Sorry, this entry is only available in Ελληνικά.
Intro: Dimitris Kaltsas
Translation: Alexandros Mantas
Τhe scene of Canterbury is the most beloved sonic gem of every progressive rock fan. If someone gives it some good thought, what started with the legendary Wilde Flowers back in 1964, which was later morphed into a musical subgenre, is a unique phenomenon in rock music, given the very narrow limits of a city with just 55,000 residents in Kent in the South East corner of England. Any attempt to pin down the roots of this causality is obviously futile. What took place during the 70s in Canterbury was a lucky coincidence where abundant talent and intense personalities converged, in a time when the ground was fertile for creative experimentation, especially when it came to mixing artistic raw materials. The wide palette of influences, the incessant flow, the caustic humour filtered with jazz / fusion, the marriage between British sweetness and avant-garde darkness, plus the elimination of any structural constraints, are typical features of the Canterbury sound, but in this case the descriptions above fall short of the sonic experience.
In order to analyze and share our passion for this sound that is far from anything else, we paid close attention to prog epics that drag past the ten-minute mark and stand out thanks to their groundbreaking structure, the chances they took and the evolvement of all these traits that identify the scene of Canterbury; a scene that would soon break through the British borders and find worthy and genuine representatives all over Europe and not only.
Soft Machine – Slightly All the Time
It is impossible to think of Canterbury’s sonic legacy if the impact of Soft Machine on it is omitted. Slightly All The Time displays one of the top improvisational attitudes that defined this scene which came into light more enjoyably than ever through their third album, Third.
It is a composition that drags past the 18 minute mark, which in the year of 1970 carries the passion that the band we speak of had for the jazz-meets-rock style, filtered through a psychedelic prism. Having their ear on the ground and all the stuff that took place a few months before on the delirious spree of Bitches Brew by Miles Davis and Co., the quartet of Mike Ratledge, Hugh Hopper, Robert Wyatt and Elton Dean delivers a trippy bash consisting of natural diversity and complexity.
In essence, our ears are treated with a three-cut medley (Noisette, Backwards, Noisette Reprise) that exhilarates, functioning as a cohesive artistic entity and presents an out-and-out progressive group with equal shots of maturity, soulfulness and eloquence. Ratledge leaves his mark through the regulating role that his piano plays, as well as the fuzzy frequencies of his organ, Hopper and Wyatt do their bit by adding magnificent groovy rhythms, while Dean conveys the sensuous odes of his saxophone. Nick Evans and Jimmy Hastings on the trombone and clarinet respectively contribute vitally and in between the sixth and the eighth minute of the song, where the graceful melodies of the wind instruments converge, time freezes instantly.
Panagiotis Stathopoulos
Egg – Long Piece No. 3
Dave Stewart is an iconic figure of the keyboards for Canterbury and progressive rock in general. Egg was the only band in which he was unquestionably the leader and The Polite Force is, generally admitted, their best album. Long Piece No. 3 encompasses the entire second side and is toe-to-toe with the starter A Visit to Newport Hospital to claim the honour of the album’s best composition. 
The fact that it is divided in four parts does not affect particularly the song’s cohesiveness since the adventurous development and a number of rhythmic changes are trademarks of this tune. Egg were a trio, consisting of bass, drums and keyboards, a pattern that brings ELP immediately to mind. Nevertheless, abundant jazz influences via the Canterbury sound differentiate them to a great extent. In Long Piece No.3, the unconventional rhythmic patterns of Campbell and Brooks and the multiple changes they are going through, tickle the listener’s fancy. Yet, what really makes an impression is the tone of Stewart’s keyboards. Using Hammond organ, tone generator and orchestron (a variation of mellotron) pulls off to add colours to the composition. He starts from soft melodies, then moves on to more à la Keith Emerson themes and in the end he creates really heavy and fuzzy keyboard riffs, just like the one that bookends the song which sounds much too futuristic for its time. The gap of the guitar is skillfully filled, in some parts, by Mont Campbell, too. In conclusion, Long Piece No.3 is a typical example of a progressive rock tune, heavily immersed in the Canterbury atmosphere.
Kostas Barbas
Caravan – Nine Feet Underground
There is not a single fan of progressive who can’t identify the cover that bedecks the third and top-notch album of Caravan, immersed in a Tolkien-ish grey and pink atmosphere. The troupe of Richard Coughlan, Pye Hastings, Richard Sinclair and David Sinclair gave birth in 1971 to one of the most important albums of progressive rock, paving the way for moulding the distinctive Canterbury sound.
The album’s B-Side was occupied by the suite Nine Feet Underground, which consists of eight parts and in spite of its 22-minute duration, it is one of the most well-liked tunes of the band up to this day. The song, which is an inspiration but it is also where the keyboardist David Sinclair really shines, is basically instrumental where only two sections include vocals sung by Pye Hastings (II. Love’s a Friend) and Richard Sinclair (VII. Disassociation). Even though I never managed to put my finger on the connection between the title and the – weirder even – subtitles, the melodies and the lyrics alike nod to a song where the man and the quest for personal happiness is the main theme. The playful, relaxed intro (I. Nigel Blows a Tune) segues smoothly into the second section which is one of the most feel-good parts that Caravan have ever written, whereas the penultimate part sung by Richard Sinclair is one of the most beautiful, bittersweet moments of the album, where the tangible is concurrently out-of-reach (There’s a place where I can go/ Where I listen to the wind singing…).
Lila Gatzioura
Supersister – Energy (Out Of Future)
A tentative opening that hardly keeps the rhythm so that wind instruments can build upon, till an orgiastic, but also mysterious, ending; everything in between, is a voyage on the sea foam of progressive rock. It is a fair description of the masterpiece of the Dutch Supersister, called Energy. 
It can be viewed as a typical example of the progressive sound, as well as of the -almost selfsame- Canterbury genre and it makes a claim on being tagged as a potential “video clip” of an entire era and scene. Indeed, the 16-minute epic of the North Europeans caters for everything: top-notch drum solos, melodic vocals, symphonic sections equal to Genesis’ highlights, even sarcastic moments that bring to mind their “colleagues” Gong.
Worthy representatives of an indeed vast scene, Supersister succeeded in putting together songs whose energy force has repercussions even to this day. Perhaps the most preposterous aspect of Energy is the way that it is bookended (“mysterious” we called it before). The last three minutes, ambient in primitive form one could say, sound as if they were online with Germany. Because of the geographic position of Holland maybe? Could be, let’s not forget the ever-present interaction between the Anglo-Saxon and European mainland philosophies. The eccentric, pretentious implementation of so many elements by Supersister, could be explained if we think of the quote “God made the Earth, but the Dutch made Holland”.
Dimitris Kastritis
Moving Gelatine Plates – The World of Genius Hans
MGP, a four-piece band along with additional guests in organ and vocals contributed to the Canterbury scene with two excellent albums in the 70s, in a kind of extravagant way and managed to successfully establish their name into that fertile, UK-based, musical idiom. As the French avant-prog scene was flourishing by that time, MGP were a bright exception.
The album cover is a historical prog classic as it attributes to their sense of humor, along with the band’s name, a phrase that Coulon discovered while reading Steinbeck. Musically, the quartet achieves to combine the darkness of the experimental avant-garde and prog-fusion of that era in France with the playful spirit of the Canterbury scene. The World of Genius Hans stands out as an undoubted trademark of their sound. The tempos occasionally change creating a complex structure of alternating rhythms, yet resulting in a cohesive masterpiece. A tradeoff of musical experimentation and perfect arrangements is balancing successfully in a high musical level. Didier Thibault’s fuzzy bass is aggressive and along with the guitars, they do an excellent job delivering a flowing and at times groovy piece. Melodious and yet attacking, this masterpiece sounds like a delightful orgy for the initiated listener.
In retrospect, 45 years after its release, The World of Genius Hans is rightfully considered as one of the most inspired, challenging, exceptional, prog epics of the Canterbury scene, awaiting new enthusiasts among those many who have not heard it yet.
Dina Dede
Pantheon – Orion
The historical injustices in progressive music are a common phenomenon that triggers the attention of those who follow it closely. No, Orion, the sole album of the Dutch Pantheon, does not belong to the cream of the crop of the Canterbury scene, yet its undisputed quality is, beyond any doubt, underestimated and most notably the title-track that encompasses the entire b-side of the vinyl and clocks in at over 19 rejoicing minutes. 
The relaxed, typical Canterbury intro driven by the saxophone and flute of Hans Boer is followed by choir vocals, resulting in one of my ever-favourite Canterbury melodies that kicks in the fourth minute, emanating from the keyboards of Ruud Woutersen, the band’s sole composer. After the sparse lyrics (of the song and the album) the tempo goes up in the middle-part and the quartet unleashes magnificently its technical skills in the most unpredictable and unrestrained part of the composition, before it goes back to the initial relaxed melody, bookending it ideally. The unusual, for the Canterbury standards, strict structure which borders on the symphonic prog style, is combined in a most charming way with the free jazz expression, as it happens also in the other album’s epic, the grandiose 11-minute Apocalyps.
Pantheon were a support act for Steve Miller Band, Mungo Jerry and of course their compatriots Focus and Solution, and then split up, leaving us a legacy of one album, still flying under the radar or being underestimated by the best part of those who love the Canterbury scene or Dutch prog. As the b-side plays again and again ad infinitum, you can’t help but realize that sometimes it’s so nice to belong to the minority…
Dimitris Kaltsas
Hatfield and the North – Mumps
Hatfield and the North incarnate the legacy of the Canterbury scene. The band consists of artists who were already pioneers and they were boiling progressive rock to more British fusion forms. The self-titled album, released in 1973, was indeed phenomenal, yet the follow-up surpassed it in terms of artistic and compositional skills, a true precious gem of the 70s progressive rock and one of the cream of the crop of Canterbury albums. Our engagement with the band will be confined in the 20-minute Mumps, the swan song of the British band since it is the concluding piece of The Rotters’ Club, the second and also the last full length album of Hatfield and the North, released in 1975.
It is a convoluted sonic structure divided in four parts draped in a jazz cloak -a style already appropriated by the bands of the specific scene- a pompous epic where the nods to In the Land of Grey and Pink, due to Richard Sinclair (Mumps might as well be juxtaposed with Caravan’s Nine Feet Underground, a composition by Hastings and Sinclair), escalate as the song rolls on. Its long duration not only fails to cause ennui to the listener, but on the contrary rivets them with its prudent pithiness, where the elegiac British progressive rock maturates via imperceptible prog/jazz forms. The recital of artistic genius differentiates any potential formalism: Mumps substantiates the cultured freedom, where the artist’s generosity becomes a reason for communing experience. A song of dazzling beauty and gushing prog aesthetic.
Thomas Sarakintsis
Steve Hillage – Solar Musick Suite
As a newbie, I made further research into the world of Canterbury thanks to the live appearance (which never took place) of Gong in Gagarin 205 live venue. Therefore, following up the majesty of Radio Gnome Invisible Part 1-2-3, I soon made my way to the first solo album of Steve Hillage. 
Fish Rising was born when Hillage figured out that he can’t fill Daevid Allen’s shoes as a lead singer, so he recorded his first album along with other Gong members. The epic Solar Musick Suite that opens it, leaves no doubt whatsoever about Hillage’s insightfulness and compositional perception. The distinctive style and the evolution of the Canterbury sound are evident all over the tune, since it blends the early psychedelic sounds (Dave Stewart is the driving wheel) with improvisational jazz parts, leaving room for Hillage to develop his ideas.
During its nearly 17 minutes, Hillage unfolds his guitar ingenuity which is accompanied by the spacey atmosphere weaved by Tim Blake’s synths and Dave Stewart’s organ. The song kicks off in a relaxed mood and gradually the tempo builds up, with Hillage as a man at the helm. In the second part (Canterbury Sunrise), things take a more spacey turn where the sound becomes richer and more psychedelic up to the third part Hiram Afterglid Meets the Dervish. The song reaches its peak at the 13th minute and finally goes back to its initial relaxed tempo where Hillage does the vocals, too.
Lefteris Statharas
Cos – L’ Idiot Leon
Even though they are pigeonholed as a Canterbury act, Cos flirt heavily with the mysticism of Magma, something that becomes plain in L’ Idiot Leon. While the sonic imprint clearly classifies the song into mid-seventies, yet the production, as well as the distinctive freshness that dominates the artistic style of Cos, reserves them effortlessly a slot on the current business scene, as a trend no less.
The superb voice of Pascale Son infuses a supreme childishness which is undoubtedly the reference point. Aside that, Daniel Schnell’s minimal guitaristic approach really shines throughout the ingenious arrangement, where the surreal, if anything, tale of the idiotic lion is being weaved through the interchanges of musical phrases over the jazzy, almost hypnotizing, drums and the bass which dictates in a low voice. Deprived of intense climaxes and the acid element, instead tinged with some gentle “nudges” in a sweet 11-minute (10:59) lullaby, it is unique in its kind.
Viva Boma of the Belgians Cos, which was released in 1976, is the album that when your hipster friend finds out, he will have no choice but quit everything and up his sticks and move to Alps to spend the rest of his life as a goat. L’ Idiot Leon is probably its top song.
Ilias Goumagias
Picchio Dal Pozzo – Seppia
The musical legacy of the Canterbury scene that flourished mainly in the early 70s could not be confined within the English borders. One of the most prominent non-English groups was the Italians Picchio Dal Pozzo, who gained some traction since symphonic prog had always been Italy’s main strength. 
In their stunning debut released in 1976, the ten-minute suite Seppia stands out, which is divided in three parts, Sottotitolo, Frescrofresco and Rusf. The quartet, with the invaluable contribution of six more guests, pulls off to combine beautifully jazz and psychedelia, a mixture that characterized the Canterbury sound, with avant-garde aesthetic. In the first two minutes we are gripped by a repeated melody on the keyboards, which is gradually accompanied by wind instruments, till a dark riff kicks in with trippy experimentations on the keyboards, percussions and vocals, all at the same time to get us into the prog world of the Italians for good. An abrupt change on the sixth minute of the composition, where the flute and the xylophone feature, is followed up by a beautiful guitar melody which, aided by reciting vocals and jazz horns and percussion, bookends in the most delicate way one of the top Canterbury pieces. It is worth mentioning that the whole album is of high standards and it is recommended without the slightest reservation.
Paris Gravouniotis
National Health – Squarer For Maud
John Greaves made here his most substantial contribution in Of Queues And Cures as a member of National Health. Bringing his experience from his tenure at Henry Cow, he added the avant-prog element to counterbalance in a most artistic way the already existing dominance of the well-structured compositions (mainly Dave Stewart’s). Following a darker and less mathematical approach with regard to composition and philosophy, the musicians make full use of the free rein they are given, without setting much store by the scales and notes.
The basic ingredients are all present here: the dramatic climaxes in Phil Miller’s guitar playing, the passionate technical drumming of Pip Pyle and the abundant (as always) keyboards of Dave Stewart are but the basis. Time changes, shifts in moods and motifs, ample time for improvisations, a pause in the middle which allows Peter Blegvad to chip in with a strange monologue and an anarchic ending, where the special guests Georgie Born (Henry Cow), Jimmy Hastings (Caravan) and Keith Thompson take the rest of the band along with them to a spectacular deconstruction. When the sessions of Οf Queues and Cures were over, Georgie Born was convinced to remain in National Health and along with the addition of Lindsay Cooper, they turned the band into a sextet. Unfortunately, this line-up lasted only for a few rehearsals and a handful of gigs where this song was in pride of place, keeping the spirit of Henry Cow alive, so it is an educated guess for the listener to picture in their mind’s eye the live performance of this one: a feast for the ears!
Giannis Zavradinos
Zyma – Businessman
A special Canterbury, outside Canterbury, case is the German band Zyma, hailing from the immediate vicinities of Heidelberg and Mannheim. Out of a rather poor haul, the twelve-minute masterpiece Businessman off Thoughts (1978) makes the cut. Spacey effects kick in for two minutes, setting the necessary atmosphere as an intro. 
The intense percussions come gradually to the fore, then it is the organ’s turn and along with the bass the company of instruments, which is the ring of authenticity of Canterbury sound in Zyma, is finally shaped. The accelerating rhythm section spawns the orgasmic environment, within which every instrument begins to solo. When the vocals come in some things start to fall into place and successive solos from the organ, the flute and the violin result in the ideal development where the aroma of jazz-rock has permeated for good. The band attempts to simplify things somehow and as the song rolls on to the tenth minute, it makes a short pit stop before the epilogue, where the original atmosphere of the intro is imposed once more. The solos are by now outstretched and the vocals sound melancholic as the end approaches. Businessman sounds initially as dime a dozen but it is the second listen that welcomes the listener on board, owing its Canterbury sound mainly to organ combined with a pile of jazz-rock elements. Stunning performing abilities, excellent teamwork and genuine free expression, bring a masterpiece into existence based on a rather simple structure; and this is, in essence, the most beloved trait of this band.
Kostas Rokas
Εισαγωγή: Δημήτρης Καλτσάς
Μετάφραση: Αλέξανδρος Μαντάς
Η σκηνή του Canterbury αποτελεί την αγαπημένη ηχητική λεπτομέρεια για κάθε λάτρη του progressive rock. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αυτό που ξεκίνησε με τους θρυλικούς Wilde Flowers το μακρινό 1964 και αργότερα μετουσιώθηκε σε ένα μουσικό υποείδος, είναι ένα μοναδικό φαινόμενο για τη rock μουσική, δεδομένων των πολύ στενών γεωγραφικών ορίων μιας πόλης μόλις 55000 κατοίκων στο Kent, στο ΝΑ άκρο της Αγγλίας. Προφανώς η αναζήτηση νομοτελειακής ερμηνείας είναι μάταιη. Αυτό που συνέβη στα 70s στο Canterbury ήταν μια ευτυχέστατη συγκυρία υπερσυγκέντρωσης ταλέντου και προσωπικότητας σε μία εποχή που ευνοούσε κάθε δημιουργικό πειραματισμό, ειδικά όταν επρόκειτο για μίξη καλλιτεχνικών πρώτων υλών. Η ηχητική πολυσυλλεκτικότητα, η ακατάπαυστη εκτελεστική ροή, το καυστικό χιούμορ φιλτραρισμένο με όξινο jazz / fusion, η μίξη της βρετανικής γλυκύτητας με την avant-garde σκοτεινιά και η κατάργηση των δομικών συμβάσεων αποτελούν τυπικά χαρακτηριστικά της Canterbury ήχου, αλλά εν προκειμένω οι περιγραφές υστερούν κατά πολύ της ηχητικής εμπειρίας.
Για να αναλύσουμε και να μοιραστούμε την αγάπη μας για τον ήχο αυτό που ξεχωρίζει από οτιδήποτε άλλο, δώσαμε βάση σε prog epics άνω των 10 λεπτών που ξεχωρίζουν για την πρωτοποριακότητα, την τόλμη και την ανάπτυξη όλων των στοιχείων που χαρακτηρίζουν τη σκηνή του Canterbury. Μια σκηνή, η οποία γρήγορα ξέφυγε από τα βρετανικά σύνορα και βρήκε άξιους και γνήσιους εκπροσώπους της στην υπόλοιπη Ευρώπη και όχι μόνο.
Soft Machine – Slightly All the Time
Αδύνατο να αναλογιστεί κανείς την ηχητική παρακαταθήκη του Canterbury δίχως την καταλυτική συνεισφορά των Soft Machine. Το δε Slightly All The Time αποτυπώνει μία από τις κορυφώσεις της αυτοσχεδιαστικής τους τεχνοτροπίας, που ήρθε στο φως απολαυστικότερα από ποτέ με το τρίτο τους κατά σειρά άλμπουμ, Third.
Πρόκειται για μια 18λεπτη και βάλε σύνθεση, η οποία εν έτει 1970 φέρει μέσα της την αγάπη του εν λόγω βρετανικού σχήματος για το αντάμωμα εκφάνσεων της jazz και της rock, μέσα από ένα ψυχεδελικό πρίσμα. Σε αγαστή συνάφεια με τα όσα διαδραματίστηκαν λίγους μήνες νωρίτερα στο ξέφρενο jazz-fusion παρανάλωμα του Bitches Brew από τον Miles Davis και την κομπανία του, η τετράδα των Mike Ratledge, Hugh Hopper, Robert Wyatt και Elton Dean, προχωρά σε ένα τριπαριστό γαϊτανάκι που απαρτίζεται πηγαία από ποικιλομορφία και πολυπλοκότητα.
Στην ουσία, στα αυτιά μας φτάνει ένα medley τριών κομματιών (Noisette, Backwards, Noisette Reprise) που δρα εκστατικά σαν ενιαία καλλιτεχνική οντότητα και παρουσιάζει ένα καθόλα προοδευτικό γκρουπ με ισόποσες δόσεις ωριμότητας, ψυχής και εκφραστικότητας. Ο Ratledge δίνει το στίγμα του τόσο με τη ρυθμιστική ισχύ του πιάνου του, όσο και με τις φαζαριστές συχνότητες του οργάνου του, οι Hopper και Wyatt συνδράμουν με μια υπέροχα groovy ρυθμολογία, ενόσω ο Dean μεταφέρει τις αισθαντικές ωδές του σαξοφώνου του. Σε τρομπόνι και κλαρινέτο συμβάλλουν κατάλληλα οι Nick Evans και Jimmy Hastings αντιστοίχως, και ανάμεσα στο έκτο και το όγδοο λεπτό του κομματιού που τα πνευστά συντονίζουν τις χαρισματικές τους μελωδικότητες, ο χρόνος παγώνει μονομιάς.
Παναγιώτης Σταθόπουλος
Egg – Long Piece No. 3
Ο Dave Stewart αποτελεί μία τεράστια μορφή των πλήκτρων για το Canterbury και το progressive rock γενικότερα. Οι Egg ήταν η μοναδική μπάντα στην οποία υπήρξε ξεκάθαρος leader, ενώ το The Polite Force ήταν κατά γενική ομολογία το καλύτερό τους πόνημα. Το Long Piece No. 3 εκτείνεται σε όλη τη δεύτερη πλευρά του βινυλίου και κονταροχτυπιέται με το εναρκτήριο A Visit to Newport Hospital για τον τίτλο της καλύτερης σύνθεσης του δίσκου. Ο χωρισμός του σε τέσσερα κομμάτια δεν επηρεάζει ιδιαίτερα την συνθετική ομοιογένεια, αφού έτσι και αλλιώς η περιπετειώδης εξέλιξη και οι πολλές αλλαγές είναι τα βασικά του χαρακτηριστικά. Οι Egg υπήρξαν τρίο μπάσου, ντραμς και πλήκτρων, κάτι που σίγουρα φέρνει στο μυαλό τους ELP. Παρόλα αυτά οι πολλές jazz επιρροές μέσω του Canterbury ήχου τους διαφοροποιούν αρκετά. Στο Long Piece No. 3 οι αντισυμβατικοί ρυθμοί των Campbell και Brooks και οι πολλές αλλαγές αυτών, τραβούν αμέσως την προσοχή του ακροατή. Αυτό όμως που κάνει την μεγαλύτερη εντύπωση είναι οι ήχοι που βγαίνουν από τα πλήκτρα του Stewart. Χρησιμοποιώντας Hammond όργανο, tone generator και orchestron (παραλλαγή του mellotron) καταφέρνει να χρωματίσει τη σύνθεση ανάλογα με την εξέλιξη της. Από «απαλές μελωδίες» περνάει σε πιο progressive à la Keith Emerson θέματα και τέλος φτάνει να δημιουργήσει, ελλείψει κιθάρας, σκληρότατα και fuzz-αρισμένα keyboard riffs, όπως αυτό που κλείνει το κομμάτι και ακούγεται αρκετά φουτουριστικό για την εποχή του. Την έλλειψη κιθάρας δεν παραλείπει βέβαια να καλύψει σε κάποια σημεία με εντυπωσιακό αποτέλεσμα και ο Mont Campbell. Συμπερασματικά, το Long Piece No. 3 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα progressive rock κομματιού με έντονο τον αέρα της σκηνής του Canterbury.
Κώστας Μπάρμπας
Caravan – Nine Feet Underground
Δεν υπάρχει ούτε ένας οπαδός του progressive που να μην αναγνωρίζει το εξώφυλλο που κοσμεί το τρίτο και κορυφαίο album των Caravan, με την Tolkien-ική γκριζο-ροζ χώρα. Το line-up των Richard Coughlan, Pye Hastings, Richard Sinclair και David Sinclair το 1971 δημιούργησε έναν από τους πιο σημαντικούς δίσκους του προοδευτικού rock, πρωτοστατώντας ήδη στη δημιουργία του ήχου της σκηνής του Canterbury.
Η δεύτερη πλευρά του In the Land of Grey and Pink καταλαμβάνεται από την σουίτα Nine Feet Underground, που αποτελείται από οκτώ μέρη και παρά τα 22 λεπτά που διαρκεί, αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια της μπάντας έως σήμερα. Το κομμάτι, που είναι έμπνευση και τόπος ανάδειξης του κημπορντίστα David Sinclair, είναι κατά βάση ορχηστρικό με μόνο τα δύο του μέρη να περιέχουν στίχους που τραγουδούν οι Pye Hastings (II. Love’s a Friend) και Richard Sinclair (VII. Disassociation). Αν και ποτέ μου δεν μπόρεσα να κάνω τη σύνδεση μεταξύ του τίτλου και των –ακόμα πιο αλλόκοτων– επιμέρους τίτλων, τόσο η μελωδία, όσο και τα λόγια παραπέμπουν σε ένα άσμα αφιερωμένο στην άνθρωπο και στην αναζήτηση της προσωπικής ευτυχίας. Μετά την παιχνιδιάρικη, χαλαρή εισαγωγή (I. Nigel Blows a Tune), ο ακροατής περνά ομαλά στο 2ο μέρος και σε ένα από τα πιο feelgood μέρη που έχουν γράψει ποτέ οι Caravan, ενώ το προτελευταίο μέρος που ερμηνεύει ο R. Sinclair είναι από τα πιο όμορφα, γλυκόπικρα σημεία του δίσκου, όπου το απτό είναι ταυτόχρονα και άφταστο (There’s a place where I can go/ Where I listen to the wind singing…).
Λίλα Γκατζιούρα
Supersister – Energy (Out Of Future)
Ένα διστακτικό ξεκίνημα, που ίσα που προσπαθεί να βρει ρυθμό έτσι ώστε να πατήσουν τα πρώτα πνευστά, μέχρι ένα οργιώδες μα και μυστηριακό κλείσιμο. Όλο το ενδιάμεσο είναι ένα ταξίδι πάνω στον αφρό του πελώριου κύματος της progressive rock. Κάπως έτσι θα μπορούσε το αριστούργημα των Ολλανδών Supersister, Energy. Αποτελώντας χαρακτηριστικό δείγμα τόσο του προοδευτικού ήχου όσο και του -γειτονικού σχεδόν- Canterbury ιδιώματος, το Energy των Supersister είναι αναμφίβολα από τα κομμάτια που έχουν τιμή να μπορούν να χαρακτηριστούν ως εν δυνάμει video clip μιας ολόκληρης σκηνής και εποχής. Πράγματι, μέσα στο 16λεπτο έπος των βόρειο-Ευρωπαίων μπορεί να βρει κανείς τα πάντα: τρομακτικά drum solo, μελωδικά φωνητικά, συμφωνικά τμήματα βγαλμένα από τις καλύτερες στιγμές των Genesis, έως και σαρκαστικές στιγμές που θυμίζουν τους «συναδέλφους» Gong.
Άξιοι εκπρόσωποι μιας πραγματικά μεγάλης σκηνής, οι Supersister κατάφεραν να δημιουργήσουν κομμάτια που το ενεργειακό τους φορτίο παράγει αποτελέσματα ακόμα και σήμερα. Ίσως το πιο εξωφρενικό με το Energy να είναι ο τρόπους που κλείνει, «μυστηριακό» τον είπαμε παραπάνω. Αυτό το τελευταίο 3λεπτο, ambient σε σπερματοειδή μορφή θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς, φαίνεται ότι ήταν σε ανοιχτή γραμμή με Γερμανία. Λόγω γεωγραφικής θέσης της Ολλανδίας; Πιθανώς. Ανέκαθεν άλλωστε μεταξύ αγγλοσαξονικού και ηπειρωτικού προτύπου, αυτή η εκκεντρική επιτηδευμένη ενσωμάτωση πολλών στοιχείων των Supersister μπορεί να εξηγηθεί αν θυμηθούμε το ευφυολόγημα «ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο και οι Ολλανδοί την Ολλανδία».
Δημήτρης Καστρίτης
Moving Gelatine Plates – The World of Genius Hans
Οι MGP, μια τετραμελής μπάντα με καλεσμένους σe organ και φωνητικά, συνεισέφεραν στη σκηνή του Canterbury με δύο εξαιρετικά albums και κατάφεραν να καθιερωθούν στο μουσικό ιδίωμα επιτυχώς με μη συμβατικό τρόπο. Δεδομένου ότι εκείνο τον καιρό η γαλλική avant-garde prog σκηνή ήταν σε άνθιση, οι MGP αποτέλεσαν μια λαμπρή εξαίρεση.
Το εξώφυλλο του album είναι κλασικό στην ιστορία του prog και αποδίδεται στην αίσθηση του χιούμορ τους, όπως και το όνομά τους, εμπνευσμένο από μια φράση που έπεσε πάνω της ο Coulon καθώς διάβαζε Steinbeck. Σε μουσικό επίπεδο, το κουαρτέτο καταφέρνει να συνδυάσει τη μαυρίλα του πειραματισμού του avant-garde και του prog-fusion που κυριαρχούσαν στη Γαλλία εκείνη την εποχή με το παιχνιδιάρικο πνεύμα της σκηνής του Canterbury. Το The World of Genius Hans ξεχωρίζει πέρα κάθε αμφιβολία ως σήμα κατατεθέν του ήχου τους. Οι ταχύτητες αλλάζουν κατά καιρούς, δημιουργώντας μια πολύπλοκη δομή εναλλασσόμενων ρυθμών, έχοντας ωστόσο ως αποτέλεσμα ένα αριστούργημα με συνοχή. Ένα παζάρι μουσικών πειραματισμών και τέλειων ενορχηστρώσεων λαμβάνει μέρος, ισορροπώντας με επιτυχία σε υψηλό μουσικό επίπεδο. Το fuzzy μπάσο του Didier Thibault ακούγεται επιθετικό και μαζί με τις κιθάρες κάνουν μια εξαιρετική δουλειά, δημιουργώντας ένα κομμάτι που κυλάει στρωτά και το οποίο κατά καιρούς groove-άρει. Μελωδικό και όμως επιθετικό, αυτό το αραβούργημα ακούγεται ως ένα ευχάριστο όργιο στα αυτιά του έμπειρου ακροατή.
Κοιτώντας πίσω, 45 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, το The World of Genius Hans δικαίως θεωρείται ως ένα από τα πιο εμπνευσμένα, εξαιρετικά επικά prog κομμάτια της Canterbury σκηνής που περιμένει νέους ακροατές να το ανακαλύψουν.
Ντίνα Δέδε
Pantheon – Orion
Οι ιστορικές αδικίες στην προοδευτική μουσική είναι ένα συχνό φαινόμενο που κεντρίζει το ενδιαφέρον κάθε οπαδού του ήχου αυτού. Όχι, το Orion –το μοναδικό album των Ολλανδών Pantheon- δεν ανήκει στα κορυφαία του Canterbury ήχου, αλλά η αδιαμφισβήτητη αξία του είναι το δίχως άλλο παραγνωρισμένη, και ειδικότερα αυτή του ομώνυμου prog epic που εκτείνεται σε ολόκληρη τη β’ πλευρά του βινυλίου και διαρκεί 19,5 απολαυστικά λεπτά. Το χαλαρό, τυπικό Canterbury ξεκίνημα με το σαξόφωνο και το φλάουτο του Hans Boer εναλλάσσεται με εκκλησιαστικά φωνητικά οδηγώντας σε μία από τις προσωπικές μου αγαπημένες Canterbury μελωδίες από τα πλήκτρα του αποκλειστικού συνθέτη της μπάντας Ruud Woutersen (στο 4ο λεπτό). Μετά τους ελάχιστους στίχους (του κομματιού και του δίσκου), περίπου στη μέση, οι ταχύτητες αυξάνονται και το κουαρτέτο ξετυλίγει υπέροχα τις τεχνικές του ικανότητες του στο πιο απρόβλεπτο και απελευθερωμένο τμήμα του Orion, πριν την επαναφορά στην αρχική χαλαρή μελωδία που αποτελεί και το ιδανικό κλείσιμο. Η ασυνήθιστη -για Canterbury- δομική αυστηρότητα που συγγενεύει με τον πιο συμφωνικό prog ήχο, εδώ συνδυάζεται ιδανικά με την jazzy εκφραστική ελευθερία, όπως και στο έτερο epic του δίσκου, το μεγαλειώδες 11λεπτο Apocalyps.
Οι Pantheon, αφού υπήρξαν support των Steve Miller Band, των Mungo Jerry και φυσικά των ομοεθνών τους Focus και Solution, διαλύθηκαν αφήνοντάς μας μόνο ένα album και παραμένοντας αγνοημένοι ή υποτιμημένοι από τους περισσότερους στην κουβέντα για τη σκηνή του Canterbury ή το ολλανδικό prog. Καθώς η δεύτερη πλευρά του Orion επαναλαμβάνεται αέναα, διαπιστώνει κανείς πόσο όμορφο είναι μερικές φορές να ανήκεις στη μειοψηφία…
Δημήτρης Καλτσάς
Hatfield and the North – Mumps
Στους Hatfield and the North ενσαρκώνεται το καλλιτεχνικό απαύγασμα της σκηνής του Canterbury: η δημιουργία τους συνίσταται σε καλλιτέχνες οι οποίοι είχαν ήδη πρωτοστατήσει στη σκηνή και συμπύκνωναν το progressive rock σε πιο British fusion τεχνοτροπίες. Αν το ομότιτλο album του 1973 ήταν αριστουργηματικό, το αμέσως επόμενο υπερέβαινε ακόμα περισσότερο σε καλλιτεχνική και συνθετική δεινότητα, όντας ένα υπερπολύτιμο κόσμημα του προοδευτικού 70s ήχου και ένα από τα αρτιότερα albums της Canterbury σκηνής. Η επί μέρους ενασχόλησή μας με τη μπάντα θα εξαντληθεί στο 20λεπτo Mumps, το κύκνειο άσμα των Βρετανών μιας και πρόκειται για την ακροτελεύτια στιγμή του The Rotters’ Club, του δεύτερου και τελευταίου full length δίσκου των Hatfield and the North το οποίο κυκλοφόρησε το 1975.
Πρόκειται περί ενός πολυσύνθετου ηχητικού οικοδομήματος διαιρεμένου σε τέσσερα μέρη, ενδεδυμένου με jazz μανδύα -ύφος το οποίο είχαν οικειοποιηθεί οι μπάντες της σκηνής- ένα πομπώδες έπος όπου οι In the Land of Grey and Pink αναφορές, ελέω Richard Sinclair (το Mumps μπορεί κάλλιστα να αντιπαραβάλλει το Nine Feet Underground των Caravan, σύνθεση των Hastings – Sinclair) κλιμακώνονται όσο το κομμάτι κυλά. Η διάρκειά του όχι απλά δεν προκαλεί ραθυμία στον ακροατή αλλά τον υποτάσσει με την έλλογη αφαιρετικότητά του, όπου αυτοπραγματώνεται το ελεγειακό British progressive rock δια μέσω των αδιόρατων prog/jazz τεχνοτροπιών. Το ρεσιτάλ καλλιτεχνικής ευφυΐας αντιδιαστέλει τον οιονδήποτε φορμαλισμό: το Mumps υποστασιάζει την έμμουση ελευθερία όπου η δοτικότητα του καλλιτέχνη γίνεται αφορμή κοινωνούμενης εμπειρίας. Τραγούδι έκπαγλου κάλλους και ρέουσας prog αισθητικής.
Θωμάς Σαρακίντσης
Steve Hillage – Solar Musick Suite
Ως “νιούφις” η περεταίρω έρευνα στον κόσμο της Canterbury έγινε μέσω της συναυλίας των Gong στο Gagarin, που δεν έγινε ποτέ. Έτσι μετά την μαγεία που λέγεται “Radio Gnome Invisible Vol1-2-3” φτάσαμε αρκετά γρήγορα στον πρώτο προσωπικό δίσκο του Steve Hillage. To Fish Rising γεννήθηκε όταν ο Hillage αποφάσισε ότι δεν μπορεί να διαδεχθεί τον Daevid Allen ως leader της μπάντας οπότε μαζί με μέλη των Gong ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο. Το επικό Solar Musick Suite ανοίγει το δίσκο και δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη διορατικότητα και την συνθετική αντίληψη του Hillage. Το χαρακτηριστικό ύφος και η εξέλιξη του ήχου της Canterbury φαίνεται στο κομμάτι αφού αναμιγνύει τους πρώιμους ψυχεδελικούς ήχους (με κινητήριο μοχλό τον Dave Stewart), με το πιο αυτοσχεδιαστικό Jazz rock μέρος με τον Hillage να αναπτύσσει τον ήχο του.
Στα σχεδόν 17 λεπτά του ο Hillage ξεδιπλώνει την κιθαριστική του ευφυΐα η οποία συνοδεύεται από την διαστημική ατμόσφαιρα που υφαίνουν τα synths του Tim Blake και το organ του Dave Stewart. Το κομμάτι αρχίζει σε χαλαρούς ρυθμούς και σιγά σιγά με τον Hillage οδηγό το τέμπο ανεβαίνει. Στο δεύτερο μέρος Canterbury Sunrise τα πράγματα γίνονται πιο διαστημικά με τον ήχο να γίνεται διαδοχικά όλο και πιο πλούσιος και ψυχεδελικός στο τρίτο μέρος, Hiram Afterglid Meets the Dervish. Το κομμάτι φτάνει στο peak του γύρω στο 13ο λεπτό και στο τέλος επιστρέφει στον αρχικό πιο χαλαρό ρυθμό με τον Hillage στα φωνητικά.
Λευτέρης Σταθάρας
Cos – L’ Idiot Leon
Αν και στοιχειοθετημένοι στη σκηνή του Canterbury, οι Cos φλερτάρουν έντονα με το μυστικισμό των Magma, κάτι που είναι ξεκάθαρο στο L’ Idiot Leon. Ενώ το ηχητικό αποτύπωμα σαφώς κατατάσσει το κομμάτι στα mid-70’s, τόσο η παραγωγή όσο και η χαρακτηριστική φρεσκάδα που διακατέχει την καλλιτεχνική έκφραση των Cos τους τοποθετεί αβίαστα στη μουσική επικαιρότητα του σήμερα και μάλιστα ως trend.
Η παραμυθένια φωνή της Pascale Son προσδίδει μία απαράμιλλη παιδικότητα και αποτελεί αδιαμφισβήτητα το σημείο αναφοράς. Από εκεί και πέρα, η minimal κιθαριστική προσέγγιση του Daniel Schell ξεχωρίζει στην ευρηματική ενορχήστρωση, όπου μέσα από τις εναλλαγές των μουσικών φράσεων, πάνω στα jazzy, σχεδόν υπνωτιστικά τύμπανα και το μπάσο το οποίο «διατάζει» χαμηλοφώνως υφαίνεται η σουρεάλ -αν μη τι άλλo- ιστορία του χαζού λιονταριού. Χωρίς έντονες κορυφώσεις και υψηλής οξύτητας παίξιμο, αλλά με κάποια απαλά «σκουντήματα» μέσα σε ένα γλυκό νανούρισμα έντεκα λεπτών (10:59) μοναδικό στο είδος.
Το Viva Boma των Βέλγων Cos το οποίο κυκλοφόρησε το 1976 είναι ο δίσκος που όταν ανακαλύψει ο hipster φίλος σου, θα αναγκαστεί να τα παρατήσει όλα για να πάει στις Άλπεις για να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του ως κατσίκα. Το L’ Idiot Leon είναι ίσως το καλύτερο κομμάτι του.
Ηλίας Γουμάγιας
Picchio Dal Pozzo – Seppia
Η μουσική κληρονομιά της σκηνής του Canterbury που άνθισε κυρίως στα early 70s δεν ήταν δυνατόν να επηρεάσει μόνο τα βρετανικά σχήματα. Ένα από τα σημαντικότερα σχήματα εκτός Μεγάλης Βρετανίας υπήρξαν και οι Ιταλοί Picchio Dal Pozzo, κάνοντας αίσθηση μιας και το μεγάλο ατού της ιταλικής σκηνής ήταν ανέκαθεν το symphonic prog. Μέσα από το εξαιρετικό τους ομώνυμο ντεμπούτο του 1976 ξεχωρίζει η δεκάλεπτη σουίτα Seppia, η οποία χωρίζεται σε τρία μέρη, τα Sottotitolo, Frescrofresco και Rusf. Η τετραμελής μπάντα με την πολύτιμη συμβολή ακόμη έξι μουσικών guests, καταφέρνει να συνδυάσει την μοναδική μίξη jazz και ψυχεδέλειας που χαρακτήρισε το Canterbury με την avant-garde αισθητική. Στα πρώτα δύο λεπτά ακούμε μία επαναλαμβανόμενη μελωδία στα πλήκτρα την οποία σταδιακά συνοδεύουν τα πνευστά, μέχρι να ακολουθήσει ένα σκοτεινό riff, με τους trippy πειραματισμούς στα πλήκτρα, στα κρουστά και στα φωνητικά ταυτόχρονα να μας βάζουν για τα καλά στο avant-prog πνεύμα των Ιταλών. Μια απότομη αλλαγή στο 6ο περίπου λεπτό της σύνθεσης που χαρακτηρίζεται από το δίπολο φλάουτου-ξυλόφωνου, ακολουθείται από μία όμορφη κιθαριστική μελωδία η οποία με την βοήθεια των απαγγελτικών φωνητικών και των jazzy horns και percussion κλείνει με τον πλέον ντελικάτο τρόπο μία από τις κορυφαίες στιγμές του Canterbury ήχου. Αξίζει να επισημανθεί πως ολόκληρος ο δίσκος στέκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο και προτείνεται ανεπιφύλακτα.
Πάρης Γραβουνιώτης
National Health – Squarer For Maud
H σημαντικότερη συνεισφορά του John Greaves στο Of Queues And Cures κατά την ένταξή του στους National Health. Η προϋπηρεσία του στους Henry Cow έφερε το avant-rock στοιχείο για να αντισταμθίσει με τον πιο καλλιτεχνικό τρόπο την προϋπάρχουσα κυριαρχία των καλά δομημένων συνθέσεων (κυρίως του Dave Stewart). Με πιο σκοτεινή και λιγότερο «μαθηματική» νοοτροπία σύνθεσης και φιλοσοφίας, οι μουσικοί εκμεταλλεύονται στιγμές ελευθερίας χωρίς ιδιαίτερη προσκόλληση σε κλίμακες και κανόνες.
Τα θεμελιώδη συστατικά όλα παρόντα εδώ. Οι δραματικές κορυφώσεις στους κιθαρισμούς του Phil Miller, το παθιασμένο τεχνικό παίξιμο του Pip Pyle στα τύμπανα και τα πληθωρικά (όπως πάντα) πλήκτρα του Dave Stewart είναι μόνο η βάση. Αλλαγές στους χρόνους, στις διαθέσεις, στα μοτίβα, άπλετος χώρος για αυτοσχεδιασμούς, παύση στη μέση του κομματιού για να παρέμβει ο Peter Blegvad με έναν αλλόκοτο μονόλογο κι έναν άναρχο τελείωμα, όπου οι επίτιμοι καλεσμένοι Georgie Born (Henry Cow), Jimmy Hastings (Caravan), Keith Thompson μέχρι να παρασύρουν την υπόλοιπη μπάντα σε μια θεαματική αποδόμηση. Μετά τα sessions του Οf Queues and Cures η Georgie Born πείστηκε να παραμείνει στους National Health και μαζί με την Lindsay Cooper τους επέκτειναν ως σεξτέτο. Δυστυχώς αυτό κράτησε για μερικές πρόβες και ελάχιστες εμφανίσεις κατά τις οποίες το εν λόγω κομμάτι είχε την δική του τιμητική διατηρώντας το φάντασμα των Henry Cow, οπότε μπορεί κανείς να φανταστεί την live απόδοση του. Χάρμα ώτων!
Γιάννης Ζαβραδινός
Zyma – Businessman
Μια περίπτωση Canterbury εκτός Canterbury είναι και οι Γερμανοί Zyma από τα τριγύρω μέρη της Χαϊδελβέργης και του Μάνχαϊμ. Με φτωχή σχετικά δισκογραφία διακρίνουμε μέσα από το Thoughts του 1978 το δωδεκάλεπτο αριστούργημα Businessman. Τα διαστημικά εφέ ξεκινούν δίνοντας την απαραίτητη ατμόσφαιρα σαν εισαγωγή στα πρώτα δύο λεπτά. Τα έντονα κρουστά έρχονται από το βάθος και το organ παίρνει κι αυτό σειρά και μαζί με το μπάσο δημιουργείται η οργανική παρέα που αποτελεί σημάδι αυθεντικότητας του Canterbury ήχου στους Zyma. Το επιταχυνόμενο rhythm section δημιουργεί το οργασμικό περιβάλλον στο οποίο κάθε όργανο αρχίζει να σολάρει. Με την είσοδο της φωνής, αρχίζουν κάποια πράγματα να μπαίνουν σε τάξη, ενώ διαδοχικά σόλο από όργανο, φλάουτο, βιολί και καταλήγουμε στο τέλειο ξεδίπλωμα, με το άρωμα του jazz-rock να έχει εισβάλει για τα καλά. Η μπάντα προσπαθεί να απλοποιήσει κάπως τα πράγματα και ενώ κοντεύει το δεκάλεπτο κάνει μια στάση και επανέρχεται για να μπει στον επίλογο επαναφέροντας την αρχική κατάσταση της εισαγωγής. Τα σόλο πια είναι τραβηγμένα και η φωνή ηχεί μελαγχολικά, καθώς έρχεται το τέλος. Με μια πρώτη ακρόαση το Businessman ηχεί σαν ένα απλό τραγούδι. Η επανάληψη της ακρόασης όμως είναι που σε βάζει για τα καλά στο ταξίδι του. Με το όργανο να ευθύνεται κυρίως για τον Canterbury ήχο, σε συνδυασμό με τα πάμπολλα jazz-rock στοιχεία. Πολλές και σπουδαίες εκτελεστικές ικανότητες, τέλεια συνεργασία και αμιγώς ελεύθερη έκφραση δημιουργούν ένα αριστούργημα πάνω σε μια μάλλον απλή δομή. Και αυτό είναι ουσιαστικά το αγαπημένο στοιχείο της μπάντας αυτής.
Κώστας Ρόκας
Be the first to comment