Poem, Verbal Delirium, Mother Turtle @ Κύτταρο, 29-03-2015

 Από τους Νίκο Βέβε & Πάρη Γραβουνιώτη

Ν.Β.: Την Κυριακή 29 Μαρτίου όσοι ήμασταν στο Κύτταρο για το τρίτο ετήσιο ταξίδι στο [εγχώριο] prog διαπιστώσαμε κάποια σημαντικά πράγματα. Τα θετικά πράγματα που διαπιστώθηκαν ήταν πως όχι μόνο οι μπάντες της ελληνικής σκηνής βρίσκονται πλέον σε σαφώς καλύτερο επίπεδο απ’ ό,τι μια πενταετία πριν, αλλά και ότι το φάσμα του progressive ήχου που εκπροσωπείται από τις μπάντες της ημεδαπής έχει βγει από τα στεγανά του Dream Theater/Pain of Salvation ήχου που δέσποζε στη ντόπια σκηνή πριν από μια δεκαετία. Το αρνητικό που διαπιστώθηκε ήταν πως μπορεί μεν το κοινό των ακροατών και των ενδιαφερόμενων για τις ελληνικές μπάντες να έχει αυξηθεί, αλλά δυστυχώς όχι τόσο όσο χρειάζεται η σκηνή ή αξίζουν τα συγκροτήματα.

Το θέμα είναι πως περάσαμε καλά.

Δε θα πω ψέματα. Έχοντας ήδη δει κάποιες φορές τους Verbal Delirium και μπόλικες φορές τους POEM, η μπάντα που ήθελα να δω περισσότερο ήταν οι Θεσσαλονικείς Mother Turtle. Ξεκίνησαν το σετ τους με το 707 (A November Less) και παρότι το αρκετά έντονο «τρίξιμο» που ακουγόταν από τα ηχεία στις μεσαίες συχνότητες – το οποίο τρίξιμο ευτυχώς σταδιακά υποχώρησε μέχρι που εξαφανίστηκε – ήταν σε στιγμές ενοχλητικό, ήταν προφανές ότι τα καρντάσια (you didn’t just write that, κωλοχαμουτζή!) ξέρουν να παίζουν, ξέρουν από prog και, σημαντικότερα, ξέρουν να διασκεδάζουν επί σκηνής. Αυτό το οποίο επίσης φάνηκε από την αρχή είναι η αγάπη των Mother Turtle προς τους Rush, κυρίως από τις κιθαριστικές φράσεις και τον ήχο της κιθάρας (εντάξει, και το t-shirt) του κιθαρίστα/τραγουδιστή Κώστα Κωνσταντινίδη και προς τους Spock’s Beard, κυρίως από το κλαβιέ του καθ’ όλα έξοχου Γιώργου Θεοδωρόπουλου.

Μέσα στη μία ώρα της εμφάνισής τους ακούσαμε πολλά ενδιαφέροντα και διαφορετικά πράγματα. Από το «παραμυθένιο» intro του The Elf και την ατμοσφαιρική επιβλητικότητα του Rhinocerotic μέχρι τις πολυφωνίες, τις πτώσεις από σκάλες (εισαγωγή του Mother Turtle and the Evil Mushroom) και το cameo από τον δεύτερο στην ιεραρχία των Sith στα πλήκτρα, η Χελώνα άφησε την καλύτερη των εντυπώσεων. Να σημειωθεί επίσης πως ο Γιώργος Μπαλτάς είναι ένα τεχνικό θηρίο πίσω από το drumkit και πως ο νέος στη μπάντα Αλέξης Δελής (μπάσο) με τη λίγο πιο τζαζ αντίληψή του έχει επάξια αντικαταστήσει τον σπουδαίο Κωστή Χασόπουλο.

Τεχνικοί, περίπλοκοι, πάνω απ’ όλα διασκεδαστικοί, οι Mother Turtle πλέον αποτελούν μπάντα που θα επιδιώξω να ξαναδώ ζωντανά, ακόμα κι αν αυτό απαιτήσει ταξίδι στη συμπρωτεύουσα.

Η συνέχεια άνηκε στους Verbal Delirium. Ήδη εδραιωμένοι στον χώρο τους και με ουκ ολίγη αναγνωρισιμότητα, φάνηκαν να αποτελούν τον πόλο έλξης για το μεγαλύτερο μέρος του κοινού που είχε μαζευτεί στο Κύτταρο.

Αν μη τι άλλο, οι Verbal Delirium ξέρουν να ανοίγουν συναυλίες και σε αυτό βοηθά η ύπαρξη του 10,000 Roses, το οποίο ξεκινάει μεν ήπια με τον crossover prog χαρακτήρα του αλλά καταλήγει σε ένα κρεσέντο που φλερτάρει με το prog metal και που δε μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο κανένα κοινό.

Το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνει κανείς βλέποντας τους Verbal Delirium ζωντανά είναι πως πρόκειται για ένα συγκρότημα που έχει αποκτήσει σημαντική live εμπειρία. Εξαιρετικά δεμένοι και καλοπροβαρισμένοι, μας προσέφεραν 80 λεπτά μουσικής που κατ’ ουσία κάλυπτε το πλήρες φάσμα του prog ήχου με τη σημαντική αρωγή του πλέον πολύ καλού ήχου στο Κύτταρο.

Ο Jargon (φωνή/πλήκτρα) είναι σπουδαίος frontman, όχι μόνο λόγω των φωνητικών του ικανοτήτων, αλλά και επειδή δε διστάζει να περάσει από το τραγούδι στην ερμηνεία. Εκφραστικός όσο δε μπορεί να φανταστεί κάποιος που δεν έχει δει τους Verbal Delirium ζωντανά, θεατρικός σχεδόν. Όχι πως οι υπόλοιποι Verbal Delirium δεν είναι παιχταράδες. Κάθε άλλο. Ο Νίκος Τερζής πίσω από τα πλήκτρα του έπαιζε τα απίστευτα και εντυπωσίασε πραγματικά, ο Νικόλας Νικολόπουλος (γνωστός και από τους καταπληκτικούς Ciccada) προσέφερε τα μέγιστα στον ήχο της μπάντας παίζοντας πλήκτρα, φλάουτο και σαξόφωνο, ο Γιώργος Κυριακίδης περνούσε με περισσή ευκολία από βαριά riff σε μελωδικά περάσματα στην κιθάρα του, ο Γιώργος Παγίδας έδειχνε την τεχνική που κατέχει στο μπάσο, ενώ ο Στέλιος Παύλου ήταν τόσο τεχνικός και ακριβής που θα μπορούσε να ήταν ρομπότ. Ή μάλλον Dalek. Γιατί μπορεί να εξολοθρεύσει. ΝΑ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΕΙ. ΝΑ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΣΕΙ. (Και κάπως έτσι ένας νέρντουλας σχολιάζει το μπλουζάκι Doctor Who ενός ντράμερ.)

Προσωπικά όμως, και με αυτό θα συμφωνήσει μάλλον μικρή μερίδα του κοινού που είχε μαζευτεί, όσο κι αν εκτιμώ την ύπαρξη λυρισμού στη μουσική ενός prog συγκροτήματος, θεωρώ πως η ύπαρξη τόσου λυρισμού σε ένα σετ διάρκειας 80 λεπτών γίνεται λίγο κουραστική και αφαιρεί από τη σπουδαιότητα της μουσικής, καθιστώντας τη κατιτίς μονότονη. Ευτυχώς αυτό λύνεται εύκολα με μια απλή ανακατανομή των κομματιών στη setlist.

Τελευταία μπάντα που εμφανίστηκε στη σκηνή του Κυττάρου ήταν οι POEM, 9 ημέρες μόλις μετά την εμφάνισή τους με τους Opeth (κλικ), κάτι που εξηγεί και γιατί η setlist ήταν ουσιαστικά η ίδια, αλλά με την προσθήκη τριών κομματιών, εκ των οποίων το ένα ακουστικό. Δυστυχώς, το προχωρημένο της ώρας ήταν υπεύθυνο για τη σταδιακή αποχώρηση μερίδας του κοινού ώστε να προλάβουν συγκοινωνίες. Oh well…

Δυναμικοί όπως πάντα, με τον prog metal ήχο τους χαρακτηριστικά αιχμηρό, μας διασκέδασαν για 70 λεπτά.

Σοβαρά, για άλλη μια φορά αναγκάζομαι να εξάρω τις ικανότητες του Στράτου Χάιδου στο μπάσο. Τι θέλεις; Slap bass; Έχει. Tapping; Έχει. Ωραίο ψαγμένο ήχο; Έχει. (Έχει επίσης ξυρισμένο κεφάλι και μούσια, κάτι που τον καθιστά ιδιαίτερα συμπαθή σε εμέ προσωπικά. Όμοιος ομοίω…)

Ο Laurence Bergström στα αριστερά της σκηνής πετούσε όμορφες κιθαριστικές φράσεις όταν δεν ξερνούσε βαριά riff, ενώ επίσης δε δίστασε να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές. Παρεμπιπτόντως, όταν Χάιδος και Bergström περνούν σε δισολία με tapping, είναι δύσκολο να μη μείνεις εντυπωσιασμένος.

Και για άλλη μια φορά ο Σταύρος Ρήγος έδειξε την κλάση του. Πρόκειται για ένα πραγματικά σπουδαίο ντράμερ, με έξοχη τεχνική. Τέτοια που είναι αναπόφευκτο να μην τραβήξει το βλέμμα σου όταν παίζει τα τεχνικότερα από τα drum parts που περιέχει η μουσική των Poem.

Τέλος, ο Γιώργος Προκοπίου αξίζει πολλά συγχαρητήρια. Εμφανώς ασθενής -κρίνοντας τουλάχιστον από τον βήχα που συχνά-πυκνά έπνιγε στο εσωτερικό του αγκώνα του- κατάφερε να είναι φωνητικά μόλις ένα κλικ παρακάτω από την εμφάνισή των POEM ως support στους Opeth. Το γνωστό επιθετικό γρέζι ήταν εκεί, η ερμηνεία επίσης, μόνο κάτι από τις ψηλές έλειπε, κάτι που φάνηκε να εκνευρίζει και τον ίδιο.

Να σημειώσω επίσης πως φάνηκε ότι οι POEM ξέρουν να φτιάχνουν setlist. H προσθήκη του ακουστικού I Will Put Chaos into 14 Lines μετά από το headbang-friendly Giant ήταν επιεικώς έξοχη ιδέα.

Ανακεφαλαιώνοντας, φρονώ πως είναι σαφές ότι η ελληνική σκηνή έχει συγκροτήματα που αξίζουν προσοχής. Όπως επίσης, κρίνοντας έστω από τον ήχο στο Κύτταρο, έχει και ηχολήπτες που κάνουν εξαιρετική δουλειά.

Το μόνο που μένει είναι να διευρυνθεί το κοινό τους. Το prog ουδέποτε υπήρξε εύκολο ή εμπορικό ιδίωμα και είμαι σίγουρος πως αυτό το γνωρίζουν και τα συγκροτήματα πριν καν αρχίσουν την ενασχόλησή τους με αυτή τη μουσική έκφανση. Αλλά θα ήθελα κάποια στιγμή να δω ένα τέτοιο prog μίνι φεστιβάλ να διεξάγεται σε ένα γεμάτο Κύτταρο. Μόνο και μόνο γιατί οι προσπάθειες των μουσικών και ηχοληπτών χρίζουν της δέουσας ανταπόκρισης.

Π.Γ.: Το τρίτο κατά σειρά A Journey To Prog ήταν ίσως και το πιο δυνατό από καταβολής line-up. Mother Turtle, Verbal Delirium και POEM είναι τρεις εξαιρετικές μπάντες οι οποίες ακολουθούν διαφορετικά μουσικά μονοπάτια, αλλά καταφέρνουν να ξεχωρίσουν μέσα σε μια αρκετά αξιόλογη εγχώρια σκηνή που έχει αρχίσει να παίρνει τα πάνω της τα τελευταία χρόνια. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Στις 20:50 εμφανίστηκαν οι Θεσσαλονικείς Mother Turtle που με το προπέρσινο ομώνυμο ντεμπούτο τους άφησαν τις καλύτερες των εντυπώσεων. Άνετοι πάνω στην σκηνή, ορεξάτοι και με τον συμπαθέστατο frontman τους Κώστα Κωνσταντινίδη να έχει μπόλικη διάθεση για χιούμορ ξεκίνησαν το set τους με το κομμάτι που ανοίγει και τον δίσκο, το δυναμικό 707 (A November Less). Οι δύο πρώτες εντυπώσεις που σχηματίστηκαν μονομιάς ήταν ο πραγματικά αψεγάδιαστος και κρυστάλλινος ήχος (από τους καλύτερους που έχω ακούσει στο Κύτταρο γενικά) και το πόσο καλά έχει ενσωματωθεί και έχει ταιριάξει με τους υπόλοιπους τρεις “παλιούς” και ειδικά με τον ντράμερ τους Γιώργο Μπαλτά ο νέος μπασίστας Αλέξης Δελής.

Συνέχεια με το μελωδικό και θεατρικό The Elf και το heavy prog Mother Turtle And The Evil Mushroom (Part 1), όπου φαίνεται ο πληκτράς τους Γιώργος Θεοδωρόπουλος να έχει εμπλουτίσει το παίξιμο του, με τον ήχο του να φέρνει από Hammond και Mini-Moog μέχρι σε Mellotron και synths. Για κλείσιμο οι “Χελώνες” επέλεξαν 2 από τα 3 καλύτερα κομμάτια του δίσκου τους, το ίσως πιο symphonic prog κομμάτι τους God Games, με τον μονόλογο του Al Pacino από το The Devil’s Advocate να ηχεί κανονικότατα, και φυσικά την κατά τον γράφοντα κορυφαία στιγμή τους, το κατακλυσμιαίο instrumental Rhinocerotic με όλην την μπάντα να αποδίδει επί σκηνής στο κόκκινο. Φινάλε με το μοναδικό Lady Fantasy (τι θα πει ποιών;) με τον Κώστα Κωνσταντινίδη να νιώθει την κάθε νότα πάνω στην Gibson του σε μια αποστομωτική εκτέλεση του εν λόγω έπους.

Μετά από μια αψεγάδιαστη εμφάνιση των Mother Turtle η ώρα είχε πάει αισίως 21:45 και ένα διάλειμμα με μια μπύρα κρινόταν απαραίτητο. Οι Verbal Delirium βρίσκονταν ήδη στην σκηνή ετοιμάζοντας τον εξοπλισμό τους και για άλλη μια φορά στο πλευρό τους ήταν ο Νίκος Νικολόπουλος, frontman των Ciccada, με την πολύτιμη του συνεισφορά σε σαξόφωνο, φλάουτο και Mellotron. Στις 22:10 λοιπόν οι εξαιρετικοί Αθηναίοι, που με το προπέρσινο From The Small Hours Of Weakness κατάφεραν να μπουν σε πολλές λίστες με τους κορυφαίους δίσκους του 2013, ξεκίνησαν την εμφάνιση τους όπως πάντα με το psych/prog 10.000 Roses. Ο ηγέτης τους Jargon ήταν για άλλη μια φορά επιβλητικός επί σκηνής τραβώντας όλα τα βλέμματα του κόσμου πάνω του με τον παθιασμένο τρόπο που ερμηνεύει το κάθε κομμάτι.

Όλη η μπάντα ήταν δεμένη με τρομερή χημεία, πράγμα λογικό μιας και όπως μας είπε και ο Jargon έκλεισαν 2 χρόνια με το συγκεριμένο line-up. Στυβαρό rhythm-section από τους Γιώργο Παγίδα και Στέλιο Παύλου, τρία πλήκτρα επί σκηνής από τους Jargon, Νικολόπουλο και Νίκο Τερζή και ο Γιώργος Κυριακίδης στις κιθάρες συνέθεσαν την μηχανή των Verbal. Ο Νικήτας Κίσσωνας μετά τον εξαιρετικό του δίσκο με τους Methexis ήταν και πάλι παρών αλλά αυτήν την φορά ως θεατής. Οι Verbal συνέχισαν με τρία εξαιρετικά κομμάτια από τον πρώτο τους δίσκο So Close And Yet So Far Away, τα The Scene Remains, Dancing Generation και Erased συν το ενεργητικό Dinsentegration. Ο συνδυασμός του κλασσικού βρεττανικού prog rock των VDGG, Hammill και Genesis με το alternative, το psych και το avant-garde δεν είναι ο πλέον συνηθισμένος και οι Verbal το κάνουν με τον πλέον πετυχημένο τρόπο. Όταν επενδύουν πιο πολύ στην 70s πλευρά της μουσικής τους τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, όπως φαίνεται και από τα 2 κομμάτια που έπαιξαν από τον επερχόμενο τους δίσκο, τα The Decayed Reflection (A Verbal Delirium) και The Imprisoned Words Of Fear, όπου αν κρίνουμε από ό,τι έχουμε ακούσει μέχρι στιγμής αναμένουμε έναν σπουδαίο δίσκο. Για κλείσιμο οι Verbal επέλεξαν τα 2 κορυφαία τραγούδια της μέχρι στιγμής πορείας τους κατά τη γνώμη μου, το μελαγχολικό Sudden Winter με την “Χατζιδακική” του ατμόσφαιρα και τους σπουδαίους του στίχους και το σχεδόν krautrock και προσωπικό αγαπημένο Aeons με έναν Jargon στο δεύτερο μέρος τους κομματιού να κυλιέται στο σανίδι αποδίδοντας θεατρικότατα το ατμοσφαιρικό κλείσιμο αυτού του prog epic.

Η ώρα είχε φτάσει 23:30 και δυστυχώς πολύς κόσμος είχε αρχίσει να αποχωρεί, αφού το ότι η επόμενη μέρα ήταν εργάσιμη και ότι το Μετρό έκλεινε στις 00:00 δεν βοήθησε καθόλου την (δυστυχώς χαμηλή) προσέλευση του κόσμου. Και είναι πραγματικά κρίμα γιατί οι POEM είναι μαζί με τους Need ίσως ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει το εν Ελλάδι prog metal και δεν τους αξίζει να παίζουν μπροστά σε μια οριακά άδεια σκηνή. Στις 23:50 οι Αθηναίοι metallers εμφανίστηκαν ενώ είχα κάποιες αμφιβολίες για το αν θα μπορούσε να σταθεί ο frontman τους Γιώργος Προκοπίου μιας και πριν από λίγη ώρα είχα πληροφορηθεί ότι υπέφερε από υψηλό πυρετό. Όλες μου οι αμφιβολίες τερματίστηκαν όταν άρχισαν να αποδίδουν κομμάτια από τον πολυαναμενόμενο δεύτερο τους δίσκο Skein Syndrome και τον Προκοπίου να τραγουδάει σαν να μην υπάρχει αύριο. 

Mιλάμε πραγματικά για ένα σπουδαίο λαρύγγι, έναν άνθρωπο που μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με τη φωνή του. Όλη η μπάντα όμως βρίσκεται σε εξαιρετική φόρμα, το rhythm section είναι σφιχτοδεμένο και δυναμικό και οι δύο κιθάρες είτε ριφάρουν είτε σολάρουν βγάζουν έναν φρέσκο και γεμάτο full aggressive ήχο με την alternative υφή να είναι αναπόσπαστο κομμάτι τους. Από το ντεμπούτο τους The Great Secret Show ακούσαμε μόνο τα εξαιρετικά Giant και I Will Put Chaos Into Fourteen Lines. Όλο το υπόλοιπο setlist αποτελούταν από κομμάτια του επερχόμενου τους δίσκου και όπως όλα δείχνουν αναμένουμε έστω και με καθυστέρηση έναν εξαιρετικό progressive metal δίσκο.

Με την ώρα να έχει πάει 00:55 οι λιγοστοί που είχαμε απομείνει φύγαμε με ένα τεράστιο χαμόγελο να έχει μείνει ζωγραφισμένο στο πρόσωπο μας, μετά από μια σπουδαία εμφάνιση από τρία εξαιρετικά ελληνικά σχήματα και τον ήχο να παραμένει σεμιναριακός καθόλη τη διάρκεια του festival. Σε μια χώρα όπου για να επιβιώσεις ως rock μουσικός είτε θα πρέπει να παίξεις σαχλο-ποπ/ροκ της τσιχλόφουσκας ή επικαιρο-stoner, γίνονται και τέτοια festival όπου παίζουν μπάντες τόσο υψηλού επιπέδου που ετοιμάζουν νέους δίσκους παρόλες τις αντίξοες συνθήκες, δίνουν τόσο δυνατά live και η ανταπόκριση είναι να κόβονται μετά βίας 70 εισιτήρια… Πολύ κρίμα για μια τόσο σπουδαία βραδιά.