Zappa/Mothers – Roxy By Proxy [live]

Ανομοιόμορφη ροή – οργιώδες κλείσιμο

Βρισκόμαστε στο έτος 2014 και μία ακόμα κυκλοφορία του Frank Zappa 20 χρόνια μετά τον υποτιθέμενο θάνατό του (live στην προκειμένη περίπτωση) και η δεύτερη για φέτος, έρχεται για να δώσει τροφή στους υποστηρικτές θεωριών συνομωσίας που ο ίδιος σατίριζε. Προβληματίζομαι ιδιαίτερα για το κατά πόσον έχει γίνει κλισέ μία εισαγωγή τέτοιου ύφους στις μεταθανάτιες δισκοκριτικές του -αρκετά ταλαντούχου- συνθέτη, μικρή σημασία έχει όμως, οπότε το ξεπερνάω και κάνω σα να μη συμβαίνει τίποτα.

Το “Roxy By Proxy” έρχεται να προσφέρει στους οπαδούς του Zappa 75 λεπτά ζωντανών ηχογραφήσεων από τις εμφανίσεις του στο Roxy Theater το 1973, από τις οποίες επίσης προέκυψε το θρυλικό live “Roxy And Elsewhere”. Στο νέο άλμπουμ υπάρχουν μερικά κομμάτια κοινά με το παλαιό (“Penguin In Bondage”, “Village Of The Sun,”Cheepnis”), σε διαφορετικές όμως εκτελέσεις.

Η εκτελεστική δεινότητα της μπάντας του Zappa θεωρείται δεδομένη σε κάθε εποχή. Ruth Underwood, Chester Thompson, George Duke είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που πλαισίωναν τότε τον ιδιότυπο αυτόν entertainer, ο οποίος συμβαίνει να είναι από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες της ροκ και ταυτόχρονα ένας συνθέτης με πολύ ιδιαίτερο στίγμα στη σύγχρονη μουσική. Η διατύπωση αυτή μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς αυτό που ακούγεται θυμίζει ελάχιστα ροκ συναυλία. Ο όρος που μου έρχεται στο μυαλό περισσότερο είναι η λέξη “happening”, με τον Zappa να ξεδιπλώνει το ταλέντο του επί σκηνής σε ένα ρόλο που ισορροπεί μεταξύ διευθυντή ορχήστρας και stand-up comedian και μαζί με τη μπάντα του να αποδίδουν ένα εκρηκτικό μίγμα rock, jazz και κλασικής μουσικής.

Η ανομοιόμορφη ροή του δίσκου, ο οποίος έχει περισσότερα στοιχεία πρόζας στην αρχή και περισσότερο instrumental χαρακτήρα από τη μέση και μετά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα κομμάτια ακούγονται αρκετά πειραγμένα στο studio, κάνει την ακρόασή του κάπως περίεργη. Θεωρώ ότι η συγκεκριμένη ηχογράφηση απευθύνεται πολύ περισσότερο σε σκληροπυρηνικούς οπαδούς του Zappa παρά σε νεόκοπους zappaheads. Όμως…

…το μουσικό όργιο το οποίο διαμείβεται στα δύο τελευταία κομμάτια του δίσκου, στο “Dupree’s Paradise” και στο encore, που είναι ένα εννιάλεπτο medley των “King Kong”, “Chunga’s Revenge” και “Mr. Green Genes” είναι αρκετό για να στείλει τους λάτρεις της, όχι απλά καλής (ξέρετε ποιας) μουσικής στον έβδομο ουρανό, τους ανίδεους στο εφημερεύον νοσοκομείο με παράλυση προσωπικού νεύρου και τους μουτζαχεντίν του Zappa να βρέξουν αρκετά χαρτομάντηλα και να λερώσουν αρκετά χαρτιά υγείας. Αυτοί δε που υποστηρίζουν ότι η μπάντα του Zappa είναι η καλύτερη μάζωξη μουσικών που έγινε ποτέ επί σκηνής τρίβουν με χαρά τα χέρια τους (κύριε Miles Davis…).

Αν κάποιος ενδιαφέρεται να το αποκτήσει, συστήνεται αβίαστα. Το 20σέλιδο ένθετο βιβλιαράκι γραμμένο εξ ολοκλήρου από τη Ruth Underwood, που είναι κι αυτό μέσα στο πακέτο, σίγουρα θα βάλει ιδέες σε κάποιους!

7 / 10

Ηλίας Γουμάγιας

Ναι, αλλά πού είναι το DVD; Βγάλτε το DVD!

Disclaimer: Η παρούσα κριτική πιθανότατα θα καταλήξει να υπολείπεται κάθε αντικειμενικότητας. Ο γραφών είμαι fanboy και το φανμποηλίκι είναι λίγο σαν τον βήχα και τον έρωτα: αδύνατο να κρυφτεί.

Επίσημη κυκλοφορία υπ’ αριθμόν 99 λοιπόν για τον μυστακιοφόρο θείο Frank και είναι σπουδαία από κάθε άποψη. Ηχογραφημένο στις 8-10 Δεκεμβρίου του 1973, τις ίδιες δηλαδή ημέρες που προσέφεραν υλικό στο “Roxy & Elsewhere” του 1974, ακούγεται σαν να ηχογραφήθηκε χθες. Είναι γνωστές οι ικανότητες του vaultmeister –και drummer των Zappa Plays Zappa– Joe Travers στην παραγωγή, ακόμα κι αν σε αυτή την περίπτωση βοήθησε η ψηφιακή μίξη του υλικού από τον Bob Stone το 1987, παρακαλώ! Αν περιμένετε λοιπόν lo-fi ήχο ενδεικτικό της εποχής, ξεχάστε το.

To line-up των Mothers στο Roxy by Proxy είναι το ίδιο με αυτό του “Roxy & Elsewhere” και μάλιστα αυτό που θεωρείται από πολλούς, συμπεριλαμβανομένου εμού, ως το καλύτερο line-up στην καριέρα του Zappa. Κάθε μουσικός στη μπάντα αντεπεξέρχεται άψογα στα απάνθρωπα δύσκολα μέρη που του έχει γράψει ο Frank. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στη Ruth Underwood και τον μακαρίτη George Duke. H πρώτη (μαρίμπα, άλλα κρουστά) κλέβει την παράσταση αφού δε χάνει νότα κι ας έχει μπροστά της «μαύρες σελίδες» με πλακωμένες νότες και ασυνήθιστους ρυθμούς. Ο τελευταίος (πλήκτρα, φωνή), εξαιρετικά τεχνικός όπως πάντα, προσφέρει μια πιο jazz χροιά στο υλικό με την αρωγή του Bruce Fowler (τρομπόνι) και του αεικίνητου Napoleon Murphy Brock (σαξόφωνο, φωνή).

Η επιλογή των κομματιών που απαρτίζουν τον δίσκο μάλλον απευθύνεται στους οπαδούς της πιο jazz / avant-garde όψης του συνθέτη Zappa. Τα τραγούδια είναι μόλις τέσσερα από τα συνολικά δώδεκα του δίσκου, και μάλιστα με τα τρία να έχουν επανεμφανιστεί στο “Roxy & Elsewhere”. Τα άλλα εφτά είναι instrumentals (και τι instrumentals!), από τα οποία ξεχωρίζει το medley των “King Kong / Chunga’s Revenge / Mr. Green Genes”. Το ένα από τα εφτά instrumentals δε αποτελείται από το rhythm section του “Cheepnis”, όπου γίνεται κατανοητό γιατί στη συγκεκριμένη περιοδεία υπήρχαν δύο drum kits και δύο σπουδαίοι drummers, οι Chester Thompson και Ralph Humphrey.

Ανακεφαλαιώνοντας, έχουμε μια εξαιρετική κυκλοφορία με πάρα πολύ καλό ήχο για live του ’73, με μια εξαίρετη μπάντα βιρτουόζων και με tracklist ανεβασμένου επιπέδου δυσκολίας. Επ’ ουδενί δεν είναι εύκολα προσβάσιμος δίσκος για κάποιον που να έρχεται σε πρώτη επαφή με τη μουσική του θείου Frank. Δε διαθέτει εύπεπτα κομμάτια όπως, ας πούμε, το “Apostrophe” (‘) ή το “Over-Nite Sensation”. Για αυτόν όμως που είναι ήδη οπαδός του Frank Zappa, αποτελεί σημείο αναφοράς για τις μεταθανάτιες κυκλοφορίες του και ανοίγει την όρεξη για το “Roxy Performances” DVD. To οποίο και θέλω ΧΘΕΣ, ρε γαμώτο!

9 / 10

Νίκος Βέβες