulf-Dieter Struntz – όργανο, πιάνο) διένυσε μια πολύ εύστοχη και απολαυστική απόσταση, με σταθμούς τους Randy Pie, το ηχογραφημένο έργο του Achim Reichel, τους Ton Steine Scherben κ.α.
Skywhale – The World At Minds End
[Firebrand Records, 1977]
Σχηματισμένοι το 1974 στο Bristol, μία πόλη που δύο δεκαετίες αργότερα θα γινόταν παγκοσμίως γνωστή λόγω της trip hop επανάστασης με σχήματα όπως οι Massive Attack και οι Portishead, οι Skywhale το 1977 μας παρέδωσαν ένα ξεχασμένο διαμάντι του βρετανικού fusion/prog. Αποτελούμενοι από 7 μέλη καλύπτοντας μία τεράστια γκάμα μουσικών οργάνων (2 φλάουτα, 2 σαξόφωνα, πλήκτρα, βιολί, κιθάρα) ώστε να αποδώσουν στο έπακρο το όραμά τους και τη δική τους οπτική στον συνδυασμό progressive rock και jazz/fusion, οι Βρετανοί στο The World At Minds End παραδίδουν μαθήματα υπερτεχνικού και συνάμα μελωδικού ήχου. Μέσα από τις 6 μακροσκελείς instrumental συνθέσεις του δίσκου ο ακροατής αδυνατεί να πιστέψει ότι πρόκειται για πρωτοεμφανιζόμενο σχήμα, καθώς τόσο η τεχνική τους κατάρτιση και η αίσθηση της μελωδίας όσο και η αφομοίωση των επιρροών τους (Brand X, Camel, Weather Report, ύστεροι Soft Machine) αντικατοπτρίζουν μία μπάντα με εμπειρία και μία δισκογραφία δύο ή και τριών δίσκων στις πλάτες της. Παρόλο που όλα τα κομμάτια στέκονται σε υψηλότατο συνθετικό και αισθητικό επίπεδο, ξεχωρίζουν τα Eternal Optimist και Epicure. Δυστυχώς δεν υπήρξε συνέχεια για τους Skywhale αν και είχαν και την προοπτική και το ταλέντο, ενώ κανένα μέλος τους δεν είχε αξιοσημείωτη συνέχεια.
Frame – Frame οf Mind
[Bacillus Records, 1972]
Οι Frame ήταν ένα κουιντέτο με βάση το Marburg της Γερμανίας, με το Frame οf Mind να είναι η μοναδική ηχογράφηση που έκαναν. Το ύφος του δίσκου έχει λίγα κοινά με τη πειραματικό krautrock. Στα 8 κομμάτια, ο ακροατής συναντά ένα progressive rock με έντονο το λυρικό στοιχείο και βασικό μέλημα των μουσικών τη σύνθεση παρά τον πειραματισμό. Το άκουσμα έχει ενδιαφέρον γιατί δεν λείπει ούτε το hard rock άγγιγμα, ούτε ο ψυχεδελικός αέρας, ούτε κάποιες folk στιγμές. Τα πλήκτρα σίγουρα είναι στο προσκήνιο, χωρίς παρόλα αυτά να υποσκελίζουν τον ρόλο της κιθάρας, ενώ η φωνή του Dieter Becker χωρίς να είναι εντυπωσιακή, προσθέτει στην αφηγηματικότητα. Οι καλύτερες συνθέσεις βρίσκονται στη μέση του δίσκου. Το prog epic All I Really Want Explain εντυπωσιάζει σε όλη του τη διάρκεια, ενώ το If που ακολουθεί είναι ένα heavy prog δυναμίτης που οι φίλοι αυτού ήχου πρέπει να ακούσουν οπωσδήποτε. Το Frame οf Mind μπορεί να μην ανήκει στους δίσκους μπροστάρηδες της Γερμανικής σκηνής, αλλά η ποιότητα του είναι μία ακόμα απόδειξη του πόσο καλή μουσική κυκλοφόρησε στις αρχές των 70s σ’ αυτή τη χώρα. Συνέχεια για τους Frame δεν υπήρχε και μόνο κάποια μέλη τους συμμετείχαν σε δίσκους των συμπολιτών και φίλων τους, Pell Mell.
Chetarca – Chetarca
[Atlantic, 1975]
Οι Chetarca ήταν μία prog / jazz μπάντα από την Μελβούρνη της Αυστραλίας, που σχηματίστηκε το 1972. Αποτελούνταν από τον Paul Lever στα lead φωνητικά, φυσαρμόνικα και κρουστά, τον Andrew Vance στα πλήκτρα και τα φωνητικά, τον John Rees στο μπάσο και το βιολί, τον Geoff Gallent στα ντραμς και τον Bruce Bryan στο synthesizer. Η μπάντα δεν είχε κιθαρίστα, αλλά υπήρχαν δύο κημπορντίστες που επάκια αντικαθιστούσαν την lead κιθάρα. Ηχογράφησαν και κυκλοφόρησαν το ομώνυμο album τους το 1975, το οποίο θεωρείται πολύ σπάνιο και εκτιμάται πολύ μεταξύ των φανατικών prog rock οπαδών, όχι μόνο γιατί είναι δυσεύρετο, αλλά κυρίως για την ποιότητα της μουσικής που περιέχει. Ο ήχος βασίζεται στα πλήκτρα με γερή δόση blues, ειδικά στα μέρη με φυσαρμόνικα. Το highlight του δίσκου είναι το 23-λεπτο epic The Oceanic Suite. Όταν η μπάντα διαλύθηκε, ο μπασίστας John Rees ήταν ιδρυτικό μέλος των Men At Work. Οι Chetarca θεωρούνται ως μία αυστραλιανή εκδοχή των ELP, αλλά αυτό δεν είναι ακριβώς αληθές. Η επιρροή των τιτάνων υπάρχει, αλλά η μπάντα έχει χτίσει τον δικό της ήχο. Ένα πολύ δυνατό album που αξίζει την προσοχή των φίλων του prog.
Fuzzy Duck – Fuzzy Duck
[MAM, 1971]
Οι Fuzzy Duck δημιουργήθηκαν από τον μπασίστα Mick Hawksword μετά την διάλυση των Andromeda. Μαζί του ο κημπορντίστας Roy Sharland με μια μικρή θητεία με τον Crazy World of Arhtur Brown αλλά και στους Spice (αρχική μορφή των Uriah Heep), ο ντράμερ Paul Francis που έχει παίξει με τον μπασίστα των Rolling Stones Bill Wyman και τέλος ο κιθαρίστας/τραγουδιστής Grahame White για τον οποίο υπάρχουν ιστορίες πως όταν μοιράστηκε την σκηνή με τον Richie Blackmore άφησε καλύτερες εντυπώσεις από τον άντρα με τα μαύρα. Όπως φαίνεται από το CV των μουσικών οι Fuzzy Duck κινήθηκαν σε heavy psych/ blues ρυθμούς, με πολύ Hammond και μουντή παραγωγή όπως τα περισσότερα άλμπουμ εκείνων των χρόνων. Το Mrs. Prout ξεχωρίζει για το αρκετά πιο jazz feeling ενώ τα More Than I Am και Country Boy έχουν ξεχωρίζουν με τον πιο jam χαρακτήρα τους. Ο ήρωας του album cover εμφανίζεται και στο A Word from Big D με τους Fuzzy Duck να μην φοβούνται να πειραματιστούν με το καζού. Ένας δίσκος που θα μπορούσε εύκολα να ξεχαστεί ανάμεσα στα μεγαθήρια του ήχου της εποχής αλλά με ωραία μουσικότητα και δυνατές συνθέσεις. Οι Fuzzy Duck ήταν μάλλον ένα σκαλοπάτι για τους μουσικούς να κάνουν άλλα πράγματα αλλά ποιος ξέρει εάν συνέχιζαν, θα μπορούσαμε να μιλάμε για άλλη μια κλασσική μπάντα μαζί με τους Uriah Heep και τους Deep Purple.
L ‘Uovo di Colombo – L ‘Uovo di Colombo
[Columbia, 1973]
Οι L ‘Uovo di Colombo ήταν μία τετραμελής μπάντα από την Ρώμη που σχηματίστηκε από μέλη των I Fholks και των Flea. Πρόκειται για μία από τις πολλές περιπτώσεις που η μοναδική και εξαιρετική κυκλοφορία συγκροτήματος δεν έτυχε ιδιαίτερης υποστήριξης από την εταιρεία του. Η δεκαετία του ‘70 έχει προχωρήσει για τα καλά και η ιταλική σκηνή έχει απλώσει τον ήχο και το ύφος της. Με τα πλήκτρα στην πρώτη γραμμή, με περιστασιακές παρεμβάσεις από κλασσική και ηλεκτρική κιθάρα και έντονες επιρροές από ELP, οι L ‘Uovo di Colombo συνδυάζουν τον κλασσικό προοδευτικό ήχο της εποχής με πολλά συμφωνικά στοιχεία. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε κάτι σαν «ηλεκτρική μελωδία». Το άλμπουμ περιλαμβάνει οχτώ υψηλής αισθητικής και δεξιοτεχνίας τραγούδια που στο σύνολο τους αποτελούν ένα κόσμημα του Rock Progressivο Italiano. Μετά την κυκλοφορία του, η μπάντα διαλύθηκε. Τα μέλη τους είχαν έντονη παρουσία στην ιταλική σκηνή, καθώς ο Toni Gionta έγινε ο τραγουδιστής των Cherry Five αλλάζοντας το όνομα του σε Tony Τartarini. Ο Εlio Volpini (μπάσο, κιθάρα) μετά την διάλυση ξανασυναντήθηκε με τα μέλη των Flea και σχημάτισε το jazz-rock σχήμα Etna, ενώ o Ruggero Stefani (ντραμς) προσχώρησε στους Samadhi και αργότερα σε άλλα πιο μικρά σχήματα.
Circus – Circus
[Transatlantic Records, 1969]
Οι Circus γεννήθηκαν μέσα από τις στάχτες των Stormville Shakers τέλη δεκαετίας του ‘60 παίζοντας μια εκλεπτυσμένη αλλά εύπεπτη jazz/pop λευκή soul. Η κατάσταση άλλαξε μετά την αποχώρηση του πληκτρά/τραγουδιστή και βασικού τους συνθέτη Phillip Goodhand-Tait. Το 1969 όταν κυκλοφόρησαν τον ένα και μοναδικό δίσκο τους ήταν μια διαφορετική μπάντα, πιο ελεύθερη με αυτοσχεδιαστικές τάσεις και ξεκάθαρα jazz-rock στοιχεία. Στον δίσκο τους αρκέστηκαν σε ευφάνταστες διασκευές καλλιτεχνών, όπως οι: Tim Hardin, The Mamas and the papas, Sonny Rollins, Charles Mingus και Beatles. Τις τρεις συνθέσεις τους υπογράφει ο σαξοφωνίστας/φλαουτίστας Mel Collins. Η γενική απόδοση παρουσιάζεται απαλλαγμένη από τις υπερβολές τις εποχής και κυμαίνεται σε αξιοπρεπή επίπεδα με ελεγχόμενες εξάρσεις. Πέρα από το προφανές που δεν είναι άλλο από το ήδη μεστό και λυρικό παίξιμο στα πνευστά, αξιόλογο εδώ και το jazz drumming του Chris Barrows που αργότερα ασχολήθηκε περισσότερο με τον Βουδισμό παρά με την μουσική, ενώ ο κιθαρίστας Ian Jelfs συμμετείχε σε δουλειές των Γάλλων progsters Alice. Όσον αφορά τον Collins, δεν θα προλάβουμε να κατονομάσουμε τις αμέτρητες συμβολές σε έργα εξαιρετικών καλλιτεχνών (π.χ. Kevin Coyne, Humble Pie, Bad Company, Uriah Heep, Anthony Phillips, David Sylvian, Tears for Fears κ.α.) και φυσικά διετέλεσε σημαντικό μέλος των King Crimson και Camel. H ιστορική αξία αυτού του έργου ουσιαστικά έγκειται στο ότι ορίζεται ως το σημείο εκκίνησης της υπέρλαμπρης καριέρας του.
GoodThunder – GoodThunder
[Elektra, 1972]
Οι GoodThunder ήταν ένα psych/prog /hard rock κουιντέτο από το Λος Άντζελες που σχηματίστηκε το 1972 και περιελάμβανε τους James Cahoon Lindsay (φωνητικά και κρουστά), John Desautels (ντραμς), David Hanson (κιθάρα και φωνητικά), Bill Rhodes (μπάσο) και Wayne Cook (πλήκτρα). Η σύντομη ύπαρξή τους τους επέτρεψε να κάνουν μόνο το ομώνυμο album τους το 1972, το οποίο αποτελείται από οκτώ κομμάτια και παραγωγό τον διάσημο Paul A. Rothchild (The Doors, Janis Joplin, Rush). Τα οκτώ κομμάτια συνδέονται με όλες τις κυρίαρχες rock φόρμες της εποχής, από πρώιμο metal (στα κιθαριστικά solo) έως συμφωνικό prog (θέματα πλήκτρων, περίπλοκες αλλαγές ρυθμών και δομών), ακόμα και psych και folk. Συνολικά, ο ήχος τους μπορεί να συγκριθεί με αυτό των Deep Purple και των πρώιμων Uriah Heep και μπορεί να ακούσει κανείς έντονο στοιχείο Yes όταν τα πλήκτρα του Matt Wayne Cook βρίσκονται στο προσκήνιο. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες διαδράσεις μεταξύ των οργάνων και μερικά υπέροχα jams. Το πιο prog κομμάτι, Barking At the Ants, αναδεικνύει το ταλέντο τους στο να γράφουν υπέροχο και πλούσιο υλικό. Μετά τη διάλυσή τους, μερικά μέλη συμμετείχαν σε τοπικά pop/AOR σχήματα. Ο Cook έπαιξε με τους Steppenwolf και τους Player. Παρά την υψηλή ποιότητα του δίσκου, οι GoodThunder παραμένουν μέχρι σήμερα άγνωστοι στο ευρύ κοινό, το οποίο είναι άδικο, καθώς κυκλοφόρησαν ένα από τα καλύτερα ντεμπούτα του 1972.
Kvartetten Som Sprängde – Kattvals
[Gump, 1973]
Το Kattvals του 1973 υπήρξε το πρώτο album της καριέρας του Σουηδού κιθαρίστα και παραγωγού, Finn Sjöberg, ο οποίος συμμετείχε και στον πιο σημαντικό δίσκο της χώρας του (το ομώνυμο άλμπουμ των Abba). Το όνομα της μπάντας προήλθε από το ομώνυμο βιβλίο (μετάφραση: «το κουαρτέτο που διαλύθηκε») του Birger Sjöberg (1885-1923 – καμία σχέση με τον Finn), καθώς αρχικά επρόκειτο για κουαρτέτο. To heavy prog των Kvartetten Som Sprängde, που πότε πηδάει σε πιο obscure prog rock φόρμες και πότε φλερτάρει με την καλοδεχούμενη κιθαριστική, κλασική rock προσέγγιση των Santana, είναι ίσως από τις λίγες instrumental προτάσεις του σουηδικού prog των 70’s που συμπιέζεται ο folk χαρακτήρας. Παρά τον ξεκάθαρα international prog rock ήχο και την άριστη παραγωγή του, το Kattvals δεν είχε την ανταπόκριση που άξιζε και το τρίο και όχι κουαρτέτο των Kvartetten Som Sprängde όντως διαλύθηκε, επιβεβαιώνοντας το όνομά του και χαρίζοντας μας ένα και μοναδικό διαμάντι. Ο Sjöberg κυκλοφόρησε το 1978 και τον πρώτο του solo δίσκο (Finn) που αν και κινείται σε πιο jazz/blues διαδρομές, σε έναν βαθμό περιλαμβάνει το πνεύμα των Kvartetten Som Sprängde όταν ο Finn αποφασίζει να γράψει πιο ελεύθερα.
Pascal Duffard – Dieu est fou
[CBS, 1976]
Η επιρροή των σπουδαίων Magma στα prog πεπραγμένα εντός Γαλλίας είχε αρχίσει ήδη να είναι εμφανής σε πολλά εξαιρετικά σχήματα όπως οι Zao, Vortex και Art Zoyd. Σε ακόμη πιο underground πλαίσια, υπήρξε μια απίστευτη έξαρση από νέα σχήματα και καλλιτέχνες που με όχημα την κληρονομιά της παρέας του Christian Vander ήθελαν να εξερευνήσουν νέους μουσικούς ορίζοντες. Το 1976, ο τραγουδιστής, πιανίστας και στιχουργός Pascal Duffard, μαζεύοντας ούτε λίγο ούτε πολύ 18 μουσικούς (μεταξύ αυτών 5 σοπράνο τραγουδίστριες, μέλη των Zao και Magma, τον γνωστό σε όλους μας Tim Blake και τον σπουδαίο τρομπετίστα Pierre Thibaud) ονόμασε το καλλιτεχνικό του όραμα Dieu Est Fou (ο Θεός είναι τρελός) και μας παρέδωσε ένα αριστούργημα που δεν αξίζει να μένει στην αφάνεια μέχρι σήμερα. Συνολικά έχουμε να κάνουμε με μία rock opera με στοιχεία από jazz και avant-prog και με μία χαρακτηριστική υπερβολή που όχι μόνο δεν ενοχλεί αλλά τουναντίον συναρπάζει. Τα οπερετικά γυναικεία φωνητικά παραπέμπουν ευθέως στους Magma, κουμπώνοντας ιδανικά με το πιο αφηγηματικό à la Serge Gainsbourg στυλ του Pascal Duffard, ενώ μουσικά οι εναλλαγές από τις πιο ακουστικές medieval / chanson στιγμές στα πιο πομπώδη και jazzy έως και creepy περάσματα καθιστούν το Dieu Est Fou μία άνευ προηγουμένου εμπειρία που πρέπει να βιώσει ο κάθε ακροατής.
Electric Sandwich – Electric Sandwich
[Brain, 1972]
Οι Electric Sandwich δημιουργήθηκαν στη Βόννη το 1967. Το μοναδικό τους full-length ηχογραφήθηκε το 1972 με παραγωγό τον Dieter Dierks και αποτελεί χαρακτηριστικότατο δείγματα της Γερμανικής σκηνής των 70s, ενώ το ιδιαίτερο εξώφυλλο του Heinz Dofflein είναι και αυτό εναρμονισμένο με εκείνη την εποχή. Ο δίσκος ανοίγει με το China, ένα από τα καλύτερα krautrock κομμάτια όλων των εποχών, ένα μνημειώδες spaced out jam 8 λεπτών. Το ύφος αλλάζει εν μέρει στη συνέχεια, χωρίς να χάνεται τελείως ο space αέρας. Τα επόμενα κομμάτια έχουν φωνητικά και κινούνται μεταξύ progressive rock και jazz-rock με heavy ξεσπάσματα σε σημεία. Παράλληλα δεν λείπουν πιο ιδιαίτερες στιγμές όπως ένα τελείως blues κομμάτι σαν το Archie’s blues, ενώ στα I Want You και Material Darkness συναντούμε μια πολύ ωραία εσωτερικότητα και μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που ήταν τόσο εύκολο για τους Γερμανούς μουσικούς της εποχής να αναπαράγουν. Το Electric Sandwich μπορεί να μην μπαίνει στις απόλυτες krautrock κορυφές, αλλά στέκεται σίγουρα δίπλα τους. Μετά από δύο εφτάιντσα οι Electric Sandwich διαλύθηκαν χωρίς κανένα από τα τέσσερα μέλη τους να παίξουν κάπου άλλου. Μετά από χρόνια επανήλθαν και σήμερα υπάρχουν μόνο ως live μπάντα. Το 2018 κυκλοφόρησε, σε 100 αντίτυπα, η συλλογή Lava, με ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις από το 1974.
Thors Hammer – Thors Hammer
[Metronome, 1971]
Οι Δανοί Thors Hammer σχηματίστηκαν περί τα μέσα του 1970 και ανήκουν στην ίδια γενιά συγκροτημάτων όπως οι Secret Oyster, οι Midnight Sun και οι Burnin’ Red Ivanhoe. Το φερώνυμο album με το άθλιο εξώφυλλο και την υπέροχη μουσική αποτελεί μία ευσύνοπτη περιήγηση στο κεντρικό, βορειοδυτικό και βορειοευρωπαϊκό jazzy prog. Το σεξτέτο ακολουθεί το μοτίβο σχημάτων με έδρα τις εν λόγω γεωγραφικές ορίζουσες και συγγενεύει υφολογικά με μπάντες όπως οι Traffic, Nosferatu, Titus Groan και Blue Sun. Προ Thors Hammer, τα μέλη τους δεν διακρίνονταν για τις καλλιτεχνικές τους ενασχολήσεις, με εξαίρεση τον μπασίστα Henrik Bødtcher, o οποίος συμμετείχε σε ουκ ολίγα συγκροτήματα με pop αλλά και με fusion rock πρόσημο και τον σαξοφωνίστα Jesper Nehammer, ο οποίος, πριν την ένταξή του στους Thors Hammer συμμετείχε στο Peace, τον μοναδικό δίσκο των Tordenskjolds Soldater, ένα εκπληκτικό album νεωτερικής και σκοτεινής jazz. Ο εν λόγω μουσικός, μαζί με τον Henrik Bødtcher και τον κιμπορντίστα Henrik Langkilde, αποτελεί και το δυνατό όπλο των Thors Hammer και εκτός από ταλαντούχος είναι και ο πιο πολυπράγμων, με παρουσία σε πληθώρα συγκροτημάτων.
Το Thors Hammer αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα δανέζικου prog. Αν συνέχιζαν, οι περισσότεροι εκ των σπουδαίων μουσικών του σχήματος δεν θα χάνονταν από το προσκήνιο και το εκλεπτυσμένο 70s prog της Δανιμαρκίας θα είχε ένα ακόμη λόγο να καυχιέται για τη σπουδαιότητά του.
Anna Själv Tredje – Tussilago Fanfara
[Silence, 1977]
Με φόρα από τα τεκταινόμενα της Berlin School Electronica (Schulze και Tangerine Dream), τον αμερικανικό organ μινιμαλισμό επί του ήχου (Terry Riley) και μια τελετουργικότητα με απω-ανατολίτικη αύρα (κοντά στον Deuter και τους πρώιμους Popol Vuh) και σκανδιναβικό παγανισμό, οι Anna Själv Tredje ξετυλίγουν ηχητικό μυστικισμό τους. Πρόκειται για ένα σουηδικό ντουέτο που πάλευε από τα μέσα των ’70s με ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά, αλλά και ακουστικά όργανα, να αποκρυσταλλώσει άποψη και αισθητική σε ένα και μονάκριβο LP, το Tussilago Fánfara, το οποίο εκδόθηκε από την ξεχωριστή Silence. Μια σκοτεινή, μυστηριώδης, γκροτέσκα μάζα συχνοτήτων δρα διεισδυτικά σαν ένα όνειρο από θραύσματα πραγματικών αναμνήσεων που μπλέκονται με μια καλπάζουσα φαντασία. Τη μια στιγμή ακούγεται διαστημικό, λόγω των απόκοσμων αποχρώσεων από τα synths και την κιθάρα και την άλλη γήινο, ενστικτώδες και σχεδόν πρωτόγονο, μέσα από την αξιοποίηση του ανθρωπίνου σώματος και δη των χεριών στα κρουστά, καθώς και από την ίδια τη στάμπα των ιεροπρεπών μελωδιών που μοιάζουν να εξέρχονται από το μακρινό παρελθόν. Οι πολυοργανίστες Ingemar Ljungström και Mikael Bojén καταγράφονται μέσω αυτού μια για πάντα στο θυμικό εκείνων που ξύνουν κάτω από την επιφάνεια των μουσικών εξελίξεων. Όσο για τις μετέπειτα δημιουργικές διαδρομές τους, μόνο αυτή του Ljungström έχει ενδιαφέρον (με τους Ragnarok και Cosmic Overdose ή συνεργατικά με τον Dan Söderqvist), μα δεν βρίσκεται σε Anna Sjalv Tredje επίπεδο.
Hermann Szobel – Szobel
[Arista, 1976]
Η ιστορία του wonderkid πιανίστα, που κυκλοφόρησε έναν και μόνο δίσκο το 1976 και μετά χάθηκε, χωρίς μέχρι σήμερα να γνωρίζει κανείς που βρίσκεται, ήταν ένας από τους πραγματικούς “μύθους” της αμερικάνικης jazz σκηνής. Ανιψιός του Γερμανο-Αμερικανού Bill Graham, του πιο σημαντικού συναυλιακού promoter των Η.Π.Α στα 70’s, o 17χρονος Hermann Szobel ξεκίνησε από την Αυστρία και με περίσσιο θράσος μπούκαρε στο περίφημο Hit Factory studio της Νέας Υόρκης, δηλώνοντας ότι ήταν ο καλύτερος πιανίστας του κόσμου. Χωρίς μεγάλη προσπάθεια να πείσει τους παραγωγούς, μιας και η τεχνική του ήταν συγκλονιστική, λίγους μήνες αργότερα κυκλοφορεί το ομώνυμο άλμπουμ του με την μουσική που περιλαμβάνει να αποτελεί μια πρωτόγνωρα ώριμη μίξη της jazz fusion και της κλασικής μουσικής, σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι την έχει συνθέσει ένας σχεδόν ανήλικος. Ο Szobel στα sessions του επόμενου album καταρρέει ψυχολογικά, ανοίγει την πόρτα και φεύγει από το studio και από τότε αγνοείται. Ένα documentary της Katarzyna Kozyra σχετικά με fake Χριστούς στην πόλη της Ιερουσαλήμ το 2015, περιλαμβάνει ένα ηχητικό ντοκουμέντο ενός άστεγου καλλιτέχνη που έτρωγε ό,τι έβρισκε στον δρόμο, ο οποίος περιγράφει την ιστορία του και ισχυρίζεται ότι είναι ο Szobel.
Bella Band – Bella Band
[Cramps Records, 1978]
Το κουιντέτο των Bella Band σχηματίστηκε στην Φλωρεντία το 1977 και ένα χρόνο μετά κυκλοφόρησε το ομώνυμο ντεμπούτο από τη θρυλική Cramps Records (γνωστή για τις κυκλοφορίες των Area, Arti+Mestieri, Electric Frankenstein). Αν και εξακολουθεί να μην εκτιμάται δεόντως μέχρι σήμερα, το Bella Band μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως ένα από τα κορυφαία δείγματα ιταλικού prog / fusion στο δεύτερο μισό των 70s. Η εντυπωσιακά καλή παραγωγή αναδεικνύει το τεράστιο ταλέντο όλων των μελών και αν και αμιγώς ορχηστρικό, το album κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον με τις συνεχείς αλλαγές, τις εξαιρετικές ιδέες και κυρίως τον ενεργοβόρο χαρακτήρα καθόλη τη διάρκειά των τεσσάρων κομματιών του. Οι παρομοιώσεις με τους κορυφαίους Arti+Mestieri είναι απόλυτα βάσιμες, αλλά οι Bella Band είχαν και κάτι εντελώς δικό τους. Το γενναίο jazz-rock / jazz-fusion τους ήταν ποτισμένο και από τη μαγεία του Canterbury. Δυστυχώς λίγο μετά οι Bella Band διαλύθηκαν. Είναι πραγματικά απορίας άξιο πώς γίνεται να μην έχει επανακυκλοφορήσει σε βινύλιο αυτός ο δίσκος μέχρι σήμερα…
Ο ντράμερ τους Mauro Sarti ήταν μέλος των Campo di Marte, ενώ ο κημπορντίστας τους Riccardo Cioni έπαιξε σε funk / disco σχήματα, ακολούθησε solo καριέρα και πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 2021 λόγω του covid-19.
