Psychotic Waltz – A Social Grace (1990)

Sorry, this entry is only available in Ελληνικά.

Aπό τον Χρήστο Μήνο

20 /03 / 2014

Aγαπημένη μου φαντασία, αυτό που κυρίως αγαπώ σε σένα είναι που δε συγχωρείς

Αντρέ Μπρετόν – Τα μανιφέστα του Σουρρεαλισμού

H επέλαση του αλλότριου grunge σε συνδυασμό με την καθίζηση της δημοτικότητας του μέταλ, η πτώση των πωλήσεων των δίσκων, η αχαλίνωτη άνοδος των Pantera και τόσες άλλες προβεβλημένες «συμφορές» οδηγούν, μάλλον, σε πεπλανημένα συμπεράσματα. Όχι, τα 90s δεν ήταν μια δεκαετία παρακμής, τα χρόνια που ταπεινά ακολουθούν τις δόξες των 80s. Αν η προοδευτική μουσική ήκμασε, αυτό οφείλεται σε μέγιστο βαθμό σε μπάντες όπως οι Psychotic Waltz και στους συνοδοιπόρους τους. Xάρη στη δική τους παρουσία δημιουργήθηκε ένα ελευθεριάζον περιβάλλον, όπου μια πρωτόγνωρη καλλιτεχνική άνοιξη έλαβε χώρα, δίνοντας το έναυσμα σε νέα μουσικά προτάγματα να διαχυθούν χωρίς φραγμούς. Τα 90s δεν ήταν κραυγαλέα ούτε θα μνημονεύονται για τη γιγάντωση του μέταλ κινήματος. Ήταν όμως έμπλεα ποιότητας. Μια εποχή «λέξεων και εικόνων» πρωτόφαντης αισθητικής που απελευθέρωσε τη φαντασία από τα στεγανά της τυποποίησης, καθιστώντας την αδιαπραγμάτευτη συνθήκη. Τότε που όλα ήταν τόσο πιθανά όπως και το ντεμπούτο των Psychotic Waltz, το “A Social Grace” του 1990.

Στο λυκαυγές της δεκαετίας του ‘90 η ανθρωπότητα εισήχθη σε μια νέα πραγματικότητα  τελείως διαφορετική από αυτή που είχε γνωρίσει μέχρι πρότινoς. Η επανένωση της Γερμανίας με τη διάλυση της Λαϊκής Δημοκρατίας θα επισφραγίσει τη διάλυση αυτού που ο Ο. Τσώρτσιλ είχε χαρακτηρίσει, ιταμώς, ως Σιδηρούν παραπέτασμα: o ένας δορυφόρος της Ε.Σ.Σ.Δ. μετά τον άλλο αποτίναζε τη μονοκρατορία των κομμουνιστικών κομμάτων και των γηρασκόντων εξουσιαστών του και βάδιζε ταχύτατα προς τον «Ελεύθερο Κόσμο». Ήταν το συντριπτικό προανάκρουσμα της πτώσης της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσης. Ένα χρόνο αργότερα οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες με τόση παρρησία υποστηρίχθηκαν από τον Μ. Γκoρμπαστώφ (τον άνθρωπο που έμελλε να είναι ο τελευταίος πρόεδρος της Σ.Ε.) αντί να οδηγήσουν στη επίλυση των εγγενών αδυναμιών του ψυχορραγούντος κομμουνισμού επέφεραν το τελειωτικό χτύπημα και την αμετάκλητη κατάρρευση του σοβιετικού οικοδομήματος. Η λήξη του Ψυχρού Πολέμου θα οδηγήσει διάφορους νεόκοπους φιλοσόφους σε θριαμβολογίες πάνω στον ερειπώνα των χαμένων «ουτοπιών» και σε αλήστου μνήμης πομφόλυγες. Ο Φουκογιάμα θα ενταφιάσει τις πολιτικές ιδεολογίες διακηρύσσοντας το τέλος της ιστορίας, καλωσορίζοντας παράλληλα την έλευση ενός καινούργιου, παγκοσμιοποιημένου κόσμου, στον οποίο θα δέσποζε το ανεμπόδιστο εμπόριο. Η ιστορία τον διέψευσε πανηγυρικά. Ο νέος κόσμος δεν ήταν τόσο τέλειος όσο τον οραματίστηκαν οι ζηλωτές του (νεο-)φιλευθερισμού. Η ανθρωπότητα δεν έφθασε στο τέρμα των αναζητήσεων της επειδή τα αιτήματα της δεν εξαντλούνται ποτέ. Σε πείσμα κάθε αντιδραστικού ρεύματος, ο Άγγελος της Ιστορίας, όπως τον είδε ο Μπέντζαμιν στον περιώνυμο πίνακα του Κλέε, θα συνεχίζει να κοιτάζει σπλαχνικά τον ατελή κόσμο των ανθρωπίνων πράξεων και μέσα στην ατελεύτητη πορεία που ονομάζεται πρόοδος θα προσδοκά την αλλαγή και τη τελείωση με το βλέμμα στραμμένο πάντα στο μέλλον, εκεί που όλα κρίνονται και εντέλει δικαιώνονται.

Μέσα σε αυτόν τον κοινωνικοπολιτικό ορυμαγδό η μέταλ μουσική επεφύλασσε σημαντικότατες κυκλοφορίες. Οι Judas Priest εξαπέλυαν το ατομικό υπερόπλο ονόματι “Painkiller” και οι Megadeth κυκλοφορούν το καλύτερο ίσως άλμπουμ τους, το “Rust In Peace”. Ταυτόχρονα το πρώτο άλμπουμ των αναγεννημένων Pantera σκάει σαν κεραυνός εν αιθρία δημιουργώντας αυτοστιγμεί σχολή μιμητών. Η χρονιά θα σημαδευτεί επίσης από το δεύτερο άλμπουμ των Sanctuary, το εμβληματικό “Into The Mirror Black”, τον κολοφώνα του αμερικάνικου power metal για τον γράφοντα. Οι Annihilator, οι Trouble και οι αινιγματικοί πρωτοπόροι Nocturnus θα συνεισφέρουν εξαιρετικούς δίσκους -διαχρονικούς και πρωτοποριακούς ακόμα και σήμερα- σε μια χρονιά που έσφυζε από έμπνευση σε όλα τα πεδία της μέταλ μουσικής. Εντούτοις, ο δίσκος που θα ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα της νεοσύστατης σκηνής του προοδευτικού μέταλ δεν είναι άλλος από το “A Social Grace” των Psychotic Waltz. Επρόκειτο για ένα δίσκο που περιείχε μουσική ρηξικέλευθη, σχεδόν πρωτόγνωρη για την εποχή που κυκλοφόρησε. Ωστόσο, για ένα ακροατήριο με μονολιθικά μουσικά αισθητήρια δυσμένως διακείμενο απέναντι στη διαφορετικότητα και στην πρόοδο ήταν επόμενο να περάσει σχεδόν απαρατήρητο. Ο δίσκος θα εκπλήξει μία μειοψηφία ακροατών που συντόνισαν τις κεραίες τους σε αυτή τη μπάντα από την Καλιφόρνια. Οι υπόλοιποι θα τους παραδεχτούν χρόνια αργότερα, όταν το νέο έπαψε να τους φαίνεται τρομακτικό και απροσπέλαστο.

Η μπάντα ιδρύθηκε το 1986 και πρωτοεμφανίστηκε το 1988 φέροντας το όνομα Αslan, εμπνευσμένο από χαρακτήρα βιβλίου του C.S Lewis (“The lion the witch and the wardrobe”). Aπό τα κομμάτια του demo τους, το “Spiral Tower” θα επανεμφανιστεί στο ντεμπούτο τους. Το 1989 το συγκρότημα μετονομάζεται σε Psychotic Waltz και κυκλοφορούν το δεύτερο, φερώνυμο ντέμο τους. Το υλικό προοιωνίζεται την καλλιτεχνική τους εκτόξευση και το σύνολο των κομματιών θα ενταχθεί στο επερχόμενο άλμπουμ. Ένα χρόνο αργότερα φτάνει η μεγάλη στιγμή της κυκλοφορίας του πρώτου επίσημου άλμπουμ, το οποίο κυκλοφορεί το Νοέμβριο του 1990. Το εξώφυλλο απότοκο της μεγαλοφυΐας του Mike Clift είναι ο απόλυτος προϊδεασμός του καινοφανούς χαρακτήρα της μπάντας.

“…And The Devil Cried”…μία πλημμυρίδα έμπνευσης ξεχύθηκε! Η απόλυτη συγχώνευση δύο κατ’ επίφασιν αντιφατικών κόσμων. Από τη μία μεριά ο ήχος τους εγγράφεται στη σχολή που εγκαινίασε το “Awaken The Guardian” των Fates Warning: τεχνικό power metal που κλίνει νομοτελειακά προς στην πρόοδο. Από τη άλλη μεριά, η έμπνευση καθοδηγείται από τα θαυμαστά επιτεύγματα της 70s δισκογραφίας, με προεξάρχουσα επιρροή τους Jethro Tull (το εμβληματικό “I Remember” αποτελεί μια υπόκλιση του Buddy Lackey στον Ian Anderson, τον μέντορα του). Τα “Halo Of Thorns”, “Another Prophet Song”, “Spiral Tower” και το ομώνυμο κομμάτι είναι εξέχουσες στιγμές οι οποίες αποκαλύπτουν τη μούσα τους, η οποία τους οιστρηλατεί σε αδιανόητα επίπεδα ομορφιάς και τόλμης. Τα ερεβώδη riffs που παλινδρομούν ανάμεσα στο thrash και στο doom, το υπερτεχνικό drumming και τα αινιγματικά φωνητικά αναδιατυπώνουν το ορισμό του τεχνικού μέταλ το οποίο δεν είναι μια στείρα εφαρμογή της ρήσης «η τέχνη για την τέχνη». Η απόλυτη ελευθερία της έκφρασης η οποία καθιστά «τη φαντασία σκλαβιά» είναι το απόλυτο επίτευγμα αυτών των αθόρυβων σκαπανέων του prog. Το προοδευτικό μέταλ δεν είναι μια γυαλισμένη υπέρμετρη επίδειξη τεχνικής και βιρτουόζικων δεξιοτήτων που ενδεχομένως να σαγηνεύουν τα πλήθη που αποζητούν τον εντυπωσιασμό στην θελκτικότητα του ανέξοδου εντυπωσιασμού. Τουναντίον, η επιτομή της προόδου βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια αυτού του ψευδεπίγραφου σκηνικού. Όποιος έχει το θάρρος και την επιμονή θα ανακαλύψει το κάλλος στα 60 και κάτι λεπτά που διαρκεί ο δίσκος. Η ομορφιά είναι ένας κόσμος προδομένος και χρειάζεται τόλμη για να την φέρουμε στην επιφάνεια.

Το 1990 ήταν μια ιδιαζόντως περίεργη χρονιά. Η ανθρωπότητα αποχαιρέτησε έναν παρηκμασμένο κόσμο ελπίζοντας σε καλύτερες μέρες. Ο καθένας από το δικό του μετερίζι μπορεί να κρίνει αν και εφόσον ο νέος κόσμος ήταν τόσο θαυμαστός. Η μέταλ μουσική γνώρισε μεγάλες στιγμές ίσως τις τελευταίες με τόσο μεγάλο αντίκτυπο σε ένα ευρύ ακροατήριο. Το προοδευτικό παρακλάδι του μέταλ έκανε τεράστια βήματα δημιουργώντας υπέροχα κληροδοτήματα, η επίδραση των οποίων αποτιμήθηκε πολλά χρόνια αργότερα. Οι  Psychotic Waltz είναι η πιο τρανή απόδειξη, η ιστορία τους έχει πλέον στεφανώσει για όλα αυτά τα θαυμαστά που επέτυχαν.

«Κι όμως υπάρχει ο αυτός ο πόθος για αιωνιότητα, όχι ως αιώνια επανάληψη των ίδιων και των ίδιων, αλλά ως μετάβαση σε κάτι πέρα από το αλλοτινό πέρα από εδώ και τώρα στο ο μη γέγονε στο εισέτι εφικτόν» έλεγε ο Ερνστ Φίσερ και κάθε άτομο προοδευτικών πεποιθήσεων δεν μπορεί παρά να ασπαστεί αυτή τη λατρεία για το Ιδανικό Αύριο. Υπάρχει όμως μία αντίρροπη τάση εντός μας που μερικές φορές ξεπροβάλλει σαν ανάμνηση ενός αδιευκρίνιστου παρελθόντος που μας θυμάται όσο και εμείς επιθυμούμε να το αφήσουμε πίσω μας. Είναι η φωνή που μας υπενθυμίζει πως «κάποτε είχαμε το δικαίωμα να είμαστε θλιμμένοι όλη την ώρα…»