Utopianisti – Brutopianisti

Intro: Dimitris Kaltsas
Translation: Niki Nikolakaki
07 / 03 / 2016

The fourth album by Utopianisti was released in digital form a few months after the impressive The Third Frontier, which left us with the best impressions (our reviews here) and was on the distinguished releases for 2016 (link). The even more impressive fact is of course that Brutopianisti has absolutely no relation to anything that preceded it, in the already varied discography of the band of the always creatively unpredictable Markus Pajakkala.

[bandcamp width=100% height=120 album=2664945315 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small]

Justifying the term “brutal prog”

If somebody had expected jazz-fusion and 70s prog with an avant-prog intonation, as Utopianisti had accustomed us to, he would have made a tragic error in his prediction. Also, despite the pleasure we got for a possible stabilization of the line-up, Markus Pajakkala reserved a big surprise for us. Besides that here he plays all instruments (drums, bass clarinet, soprano sax, xylophone), his guests contribute to various types of vocals (screams, grunts, yodel, squeaks). Interesting already, right? If anything else, the noisy mix of avant-garde, experimental jazz, metal and ethnic / world music probably exceeds in extremity the most daring discographic ventures of John Zorn (without avoiding sounding like them).

An element that is surprisingly clear and easily perceived is that structure is not absent here. The flow of the tracks serves the sound of Brutopianisti as a single experiment with a mostly aggressive character that goes beyond annoying and even not at all accidental. Interesting ideas are spread in the rhythmic parts with the technically challenging drumming making the greatest impression, while the bass clarinet gives the avant-garde colour that Pajakkala loves since the formation of Utopianisti. As he himself mentions, ideas are based on his conception, pure luck and the Aztec god Xochipilli (depicted also in the gorgeous cover edited by Tiina Heikka). By listening to the album several times one concludes that fate was probably the main factor here and this also was not random at all, but actually an element of creation. After all of course, where else one could hear extreme Lappish avant-jazz metalcore?  Nowhere else of course.

Brutopianisti will probably be a parenthesis in the discography of Utopianisti and despite the assumption of being a daring project, it is probably better being so. This is something that the creator wanted to get out of him, giving a different creative and purely experimental aspect of his talent. In the name of Xochipilli, however, several of the ideas of Markus Pajakkala were sacrificed for a brutal prog result that deserves our respect, but mainly our patience.

6 / 10

Dimitris Kaltsas

2^nd opinion

Utopianisti wanted to explore and maybe reach their limits by trying to create something extreme and heavy.  A vague term like “brutal avantcore” would definitely describe the album as it combines avant-prog, jazzcore, metal, progressive, death metal growls and blast beats. When all these are mixed together the result can be something “dyspeptic” and exhausting or something marvelous. Utopianisti did not create a masterpiece but at least nothing ludicrous.

The album is aggressive with complex, even bizarre, structures and free jazz experimentation that is highlighted by Pajakkala’s multi-instrumental talent. As a fan of extreme music, trying to listen more times to this album seemed pointless, since after a while the feeling of boredness, the intense complexity and too much free jazz gave me a headache! Since the purpose was to create an intense, chaotic album, my final feeling is that they derailed from that purpose creating something Zorn-ish wannabe.

6 / 10

Dina Dede

Εισαγωγή: Δημήτρης Καλτσάς
Μετάφραση: Νίκη Νικολακάκη
07 / 03 / 2017

Το τέταρτο album των Utopianisti κυκλοφόρησε διαδικτυακά λίγους μόλις μήνες μετά το εντυπωσιακό The Third Frontier, που μας άφησε με τις καλύτερες εντυπώσεις (οι κριτικές μας εδώ) και ήταν στις διακριθείσες κυκλοφορίες για το 2016 (κλικ). Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι βέβαια ότι το Brutopianisti δεν έχει καμία απολύτως καμία σχέση με οτιδήποτε προηγήθηκε, στην ήδη ποικίλη δισκογραφία της μπάντας του πάντα δημιουργικά απρόβλεπτου Markus Pajakkala.

[bandcamp width=100% height=120 album=2664945315 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small]

Δικαιολογώντας τον όρο brutal prog

Αν κάποιος περίμενε jazz-fusion και 70s prog με avant-prog εκφορά, όπως μας είχαν συνηθίσει οι Utopianisti, θα έκανε τραγικό λάθος στην πρόβλεψή του. Επίσης, παρά τη χαρά που πήραμε για πιθανή σταθεροποίηση του line-up, ο Markus Pajakkala μας επιφύλασσε κι εδώ μια μεγάλη έκπληξη. Εκτός του ιδίου που εδώ παίζει όλα τα όργανα (drums, bass clarinet, soprano sax, xylophone), οι καλεσμένοι του συμβάλλουν σε διαφόρων τύπων φωνητικά (ουρλιαχτά, γρυλίσματα, λαρυγγισμούς, τσιρίδες). Ενδιαφέρον ήδη, σωστά; Αν μη τι άλλο, η θορυβώδης μίξη avant-garde, πειραματικής jazz, metal και ethnic / world music πιθανότατα υπερβαίνει σε ακρότητα τα περισσότερα από τα πιο τολμηρά δισκογραφικά εγχειρήματα ακόμα και του John Zorn (χωρίς να αποφεύγει να τους μοιάζει αρκετά).

Ένα στοιχείο που είναι περιέργως σαφές και γρήγορα αντιληπτό, είναι πως δεν απουσιάζει η δομή εδώ. Η ροή των κομματιών εξυπηρετεί το άκουσμα του Brutopianisti ως ενός ενιαίου πειράματος με ως επί το πλείστον επιθετικό χαρακτήρα που υπερβαίνει τα όρια του ενοχλητικού και μάλιστα καθόλου ακούσια. Ενδιαφέρουσες ιδέες βρίσκονται κατακερματισμένες στα ρυθμικά συμβίβαστα μέρη, με το τεχνικά προκλητικό drumming να κερδίζει τις εντυπώσεις, ενώ το bass clarinet προσδίδει το avant-garde χρώμα που ο Pajakkala λατρεύει από καταβολής των Utopianisti. Όπως ο ίδιος αναφέρει, οι ιδέες βασίζονται σε δική του σύλληψη, καθαρή τύχη και τον θεό των Αζτέκτων Xochipilli (που απεικονίζεται και στο πανέμορφο εξώφυλλο που επιμελήθηκε η Tiina Heikka). Ακούγοντας αρκετές φορές το album συμπεραίνει κανείς πως η τύχη ήταν μάλλον ο κυριότερος παράγοντας εδώ και αυτό επίσης δεν ήταν καθόλου τυχαίο, αλλά πράγματι στοιχείο δημιουργίας. Σε τελική ανάλυση βέβαια, πού αλλού θα μπορούσε κανείς να ακούσει ακραίο λαπωνικό avant-jazz metalcore; Πουθενά φυσικά.              

Το Brutopianisti θα αποτελέσει πιθανότατα μια παρένθεση στη δισκογραφία των Utopianisti και παρά την παραδοχή του τολμηρού εγχειρήματος, πιθανότατα καλύτερα να είναι έτσι. Πρόκειται για κάτι που ο δημιουργός ήθελε να βγάλει από μέσα του, δίνοντας μια διαφορετική δημιουργική και ακραιφνώς πειραματική πτυχή του ταλέντου του. Στο βωμό του Xochipilli, όμως, αρκετές από τις ιδέες του Markus Pajakkala θυσιάστηκαν για ένα brutal prog αποτέλεσμα που αξίζει το σεβασμό, αλλά κυρίως την υπομονή μας.

6 / 10

Δημήτρης Καλτσάς

2^η γνώμη

Οι Utopianisti θέλησαν να εξερευνήσουν και πιθανόν να αγγίξουν τα όρια τους, προσπαθώντας να δημιούργησουν κάτι ακραίο και heavy. Ένας ασαφής όρος όπως “brutal avantcore” μπορεί σίγουρα να περιγράψει το στυλ του νέου άλμπουμ καθώς συνδυάζει τα avant-prog, jazzcore, metal, progressive, death metal γρυλίσματα και blast beats. Όταν όλα αυτά  αναμειχθούν το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάτι δύσπεπτο και εξαντλητικό ή κάτι θαυμάσιο. Οι Utopianisti δυστυχώς δεν δημιούργησαν ένα αριστούργημα αλλά τουλάχιστον ούτε κάτι γελοίο.

Το άλμπουμ είναι επιθετικό με πόλυπλοκες έως παράξενες δομές και free jazz πειραματισμούς που τονίζονται από το ταλέντο του Pajakkala. Ως οπαδός της ακραίας μουσικής, η προσπάθεια να ακούσω πολλές φορές το άλμπουμ φάνηκε άσκοπη, καθώς μετά από λίγο το αίσθημα της βαρεμάρας, η έντονη πολυπλοκότητα και η πολλή free jazz μου προκάλεσε πονοκέφαλο! Η τελική μου αίσθηση είναι ότι «εκτροχιάστηκε» από αυτόν τον σκοπό σε κάτι που θα ήθελε να μοιάσει σε δουλειά του Zorn.

6 / 10

Ντίνα Δέδε