Ske – Insolubilia

Intro: Paris Gravouniotis

Italian prog keyboardist Paolo Botta, aka Ske, became known for his presence and impressive playing in the excellent avant-progggers Yugen. After three studio albums with them, he decided to release his first solo work in 2011 entitled 1000 Autumni, an album of incomparable beauty where he perfectly combines avant- with symphonic prog and classical music. This was followed by another record with Yugen as well as the formation of Not A Good Sign, with whom he has released a total of three high quality records. After exactly a decade, the time has come for his second solo release and it remains to be seen whether he will continue at the same high artistic standards that he has set.

[bandcamp width=100% height=120 album=1994193360 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small]

Prog rock for the ages

During a difficult year for music, Paolo Botta brings Ske back to the forefront, his most personal approach to progressive rock, 10 whole years after the wonderful debut album 1000 Autunni. Remaining true to the (almost) instrumental mix of symphonic prog, his second album entitled Insolubilia manages to compete with its predecessor on all levels. And perhaps in some areas (e.g. orchestration) it succeeds in expanding the boundaries of the already grandiose musical proposal in in new territories. The performances of Fabio Pignatelli of Goblin on bass, Lars Fredrik Frøislie of Wobbler on harpsichord and Evangelia Kozoni and Nikos Nikolopoulos of Ciccada on voice and flute respectively may seem to stand out, however about 20 more musicians add important details to the work. The core comes from Paolo Botta’s other band, Yugen, with whom you will spot several aesthetic affinities.

Five of the 11 compositions included in the album are included in the self-titled suite that is divided into parts, but are not in sequence in the tracklisting and in fact not in the usual order (I – II – V – IV – III). As long as there is no easter egg behind this option, I guess Ske decided to create a more relaxed flow on the album, since only in one case there are two consecutive compositions of more than 6 minutes (Akumu, La Nona Onda). We pay a little more attention to these options, which can often seem like details, but in an instrumental album they are absolutely essential. After all, persistence and attention to detail make the difference at this level of musicianship.

Unlike 1001 Autunni and other similar albums that are active in the same space with great artistic success (e.g. Änglagård), Insolubilia does not include the maximum degree of uniformity, a feature that gives character but removes the unexpected element. And fortunately Ske’s second album is an adventurous soundtrack, bridging Canterbury with synth oriented Italian prog in a unique way. Perhaps the part where you can easily spot this transition is the seven-minute La Nona Onda, where keyboards and saxophone drive Ske’s heavy prog to unimaginable heights of quality. For me it is probably the best progressive composition of the year.

The use of wind instruments in the album is the crucial addition to already perfect ideas. For example, in the fifth part of the Insolubilia suite, the flutes, trumpets and saxophones take their place in the composition in such a way that, depending on the instrument they accompany, they kinda determine the melody, leaving the traditional instruments (guitar, bass, drums) just as support tools. These small details in the production of the album are the features that turn something very good into something truly unique. Since there are nothing negative to be written for a perfect album, let’s close with a surprise reserved by Ske towards the end of the album. Insolubilia IV includes vocals by Evangelia Kozoni, with a wonderful chrous “I can see any door, I can see any window, I do not need any door, I do not need any window to get out” reminds us that freedom of thought is a choice. Another highlight on an album full of them.

9 / 10

Alexandros Topintzis

2^nd opinion

Driven by his love for bands like Änglagård and Anekdoten, the Italian progressive rock tradition and his innate talent for melody, Ske offers us another instrumental gem with this year’s Insolubilia, an album full of ideas and orchestrations that correspond to two or even three albums. As happened in 1000 Autumni, he has more or less 24 guest musicians by his side, among which  Nikolas Nikolopoulos and Evangelia Kozoni from Ciccada. One of the most impressive elements of the album is that it manages to sound both retro and up-to-date at the same time, while the numerous wind and string instruments that parade in the 11 compositions serve only the compositions, and there is not a single moment of self-indulgence. The compositional, technical and aesthetic level is once again of the highest level, with Ske’s true talent being found in the role of composer without obviously being underestimated as a keyboard player. Despite its long duration, Insolubilia manages to sound uniform, so it is really difficult find highlights, although the finale with Insolubilia V, IV and III is breathtaking. Without a second thought, we are dealing with one of the highest quality and most complete instrumental prog records of recent years. Congratulazioni Paolo!

8.5 / 10

Paris Gravouniotis

Εισαγωγή: Πάρης Γραβουνιώτης

Ο Ιταλός keyboard-ίστας Paolo Botta, γνωστός στους prog κύκλους και ως Ske, έγινε γνωστός με την παρουσία του και το εντυπωσιακό του παίξιμο στους εξαιρετικούς avant-progggers Yugen. Μετά από τρεις studio δουλειές μαζί τους αποφάσισε να κυκλοφορήσει το 2011 την πρώτη solo του δουλειά με τίτλο 1000 Autumni, ένα έργο απαράμιλλης ομορφιάς όπου συνδυάζει ιδανικά το avant- με το symphonic prog και την κλασσική μουσική. Έπειτα ακολούθησε ακόμη ένας δίσκος με τους Yugen καθώς και ο σχηματισμός των Not A Good Sign, με τους οποίους έχει κυκλοφορήσει συνολικά τρεις πολύ ποιοτικούς δίσκους. Μετά από ακριβώς μία δεκαετία έφτασε η στιγμή για τη δεύτερη προσωπική του κυκλοφορία και μένει να δούμε αν θα συνεχίσει στα ίδια υψηλά καλλιτεχνικά στάνταρ που ο ίδιος έχει θέσει.

[bandcamp width=100% height=120 album=1994193360 size=large bgcol=ffffff linkcol=0687f5 tracklist=false artwork=small]

Prog rock που αφήνει εποχή

O Paolo Botta επαναφέρει στο προσκήνιο μιας δύσκολης χρονιάς για την μουσική, το σχήμα των Ske, την πιο προσωπική του προσέγγιση στο προοδευτικό rock, η οποία μας έδωσε το 2011 το υπέροχο ντεμπούτο 1000 Autunni. Παραμένοντας πιστός στην (σχεδόν) instrumental μίξη συμφωνικού prog, η δεύτερη δίσκος του που τιτλοφορείται Insolubilia καταφέρνει να κοντράρει τον προκάτοχο του σε όλα τα επίπεδα. Και ίσως σε κάποιους τομείς (π.χ. ενορχήστρωση) επιτυγχάνει να διευρύνει τα όρια της ήδη μεγαλεπήβολης μουσικής πρότασης σε άλλες περιοχές. Οι συμμετοχές των Fabio Pignatelli των Goblin στο μπάσο, Lars Fredrik Frøislie των Wobbler στο harpsichord και Ευαγγελίας Κοζώνη και Νίκου Νικολόπουλου των Ciccada στην φωνή και το φλάουτο αντίστοιχα μπορεί να φαίνονται πιο σημαντικές από την άποψη της ήδη επιτυχημένης παρουσίας των συντελεστών στην σύγχρονη σκηνή, όμως περίπου άλλοι 20 μουσικοί προσθέτουν σημαντικές λεπτομέρειες στο έργο. Ο πυρήνας εξ αυτών βρίσκεται στο έτερο σχήμα που ηγείται ο Paolo Botta, στους Yugen, με τους οποίους προφανώς και θα εντοπίσετε αισθητικές συγγένειες.

Από τις 11 συνθέσεις που περιλαμβάνονται στον δίσκο, οι 5 αφορούν το ομώνυμο suite που χωρίζεται σε μέρη, τα οποία όμως δεν βρίσκονται διαδοχικά στο tracklisting και μάλιστα όχι με την συνήθη σειρά (Ι – ΙΙ – V – IV – III). Εφόσον δεν κρύβεται κάποιο easter egg πίσω από αυτή την επιλογή, πιθανολογώ ότι ο Ske αποφάσισε να δημιουργήσει μια πιο χαλαρή ροή στο album, αφού μόνο σε μια περίπτωση υπάρχουν δύο διαδοχικές συνθέσεις άνω των 6 λεπτών (Akumu, La Nona Onda). Δίνουμε λίγο παραπάνω προσοχή στις επιλογές αυτές, οι οποίες πολλές φορές μπορεί να φαντάζουν ως λεπτομέρειες, όμως σε έναν instrumental δίσκο είναι απολύτως ουσιαστικές. Άλλωστε η επιμονή και η προσήλωση στις λεπτομέρειες κάνει την διαφορά σε αυτό το επίπεδο του musicianship.

Σε αντίθεση με το 1001 Autunni και άλλα αντίστοιχα άλμπουμ σχημάτων που δραστηριοποιούνται στον ίδιο χώρο με μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία (π.χ. Änglagård), το Insolubilia δεν περιλαμβάνει τον μέγιστο βαθμό ομοιομορφίας, χαρακτηριστικό που προσδίδει χαρακτήρα μεν αλλά αφαιρεί το απροσδόκητο από την ακρόαση. Και ευτυχώς το δεύτερο album του Ske είναι ένα περιπετειώδες άκουσμα, που γεφυρώνει το Canterbury με το synth oriented ιταλικό prog με έναν μοναδικό τρόπο. Ίσως το κομμάτι που μπορείς εύκολα να εντοπίσεις αυτή την μετάβαση είναι το επτάλεπτο La Nona Onda, όπου πλήκτρα και σαξόφωνο οδηγούν το heavy prog των Ske σε δυσθεώρητα ύψη ποιότητας. Για εμένα ίσως η καλύτερη progressive σύνθεση της χρονιάς.

Η χρήση των πνευστών στο album είναι η κρίσιμη προσθήκη σε ήδη τέλειες ιδέες. Για παράδειγμα, στο πέμπτο μέρος του Insolubilia suite, τα φλάουτα, οι τρομπέτες και τα σαξόφωνα παίρνουν την θέση τους μέσα στην σύνθεση με τέτοιο τρόπο, που ανάλογα το όργανο που συνοδεύουν καθορίζουν αυτά την μελωδία, αφήνοντας τα παραδοσιακά όργανα (κιθάρα, μπάσο, drums) απλά να τα υποστηρίζουν. Αυτές οι μικρές λεπτομέρειες στην παραγωγή του δίσκου είναι τα χαρακτηριστικά που μετατρέπουν κάτι πολύ καλό σε κάτι πραγματικά μοναδικό. Αφού δεν υπάρχουν αρνητικά να γραφτούν για έναν τέλειο δίσκο, ας κλείσουμε με μια έκπληξη που επιφύλασσε ο Ske προς το τέλος του δίσκου, αφού το Insolubilia IV περιλαμβάνει φωνητικά από την Ευαγγελία Κοζώνη, όπου ένα υπέροχο refrain “Ι can see any door, I can see any window, I don’t need any door, I don’t need any window to get out” μας υπενθυμίζει ότι η ελευθερία της σκέψης είναι επιλογή. Ένα ακόμα highlight σε έναν δίσκο γεμάτο από τέτοια.

9 / 10

Αλέξανδρος Τοπιντζής

2^η γνώμη

Με όχημα την αγάπη για σχήματα όπως οι Änglagård και οι Anekdoten, την ιταλική παράδοση στο progressive rock και το έμφυτο ταλέντο στη μελωδία, ο Ske με το φετινό Insolubilia μας προσφέρει ακόμη ένα instrumental διαμάντι γεμάτο με ιδέες και ενορχηστρώσεις που άλλοι χρειάζονται δύο ή και τρεις δουλειές για να τις συμπεριλάβουν. Στο πλευρό του όπως συνέβη και στο 1000 Autumni, έχει ούτε λίγο ούτε πολύ 24 guest μουσικούς μεταξύ αυτών και ο Νικόλας Νικολόπουλος και η Ευαγγελία Κοζώνη (Ciccada). Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του δίσκου είναι ότι καταφέρνει να ακούγεται και retro και επίκαιρο την ίδια ακριβώς στιγμή, ενώ η πλειάδα πνευστών και εγχόρδων μουσικών οργάνων που παρελαύνει μέσα στις 11 συνθέσεις εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο τη σύνθεση και δεν υπάρχει ούτε μία στιγμή επιδειξιμανίας ή φλυαρίας. Το συνθετικό, τεχνικό και αισθητικό επίπεδο είναι για ακόμη μία φορά υψηλότατου επιπέδου, με το πραγματικό ταλέντο του Ske να εντοπίζεται στον ρόλο του composer χωρίς προφανώς να υποτιμάται ως keyboard player. Το Insolubilia παρά τη μεγάλη του διάρκεια καταφέρνει να ακούγεται ενιαίο, για αυτό είναι πραγματικά δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος ένα κομμάτι, αν και το φινάλε με τα Insolubilia V, IV και III κόβουν την ανάσα. Χωρίς δεύτερη σκέψη, εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν από τους ποιοτικότερους και αρτιότερους instrumental prog δίσκους των τελευταίων ετών. Congratulazioni Paolo!

8.5 / 10

Πάρης Γραβουνιώτης