[Arcangelo, 2014]
Εισαγωγή: Κώστας Μπάρμπας
16 / 05 / 2014
Το RIO (Rock in Opposition) υπήρξε πάντα ένα μουσικό είδος που κινούταν σε παράλληλη διάσταση σε σχέση με τον υπόλοιπο μουσικό κόσμο. Μουσικά ρεύματα, μόδες κ.τ.λ. άφηναν σχεδόν πάντα αδιάφορα τα καλλιτεχνικά σχήματα που είχαν επιλέξει να εκφραστούν μέσω των δύσβατων μονοπατιών του. Παρόλα αυτά κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους, έστω και μέσω υπογείων διαδρομών, στην προοδευτική μουσική.
Οι Βέλγοι Univers Zero είναι ένα από τα σημαντικότερα και παλαιότερα RIO σχήματα. Έλαβαν μέρος στην ίδρυση του κινήματος, πριν αυτό μετεξελιχτεί σε είδος και μέχρι και σήμερα λειτουργούν μέσω των βασικών αρχών του. Αυτό που τους χαρακτηρίζει κύρια είναι το σκοτεινό στοιχείο, σε συνδυασμό πάντα με την ουσιώδη ανάγκη για πειραματισμό. Κατά τη διάρκεια της πορείας τους συνδύασαν τις rock φόρμες και κυρίως την μέχρι τότε avant-garde πλευρά του progressive rock, με τη jazz και την ορχηστρική μουσική δωματίου (chamber music) του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, πάντα σε μαύρο φόντο και με μια απόκοσμη αισθητική παρούσα.
Στην πρώτη τους περίοδο (1974 – 1988) κυκλοφόρησαν 5 εξαιρετικούς και αρκετά διαφορετικούς μεταξύ τους δίσκους. Το “Heresie” του 1979 θεωρείται από τα πιο σκοτεινά album που έχουν ηχογραφηθεί ποτέ, ενώ με το “Uzed” του 1984 άφησαν τη «μεσαιωνική» αισθητική και μπήκαν σε πιο σύγχρονα μονοπάτια, με τα keyboards να κερδίζουν χώρο στη μουσική. Επηρέασαν σχεδόν όλο το φάσμα του είδους, αλλά τη μουσική και αισθητική τους πρόταση έλαβαν και μουσικοί από άλλους χώρους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το avant-garde black metal κυρίως της Νορβηγίας. Επίσης από μέλη τους ιδρύθηκαν και οι φοβεροί και τρομεροί Present.
To 1999 επέστρεψαν με δύο απλά καλούς δίσκους αρχικά (“The Hard Quest” του 1999 και “Rhythmix” του 2002), ενώ με τα “Implosion” (2004) και “Clivages” (2010) άγγιξαν το μεγαλείο της πρώτης περιόδου και κατάφεραν να ακούγονται και αρκετά φρέσκοι αν λάβουμε υπ’ όψιν την ηλικία τους ως μπάντα.
Φέτος κυκλοφορούν τον δέκατο δίσκο τους με τίτλο “Phosphorescent Dreams” με αρκετές αλλαγές στη σύνθεση και κυρίως χωρίς τον Michel Berckmans στα πνευστά (όμποε, φαγκότο, αγγλικό κόρνο). Μπορούν να κρατήσουν μετά από τόσα χρόνια τη σταθερά υψηλή ποιότητα που τους χαρακτηρίζει;
Masters of their univers
Συγκρότημα-σταθμός. Σε μία εποχή που η στάση και η αντίληψη του Frank Zappa σχετικά με την μουσική επηρέασε στις αρχές των 70s πολλά ευρωπαϊκά συγκροτήματα όπως φερ’ειπείν οι Henry Cow και οι Samla Mammas Manna, στα τέλη της καλύτερης μουσικά δεκαετίας και ενώ το punk μεσουρανούσε, εμφανίστηκαν οι Βέλγοι Univers Zero να μας θυμίσουν ότι ο πειραματισμός και το avant-garde θα είναι πάντα χώροι και πεδία αστείρευτης έμπνευσης και δημιουργικότητας. Μετά από την πρώτη τους περίοδο (1974 – 1988) όπου μας παρουσίασαν ένα σερί 5 εξαιρετικών δίσκων αλλά και μετά από ένα από τα πιο εντυπωσιακά come back 70s μπάντας από το 1999 και μετά, με το προηγηθέν “Clivage” να είναι και το κορυφαίο της δεύτερης τους φάσης, επέστρεψαν φέτος με το δέκατο πόνημά τους που τιτλοφορείται “Phosphorescent Dreams”. Η αρχική εντύπωση που δημιουργείται μετά τις πρώτες ακροάσεις είναι ότι σε πολλά σημεία λειτουργούν τεχνοτροπικά ως κανονική rock μπάντα μέσα στον rock-in-opposition χαρακτήρα τους. Βέβαια για άλλη μια φορά η μουσική τους σε παρασέρνει τόσο πολύ που θα μπορούσα πολύ άνετα να την παρομοιάσω με ωκεανό, άλλοτε ήρεμη μέσω πιο χαλαρών jazz στιγμών και άλλοτε τρικυμιώδης όταν ξεδιπλώνουν τον RIO οίστρο τους και μας παρουσιάζουν τα experimental prog στοιχεία της “Red” εποχής των King Crimson. Ένα άλλο στοιχείο που διαπιστώνει κανείς είναι ότι στο συγκεκριμένο δίσκο φαίνεται να έχουν βάλει προσωρινά στην άκρη τον scary / horror εαυτό τους και να προκρίνουν τις Canterbury επιρροές τους όπως και μερικά διακριτικά heavy σημεία. Για άλλη μια φορά το rhythm section είναι ο στυλοβάτης των Univers Zero με τα πλήκτρα και κυρίως τα πνευστά (σαξόφωνο, κλαρινέτο, τρομπέτα, τρομπόνι) να χρωματίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Ιδιαίτερη εντύπωση μου κάνει η παντελής έλλειψη κυρίως βιολιού αλλά και τσέλο για πρώτη φορά από το ξεκίνημα τους, και αυτός ίσως είναι ένας σημαντικός λόγος που δεν φαίνεται τόσο έντονη η στρυφνότητα που ανέκαθεν τους χαρακτήριζε. Συνολικά όλα τα κομμάτια στέκονται πολύ ψηλά με αγαπημένα μου να είναι μέχρι στιγμής τα “Shaking Hats”, “Rene Mecanique” και “Les Voleurs D’Ombre”, όχι λόγω διάρκειας φυσικά, αλλά λόγω του ότι αυτό βοηθάει στις εναλλαγές συναισθημάτων και ατμόσφαιρας που ανέκαθεν τις είχαν ψωμοτύρι. Άλλωστε αυτό ταιριάζει στις περισσότερες instrumental μπάντες που υπηρετούν το συγκεκριμένο είδος. Θεωρώντας ότι και η παραγωγή είναι εξαιρετική, το μόνο αρνητικό που θα σημείωνα είναι ότι θα τους ήθελα έναν κλικ πιο περιπετειώδεις, κάτι που το ανέλυσα και παραπάνω. Συνολικά πάντως έχουμε άλλον έναν εξαιρετικό δίσκο από τους αειθαλείς Βέλγους και όσο ο ηγέτης τους Daniel Denis συνεχίζει να έχει έμπνευση σίγουρα θα συνεχίσουν να μας συγκινούν και τα επόμενα χρόνια. 8 / 10 Πάρης Γραβουνιώτης | Let there be more light
Η κυκλοφορία ενός καινούργιου Univers Zero δίσκου είναι πάντα ένα ευχάριστο νέο. Είσαι σίγουρος ότι καλά πράγματα θα συμβούν μετά το πάτημα του play. Αυτή τη φορά όμως υπάρχει μια παραπάνω περιέργεια λόγω των αλλαγών στο line-up και κυρίως της φυγής του Michel Berckmans, που θυμίζει την αντίστοιχη πρώτη του αποχώρηση πριν το “Uzed”. Ο αρχηγός Daniel Denis διάλεξε για αντικαταστάτη του, αν και σε διαφορετικού τύπου πνευστά (κλαρινέτο και σαξόφωνο), τον Kurt Budé (που έχει εμφανιστεί στο παρελθόν σε διάφορα live της μπάντας). Αν και υπάρχουν guest μουσικοί σε τρομπέτα, τρομπόνι και τσέλο, το βασικό σχήμα πέρα του Budé επικεντρώνεται στα κύρια rock όργανα (κιθάρα – μπάσο – drums – πλήκτρα), κάτι που είναι εμφανές με την πρώτη ακρόαση. Αυτές οι αλλαγές λοιπόν περνάνε στη νέα μουσική κατεύθυνση, χωρίς όμως να είναι τόσο ριζικές όσο στην περίπτωση του “Uzed”. Ο δίσκος έχει όλα τα trademark χαρακτηριστικά της μπάντας παρόντα. Ειδικά το εναρκτήριο “Shaking Hats” έχει αυτήν την τεταμένη και σκοτεινή ατμόσφαιρα που τους χαρακτηρίζει. Από την άλλη όμως, όσο προχωράει η ακρόαση παρατηρούμε μερικά πιο φωτεινά σημεία να χρωματίζουν τις συνθέσεις. Όχι, οι Univers δεν θα γίνουν ποτέ πιασάρικοι, ακόμα και για τα όρια του progressive rock. Απλώς, εν έτει 2014 κάποιες λίγες ηλιαχτίδες φωτίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Καθαρά μουσικά, η αίσθηση της avant-rock μπάντας με jazz στοιχεία υπερτερεί, εκτός κάποιων κομματιών (το “Vocation” και κυρίως το “L’Espoir Perdu”), έναντι της chamber music αισθητικής. Κάποιες στιγμές φέρνουν στο μυαλό ακόμη και την προσέγγιση των Καναδών RIO συντρόφων Miriodor. Τέλος, στο ομώνυμο κομμάτι υπάρχει ακόμα και King Crimson στιγμή, αντίστοιχη με αυτή του Steven Wilson στο κομμάτι “Raider”. Οι υφολογικές αυτές διαφοροποιήσεις είναι καλοδεχούμενες, ειδικά από τη στιγμή που η ποιότητα τον συνθέσεων παραμένει στα γνωστά τους υψηλά standards. Η μία ώρα που κρατάει ο δίσκος δεν κουράζει καθόλου τα εξασκημένα αυτιά. Οι μελωδίες παραμένουν στριφνές σε πολλά σημεία, αλλά πλέον αυτό το στοιχείο φωτεινότητας που αναφέρθηκε παραπάνω δίνει ανάσες ξεκούρασης, που πολύ πιθανόν να κάνει και ακροατές που δεν ενθουσιάστηκαν με τα παλαιότερα έργα τους αυτή τη φορά να ενδώσουν. Οι Univers Zero μετά από δύο δισκάρες και 37 χρόνια από το ντεμπούτο τους, συνεχίζουν να εξελίσσονται και να ψάχνουν την μουσική τους. Παραδίνουν έναν RIO δίσκο που μπορεί να ακουστεί και εκτός του μικρόκοσμου του είδους, χωρίς να έχουν κάνει την παραμικρή έκπτωση στις αρχές που τους ακολουθούν από την ίδρυσή τους.
8.5 / 10 Κώστας Μπάρμπας |
Κάντε το πρώτο σχόλιο