Nigel Mazlyn Jones: Raft To Shore

Από τον Γιώργο Φλωράκη

Το Ship To Shore, το πρώτο album του Nigel Mazlyn Jones έπεσε στα χέρια μου πολύ νωρίς. Έγινε γρήγορα ένας από τους αγαπημένους μου δίσκους, αλλά -για ακατανόητους λόγους- δεν αναζήτησα άλλες δουλειές του. Τώρα που επανακυκλοφόρησε σε cd μαζί με το ολοκαίνουργιο Raft, ξαναέπιασα επαφή με έναν από τους πολλούς σχετικά άγνωστους μουσικούς που παρουσιάζουν τόσο ως δουλειά, όσο και ως προσωπικότητες, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Ο Nigel Mazlyn Jones ξεκίνησε να εργάζεται από νωρίς σε ζωολογικούς κήπους και τα παράτησε αρκετά χρόνια αργότερα αηδιασμένος από τη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στα ζώα. Ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε το 1976 και έκρυβε πολύ ιδιαίτερα παιξίματα στη δωδεκάχορδη ακουστική κιθάρα, όμορφες μελωδίες και εξαιρετικούς στίχους. Από το 1980 που συνάντησε τον Guy Evans, drummer των Van Der Graaf Generator, η καριέρα του πήρε διαφορετικό δρόμο και βρέθηκε να ανοίγει συναυλίες συγκροτημάτων όπως οι Argent, οι America, οι Hatfield And The North, οι Camel, οι Barclay James Harvest. Παράλληλα, συνεργάστηκε με σπουδαίους μουσικούς, όπως ο Roy Harper, ο Steve Jolliffe των Tangerine Dream, ο Steve Hillage και ο Nik Turner των Hawkwind.

Οι δίσκοι του στη δεκαετία του ’80 και του ’90 έγιναν instrumental και έδειχναν το ενδιαφέρον του για ζητήματα κοινωνικά, ανάμεσα στα οποία ήταν και η καταστροφή του πλανήτη. Ταυτόχρονα, έγραφε μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και έφτιαξε το σπίτι και το studio του στην ακτογραμμή της Κορνουάλης.

Η κυκλοφορία του Raft είναι ένα είδος επιστροφής στην τραγουδοποιία. Ένας δίσκος αρκετά πιο πλούσια ενορχηστρωμένος από το ντεμπούτο του (Ship To Shore), αλλά με αρκετή δωδεκάχορδη κιθάρα και ύφος που παραπέμπει στη δουλειά του στα seventies.

Με την αίσθηση ότι μια Σχεδία Επιστρέφει στο Λιμάνι, θέλησα να μιλήσω με τον Nigel Mazlyn Jones για να μοιραστώ την οπτική του πάνω στα όσα συνέβησαν από το 1976 μέχρι σήμερα.

Από πολύ νωρίς δούλευες στο ζωολογικό κήπο, παρακολουθώντας τα ζώα και τους ανθρώπους που παρακολουθούσαν τα ζώα. Τι έμαθες για τα ζώα και τους ανθρώπους που τα παρακολουθούσαν από αυτή την παρατήρηση;

Είδα ότι οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν τα ζώα συχνά δεν είχαν κανένα είδος ενσυναίσθησης για τα «άλλα» όντα που παρακολουθούσαν. Οι άνθρωποι δείχνουν να υστερούν σε κατανόηση, καθώς προσπαθούσαν με προσβλητικό τρόπο να αναγκάσουν τα ζώα να ανταποκριθούν. Μερικοί άνθρωποι διάβαζαν τις ταμπέλες που έλεγαν «μην ταΐζετε και μη δίνετε τσιγάρα και κέρματα στους πιθήκους» και μετά άναβαν τσιγάρα και τα πετούσαν στα κλουβιά. Καθώς μεγάλωνα, άρχισα να μισώ όλα τα κλουβιά και κατάλαβα ότι ήταν οι άνθρωποι που διασκέδαζαν με τα άλλα είδη ζωής και στη συνέχεια τα φυλάκισαν.

Έχεις μοιραστεί τη σκηνή με πολλούς γνωστούς μουσικούς. Ποιες ήταν οι πιο σημαντικές, οι πιο παράξενες, οι πιο αστείες στιγμές μέσα στα χρόνια;

Αρχικά η πιο σημαντική στιγμή ήταν όταν ήμουν 17 και είδα τους Pentangle να παίζουν ζωντανά και μ’ έστειλαν αλλού από αυτό το μοναδικό ήχο που έβγαζαν από τα ακουστικά όργανα. Δέκα χρόνια αργότερα, ήμουν πλάι στη σκηνή και έβλεπα τον drummer των Camel να δουλεύει σε απίστευτους ρυθμούς. Άνοιγα τις συναυλίες τους σε κάποια από τις περιοδείες τους στην Αγγλία. Ετοιμαζόταν για την κάθε συναυλία από τη στιγμή που πάταγε το πόδι του στο χώρο που θα γινόταν. Απόλυτα αφοσιωμένος! Η πιο αστεία στιγμή ήταν που ένα πρωί, πολύ νωρίς σε κάποιο φεστιβάλ του Glastonbury, τζάμαρα για πέντε ώρες με τον Palfi τον κλόουν και από κάτω ένα σωρό κόσμος χαχάνιζε. Όσο για παράξενες στιγμές, ήταν πολλές… έπαιζα με τον Guy Evans των Van Der Graaf Generator και καθώς ήμασταν στη μέση της συναυλίας και κοίταξα προς το μέρος του, είχε εξαφανιστεί ως φυσική παρουσία, αλλά εξακολουθούσε να ακούγεται. Αυτή ήταν η πρώτη μου εξωσωματική εμπειρία πάνω στη σκηνή. Αργότερα, κάποιος μου είπε ότι είχα εξαφανιστεί κι εγώ αλλά εξακολουθούσα να παίζω. Ήταν μάλλον μια ασυνήθιστη αλλά και εξαιρετική αυτοσχεδιαστική συναυλία.

Το Ship To Shore είναι ένα album που ψάχνουν μανιωδώς οι συλλέκτες τα τελευταία χρόνια. Τι υποδοχή είχε όταν κυκλοφόρησε;

Ο δίσκος πουλούσε αρκετά καλά στις συναυλίες, αλλά είχε ελάχιστη διανομή στα δισκοπωλεία. Δεν κυκλοφόρησε ποτέ «κανονικά» από εταιρεία καθώς τον έβγαλα εντελώς μόνος μου. Πολλοί εραστές της μουσικής τον αγάπησαν και το είπαν και στους φίλους τους. Έτσι προχώρησε. Από την άλλη, αρκετοί φανατικοί της folk δυσανασχέτησαν με τους πειραματισμούς, όμως πολλοί βρήκαν πολύ θετική τη σύνδεση των ηλεκτρικών στοιχείων με τα ακουστικά τραγούδια. Ο Robert Plant των Led Zeppelin άκουσε το album πριν κυκλοφορήσει και έκανε πολύ καλά σχόλια ειδικά για το ομώνυμο τραγούδι: «είναι εξαιρετικό, πρέπει να παίζεις περισσότερο όπως σ’ αυτό».

Παίζεις δωδεκάχορδη κιθάρα με πολύ προσωπικό τρόπο. Γιατί την προτιμάς σε σχέση με την εξάχορδη και πώς απέκτησες την τεχνική σου;

Άκουσα για πρώτη φορά δωδεκάχορδη σ’ ένα δίσκο των Byrds. Ο ήχος με διαπέρασε από την κορυφή μέχρι τα νύχια και τον ερωτεύτηκα. Όταν έγινα δέκα έξι ετών αγόρασα μια Harmony δωδεκάχορδη και μ’ αυτήν έπαιξα δέκα χρόνια αργότερα το Ship To Shore. Λίγο καιρό μετά από αυτή τη δωδεκάχορδη, πήρα μια εξάχορδη Harmony. Έχουν πολύ όμορφο και ζεστό ήχο και παίζω συχνά μ’ αυτές. Δακτυλισμούς έμαθα από έναν θαυμάσιο μουσικό των ακουστικών blues, τον Dan Fone. Ήταν πολύ δύσκολο να παίζω δακτυλισμούς στη δωδεκάχορδη και στην αρχή χρησιμοποιούσα finger picks, αυτές τις ειδικές πένες που προσαρμόζουν στα δάχτυλα όσοι παίζουν μπάντζο. Οι πένες αυτές βοηθάνε τα δάχτυλα να χτυπάνε καλύτερα τα ζεύγη των χορδών και κάνουν καλύτερο διαχωρισμό στις νότες. Είκοσι χρόνια αργότερα έμαθα να μην χρειάζομαι τις πένες και παίζω με διάφορους τύπους δακτυλισμών, τόσο στη δωδεκάχορδη, όσο και στην εξάχορδη.

Έχεις συνθέσει πολλά instrumental κομμάτια και τα έχεις συμπεριλάβει σε πολλούς από τους δίσκους σου. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη φόρμα του τραγουδιού και τη φόρμα του ορχηστρικού κομματιού από την άποψη της καλλιτεχνικής έκφρασης;

Τα instrumental ξεκινούν εκεί που οι λέξεις αδυνατούν να εκφράσουν την ατμόσφαιρα μιας ιστορίας. Γράφω στίχους κάθε μέρα και χρησιμοποιώ κάποια αποσπάσματα για τραγούδια μου. Αλλά μερικά τραγούδια γεννιούνται την ώρα που παίζω κιθάρα. Συχνά ο ήχος της κιθάρας με παρασύρει και δημιουργείται ένα instrumental, που αν είχε στίχους, απλά θα διέκοπταν την ατμόσφαιρα. Πολλές φορές, όταν γράφω και παίζω, νιώθω αυτό που άλλοι καλλιτέχνες έχουν πει, ότι η μουσική γράφεται μόνη της. Είναι σαν το υποσυνείδητο να έρχεται στην επιφάνεια, επειδή ο ήχος του οργάνου δημιουργεί ένα ξόρκι, σαν ο ήχος να μπορεί να μεταφέρει το μυαλό και την ψυχή κάπου αλλού. Προσπαθώ να αιχμαλωτίσω αυτή τη μαγεία κι επειδή γράφω στο δικό μου studio, αρχίζω να ηχογραφώ όταν νιώθω ότι η μαγεία είναι κάπου γύρω.

Με το Raft, μοιάζεις να επιστρέφεις στον ακουστικό ήχο. Πώς το αποφάσισες;

Από την αρχή ήταν η ακουστική κιθάρα που με έκανε να παίξω μουσική. Στις συναυλίες συνήθως παίζω ακουστική κιθάρα και οι δίσκοι ήταν μια ευκαιρία να εξερευνήσω άλλες πλευρές του ήχου. Μετά από τριάντα πέντε χρόνια συναυλιών, είχα ένα δεκαετές διάστημα παύσης στο οποίο μετέτρεψα δύο αποθήκες σε σπίτι και studio. Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου ότι όταν θα τελείωνα το studio, θα επέστρεφα στην πρώτη μου αγάπη που ήταν η δωδεκάχορδη. Επιπλέον, οι fans έλεγαν για πολλά χρόνια ότι θα ήθελαν να ακούσουν ένα δίσκο που να είναι πιο κοντά στον ήχο των live. Είμαι πολύ χαρούμενος με το Raft και τον τρόπο που ακούγεται.

Είσαι ένα πολύ ενεργό μέλος της κοινότητάς σου. Τι πιστεύεις ότι είναι σημαντικό σήμερα για την κοινότητα που ανήκεις, αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο;

Αυτό που είναι σημαντικό τόσο για την κοινότητά μου, όσο και για τον κόσμο ολόκληρο είναι να καταλάβουμε εμείς οι άνθρωποι ότι ζούμε σε μια μικρή σφαίρα που αιωρείται στο διάστημα και ότι είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι ο ένας από τον άλλον. Ότι είμαστε τόσο εύθραυστοι και πρόσκαιροι και ότι κάνουμε μη αναστρέψιμο κακό στο κοινό μας σπίτι που ονομάζουμε Γη. Εμείς και ο φυσικός κόσμος των ζώων και των φυτών είναι ένα και μοναδικό ζωντανό σώμα, αυτό που ονομάζουμε Ζωή και μερικοί αποκαλούν Γαία, γι’ αυτό θα έπρεπε να μάθουμε να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και τον πλανήτη ολόκληρο πολύ περισσότερο. Χρειαζόμαστε περισσότερη ευαισθησία ο ένας προς τον άλλον, περισσότερη συμπόνοια, περισσότερη ζωή και χρόνο για να τη ζούμε καλά. Όπως λένε και οι σημειώσεις του Raft: «Ο πλανήτης Γη είναι η σχεδία που μας κουβαλά όλους. Οι σχεδίες είναι ευθραυστες, πρόσκαιρες και διατηρούνται ακέραιες με τις ελπίδες και τα όνειρα».