Από τον Χρήστο Κισατζεκιάν
Ουκ ολίγες οι φορές που φτάνοντας στον «πάτο» ο άνθρωπος δίνει μια γερή και αναδύεται καλύτερος. Γίνεται αλτρουιστής, αντιλαμβάνεται τους γύρω του ως αδέλφια και αναγνωρίζει αυτό που και οι Mahavishnu John McLaughlin & Devadip Carlos Santana ενστερνιστήκαν στην Άπω Ανατολή ως “Oneness”. Με άλλα λόγια, γίνεται όπως γεννήθηκε να είναι εξαρχής, ξαναβρίσκοντας το δρόμο του.
Φανταστείτε λοιπόν τι συμβαίνει όταν ένας ήδη αγνός μες την ταπεινοφροσύνη του και υπερευαίσθητος καλλιτέχνης περνά μια τέτοια κοσμογονική αλλαγή στη ζωή του…Δε χρειάζεται! Διαβάστε εδώ τα όσα εκμυστηρεύεται ο λατρεμένος μας Andrew Latimer, ιδρυτής και πλέον ηγέτης των θρυλικών Camel και υποκλιθείτε μαζί μου.
Είσαι ζωντανό παράδειγμα του ότι ο σίγουρα απαραίτητος επαγγελματικός εξοπλισμός (gear) παραμένει δευτερεύουσα προϋπόθεση καλλιτεχνικών θριάμβων. Πρωταρχικές χάρες είναι η ψυχή, η έμπνευση, η ευαισθησία και η ικανότητα στην περίπτωσή σου να το περνάς αυτό στα δάχτυλα σου. Όμως πες μας αν συμφωνείς και πόσο με όλα αυτά.
Συμφωνώ απολύτως! Και ξέρεις κάτι; Όσο πιο πολύ μεγαλώνω και γερνώ, τόσο περισσότερο αντιλαμβάνομαι το ότι κάθε μα κάθε κιθάρα την οποία πιάνεις στα χέρια σου όπως και κάθε ενισχυτής που την συνδέεις, σου ακούγονται τα ίδια (γελά)! Και είναι η στιγμή αυτή που κατανοείς πλήρως πως όλα προέρχονται από μέσα σου βαθιά και περνούν από τα χέρια και τα δάχτυλά σου… Οπότε ξάφνου σταματάς πλέον να διακατέχεσαι από κείνη την μανία του να δοκιμάζεις διαρκώς νέα μηχανήματα, κιθάρες, πετάλια, καλώδια, χορδές. Και πρόσεξε με, σου μιλά ένας άνθρωπος που στα νιάτα του ήταν απόλυτα εθισμένος στο να δοκιμάζει πάραυτα με κάθε τεχνολογική εξέλιξη που εμφανιζόταν στο προσκήνιο, ή δυνατόν πρώτος! Βλέπεις όμως; Προς Θεού, δε σου λέω πως δεν χρειάζεται ο καθένας μας ένα βασικό standard στο επίπεδο του εξοπλισμού του. Όμως ως εκεί. Πλέον, νιώθω πως όποια αξιοπρεπή κιθάρα και να πιάσω στα χέρια μου, αν τη συνδέσω σε ένα απλά εξίσου αξιοπρεπή ενισχυτή, το αποτέλεσμα θα είναι Andrew. To ίδιο και ο David Gilmour, όπως και κάθε ένας καταξιωμένος, ώριμος συνάδελφος. Άρα ναι, ο εξοπλισμός είναι δευτερεύουσα προϋπόθεση. Το συναίσθημα που καταθέτεις, ήταν, είναι και θα είναι η πρώτιστη.
Έτσι. Και για του λόγου το αληθές, δε θα ξεχάσω όσο ζω τη νύχτα που οι Camel γέμισαν το θρυλικό «ΡΟΔΟΝ» τον Οκτώβρη του 2000!!! Μια από τις πέντε σημαντικότερες συναυλιακές στιγμές της ζωής μου, και, πίστεψε με, έχω δει πάνω από έξη χιλιάδες ονόματα μέχρι σήμερα. Ένας από τους αμέτρητους λόγους ήταν και ο ανυπέρβλητος ήχος σου. Κι όμως, όταν ήρθα να υποκλιθώ στο τέλος στα παρασκήνια μου δήλωσες πως δεν είχες φέρει την αγαπημένη σου Les Paul μα μια άλλη ως υποκατάστατο διότι φοβήθηκες να την ταξιδέψεις μαζί σου, μην πάθει κάτι. Γεγονός που, όπως είχες δηλώσει τότε, είχε φρενάρει την απόδοσή σου (σ.σ.: ΧΑ, θα γελάσω!!!) αφού το κουμπί της έντασης είχε μεγαλύτερη διαδρομή από ότι η αυθεντική και σε παίδεψε στις λατρεμένες μας αυξομειώσεις που συνηθίζεις. Και εγώ βέβαια είχα γελάσει τρανταχτά, λέγοντας σου πως αν αυτό που βιώσαμε ήταν αποτέλεσμα δυσχερειών, ε, τότε ευτυχώς που δεν ζήσαμε το peak σου γιατί θα είχαμε θύματα!
Ναι, τώρα που το αναφέρεις, νομίζω είχα πάρει μαζί μου την Bernie (σ.σ.: Bernie Rico Jr. Guitars), δε θυμάμαι με σιγουριά, η οποία πράγματι έχει διαφορετική διαδρομή στο κουμπί της έντασης που χρησιμοποιώ με το μικρό μου δαχτυλάκι ώστε να κάνω το πράγματι αγαπημένο μου εφέ που την κάνει να ακούγεται ως βιολί, με έντονες δυναμικές… Αλλά όπως λες σωστά, στο τέλος της ημέρας, καμιά σημασία δεν έχουν όλες αυτές οι λεπτομέριες.
Ακριβώς. Πάντως δε θα ξεχάσω όσο ζω τη νύχτα που οι Camel γέμισαν το θρυλικό «ΡΟΔΟΝ» τον Οκτώβρη του 2000!!!
Πραγματικά, και για μας τους ίδιους παραμένει μια αξέχαστη εμπειρία ζωής κείνη η νύχτα και έχουμε συζητήσει αρκετές φορές για αυτήν τα τελευταία χρόνια με τον Colin.
Μα κλαίγαμε όλοι, και εμείς στο κοινό, και εσείς επί σκηνής. Θυμάσαι που ήρθε και σε αγκάλιασε γιατί το ασταμάτητο χειροκρότημά μας μετά το “Lady Fantasy” σε έκανε να κλάψεις με τα χέρια σου να κρύβουν τα μάτια σου;;;
Φυσικά! Και για αυτό το λόγο, τώρα που ξαναβγήκαμε στο δρόμο κοιτάμε διαρκώς να βρούμε τρόπο να κανονίσουμε ξανά συναυλίες στην Ελλάδα, γεγονός που δεν ξέρω γιατί, αλλά κάπου κολλά έως τώρα…
Δεν κατάλαβες. Από την ώρα που πάτησα το πόδι μου πίσω στην Ελλάδα μετά τη συναυλία σας στο The Barbican του Λονδίνου, δεν υπήρξε μια μέρα που να μην έκανα επαφές και προσπάθειες για το λόγο αυτό! Απλά για κάποιο λόγο o μάνατζέρ σου επιμένει να ζητά α) χώρο με καθήμενους και β) ακριβό αντίτιμο για τη μετάκληση σας, άρα ακριβό εισιτήριο στο ταμείο, παρότι η Ελλάδα βιώνει τη χειρότερη μεταπολεμική της οικονομική περίοδο…
Σοβαρά μιλάς; Καταρχήν παρότι πλέον παίζουμε αρκετά και σε αμφιθέατρα με καρέκλες, προσωπικά συνεχίζω να προτιμώ το κοινό όρθιο για πολλούς λόγους. Πρώτα-πρώτα οι όρθιοι θεατές εκπέμπουν περισσότερη ενέργεια στους μουσικούς επί σκηνής…
Ακριβώς!…
Μα φυσικά. Τι σημασία έχει να κάθονται σώνει και καλά; Ίσα-ίσα που ως μουσικός, βλέπω καλύτερα τον καθένα τους και τις αντιδράσεις τους. Είναι πολύ πιο διασκεδαστικό κάτι τέτοιο για όλους λοιπόν. Επίσης γνωρίζω πολύ καλά την κατάστασή σας αφού τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονται διαρκώς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζεται αδίκως. Και αυτό σε πληροφορώ με ωθεί στο να θέλω ακόμη περισσότερο να παίξω για τους Έλληνες, αφού ανέκαθεν πίστευα πως ένα από τα θαύματα της Μουσικής είναι η Ιαματική της ιδιότητα. Το να «ταξιδέψει» ο ακροατής μαζί μας για δυο ώρες μακριά από τις σκοτούρες της καθημερινότητας είναι πράγματι πολύ σημαντικό για την ψυχική του Υγεία…
Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο συμφωνώ!
…Ξέρω. Οπότε να είσαι σίγουρος πως θα μιλήσω με τον μάνατζερ μας ώστε να γίνει το καλύτερο δυνατό για να ξανάρθουμε σε εσάς.
Το εκτιμούμε αφάνταστα! Να ‘σαι πάντα καλά! Ήταν επόμενο λοιπόν να αποσβολωθούμε όταν δώδεκα χρόνια πριν μάθαμε την σοβαρότατη περιπέτεια υγείας σου και οι ευχές μας σε ακολουθούσαν διαρκώς. Πίστεψε με.
(σ.σ.: στο σημείο αυτό ο πρόσχαρος γίγας «σκοτεινιάζει» και ο τόνος της φωνής του -ξέρετε ποιος- γίνεται βαρύς, βαθύς) Το ξέρω και νιώθω να ξεχειλίσω από Ευγνωμοσύνη προς εσάς και τη ζωή την ίδια. Διότι πιστεύω ακράδαντα πως αν σώθηκα, σώθηκα από τις προσευχές σας των οποίων η δύναμη με τράβηξε πίσω στα γήινα ξανά… Έζησα μια απίστευτα οριακή κατάσταση και εν τέλει στάθηκα πολύ τυχερός. Τα μηνύματα που λάμβανα από όλο τον Κόσμο, και από την Ελλάδα, ήταν πάρα πολλά και συγκινητικότατα. Η θετική σας ενέργεια δούλεψε και σώθηκα Χρήστο. Χίλια ευχαριστώ.
Εμείς σε ευχαριστούμε που υπάρχεις για να ομορφαίνεις τη ζωή μας Andy! Θέλουμε λοιπόν, όσο άχαρο κι αν είναι για σένα, περιληπτικά μα από πρώτο χέρι, το τι ακριβώς συνέβη και πως δόξα το Θεό το ξεπέρασες.
Ήταν μια πολύ σοβαρή ασθένεια του αίματος. Ο ιατρικός όρος της είναι πολύ δύσκολος να προφερθεί, λέγεται Polycythaemia (σ.σ.: μιλά για την λεγόμενη Ερυθραιμία), που σήμαινε πως ο οργανισμός μου παρήγαγε πολύ περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια από ότι έπρεπε…
Το ξέρεις πως είναι ελληνική λέξη, ελληνικός όρος, όπως οι περισσότεροι άλλωστε στην Ιατρική;
Σοβαρά;;; Όχι, δεν το ήξερα, πολύ ενδιαφέρον, να ‘σαι καλά. Πάντως αυτή ήταν μονάχα η αρχή. Ακολούθησε ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή έπασχα από Myelofibrosis (σ.σ.: μυελώδη μεταπλασία) όπου ο οργανισμός μου δεν παρήγαγε πλέον κανένα ερυθρό αιμοσφαίριο! Δεν παρήγαγα αίμα. Πέθαινα σιγά-σιγά με άλλα λόγια. Οι γιατροί μου έδιναν μόλις είκοσι μήνες ζωής… Με κατέτασσαν στο επίπεδο τέσσερα όπως λέγεται. Το σοκ που ένιωσα ήταν τεράστιο όπως καταλαβαίνεις. Και τότε βρέθηκε ένας Χριστιανός και μου είπε πως υπάρχει μια και μοναδική περίπτωση να σωθώ: να κάνω ολική μεταμόσχευση μυελού των οστών. Πράγμα που σημαίνει πως βρίσκουν ένα δωρητή και σου δίνει όλο το μεδούλι του. Και νομίζω πως ξέρω ποιος ήταν, αλλά δεν πρόκειται να το μάθω ποτέ με σιγουριά λόγο του ιατρικού απόρρητου…
Πριν γίνει η μεταμόσχευση έκανα και χημειοθεραπείες οι οποίες παραλίγο να με στείλουν στον άλλο κόσμο. Τη γλύτωσα στο παρά πέντε, μου κάνουν τη μεταμόσχευση και άρχισα να παράγω αιμοσφαίρια. Σε κείνη τη φάση λόγο ισχνού ανοσοποιητικού συστήματος, ήμουν σε αυστηρότατη καραντίνα, δεν έβλεπα κανέναν και μοναδική μου παρέα ήταν η κιθάρα μου για έξη βδομάδες… Όχι πως μπορούσα πλέον να παίξω νότα. Έχασα όλα μου τα μαλλιά, τα έχασα όλα. ΟΜΩΣ (σ.σ.: ανεβάζει τον τόνο της φωνής του) μέσα από αυτή την άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία (σ.σ.: ακούστε πως αντιμετωπίζει τούτη την πανωλεθρία…), έχοντας μαζί μου το laptop μου, βροχή από ευχές κατέφθαναν από την Ελλάδα, την Αγγλία, από όλο τον κόσμο, γεμίζοντάς με με ελπίδα. Για έξι εβδομάδες ουσιαστικά διαλογιζόμουν Χρήστο. Σκεφτόμουν θετικά και μόνο. Προσπαθούσα. Και πάνω που επέστρεψα σπίτι μου, δυο μήνες μετά με προσβάλει ένας άλλος ιός που λέγεται Nori και έχει ως αποτέλεσμα να ξερνάς κάθε ώρα και στιγμή… γεγονός που με στέλνει πίσω στο νοσοκομείο για άλλο ένα εφιαλτικό τρίμηνο, ίσως το χειρότερο της ζωής μου, αφού έπαθα και κύρωση του ήπατος μαζί.
Αν είναι δυνατόν…
Ναι. Μιλώ για το 1998 έως το 2001. Είχα γίνει χημικό εργοστάσιο πλέον από τα πολλά και διάφορα χάπια που κατάπινα με τη σέσουλα. Και ξέρεις κάτι; Μαζί με τις ευχές σας, αυτό που με κράτησε ζωντανό ήταν η Susan Hoover (σ.σ.: σύντροφος ζωής του και κύρια στιχουργός των Camel από το 1978 και δώθε)! Ο άνθρωπός μου! Στάθηκε ακλόνητη δίπλα μου από την αρχή ως το τέλος και με πέρασε από την Κόλαση στον Παράδεισο. Βήμα-βήμα, σε όλες μου τις προσπάθειες επανένταξης μου στη ζωή, ήταν «εκεί» να με εμψυχώνει… Όπως καταλαβαίνεις άλλωστε, μόλις πρωτοδοκίμασα να παίξω κιθάρα μετά από όλα αυτά, οι πόνοι στα χέρια μου ήταν αφόρητοι! Δεν μπορούσα να πιάσω καν το μπράτσο. Πόσο μάλλον να αποδώσω το αγαπημένο μου βιμπράτο… Κι όμως! Με πείσμα και επιμονή, σιγά και σταθερά, μέρα με την ημέρα, μπόρεσα να αρχίσω ουσιαστικά να ξαναμαθαίνω από την αρχή κιθάρα…
Andy, επέτρεψε μου να ομολογήσω πως, αν σε είχα είδωλο ως μουσικό, πλέον είσαι και ζωντανό παράδειγμα Ανθρώπου για μένα! Σε λατρεύω!
……….Ω, Χρήστο, τι να πω, να ‘σαι καλά για τα όμορφα σου λόγια… Ξέρεις ποιόν είχα σαν παράδειγμα προς μίμηση κείνες τις μέρες για να ανταπεξέλθω;;;
Ποιόν;;;
Τον Django Reinhardt! (σ.σ.: Iconic Γαλλο / Τσιγκάνος κιθαρίστας της jazz που έθεσε θεμέλια στις απαρχές του 20ου αιώνα) Σκέφτηκα «αν ο Django τα κατάφερε με δυο μόνο δάχτυλα στο αριστερό του αγκυλωμένο, παραμορφωμένο από τη φύση χέρι και έμεινε στην Ιστορία, δεν θα τα καταφέρω κι εγώ;». Αυτή η σκέψη με γέμισε επιμονή και κατάφερα εν τέλει να φτάσω εδώ που βρίσκομαι σήμερα. Με συνεχείς πρόβες, με ασκήσεις. Ακόμη πονάω, δε στο κρύβω Χρήστο. Για να ανέβω κάθε βράδυ στη σκηνή, παίρνω παυσίπονα…
Σοβαρολογείς;
Κι όμως. Αν δεν πάρω, δεν μπορώ να αποδώσω, έστω και αυτά που μπορώ πλέον. Ξέρω πως δεν είμαι όσο καλός ήμουν πριν…
(τον διακόπτω μονομιάς) Τι λες τώρα;;; Εγώ υποκλίθηκα σε αυτό που είδα με τα ίδια μου τα μάτια στο Λονδίνο επί σκηνής, δεν κατάλαβα το παραμικρό, στο ορκίζομαι! Να μη σου πω ότι είσαι ακόμη καλύτερος, ως ακόμη πιο ώριμος!
Πολύ γλυκό από μέρους σου να το λες αυτό Χρήστο… Δεν είμαι τόσο γρήγορος όμως πια… Και έχασα αρκετή από την αυτοπεποίθησή μου.
Δε σου χαϊδεύω τα αυτιά, μιλώ ειλικρινέστατα! Δεν βρήκα ούτε μια στιγμή κακή στο παίξιμό σου. Και το πάθος σου παραμένει ανυπέρβλητο- να μη σου πω ακόμη πιο έντονο!
Οκ, το «αίσθημα» και το πάθος μου παραμένει ζωντανό και ναι, μετά από μια τέτοια εμπειρία κορυφής επτά ολόκληρων χρόνων, αποκτάς διαφορετικό «βάθος» προσέγγισης απέναντι σε κάθε τι, μια πιο θετική στάση ζωής. Νιώθεις πιο δυνατός. Έτοιμος για όλα. Ευγνώμων. Και αυτό που έχω να λέω είναι ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους εσάς που με στηρίξατε τόσο πολύ…
Φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν www.livephotographs.com
Be the first to comment