Remembering Ray ThomasΘυμόμαστε τον Ray Thomas

by Kostas Barbas, Paris Gravouniotis, Dimitris Kaltsas, Alexandros Topintzis, Giannis Zavradinos

Translation: Alexandros Mantas, Dimitris Kaltsas

The news of Ray Thomas’s passing filled with grief the fans of rock music, especially those who take delight in its early form, long before labels and subgenres increase worryingly. After all, The Moody Blues were among the pioneers and one of the main reasons for the existence of many of those. The abrupt and unexpected turn they took from rhythm & blues to symphonic pop/rock was meant to be the precursor of art rock and progressive rock. The band that Thomas along with Mike Pinder founded in Birmingham, before employing their manager Graeme Edge as a drummer and cemented their line-up that made history with the addition of John Lodge (an old acquaintance of Thomas and Pinder) and, of course, Justin Hayward.

The originality of The Moody Blues was not confined to their style. Pinder’s use of the mellotron had expanded the horizons of the arrangements (it was him who introduced The Beatles to it) while the structure of the first concept album shifted the public attention from singles to complete albums and we will be eternally thankful to them for this. The Moody Blues were probably the first band whose all members were multi-instrumentalists while four of them sang lead vocals to all of their records. Ray Thomas was of course one of them and his voice is a big part of the heavy legacy of ‘Moodies’ as well as his wonderful flute melodies while he also played piano, percussion, saxophone, oboe, French horn, harmonica and woodwind instruments. His most typical trait as a composer was that he sang the lead vocals to all of the songs he wrote. This fact spawned us the idea to write about all these pieces of the seven albums The Moody Blues did during 1967-1972, their golden era.

The second album of The Moody Blues is registered in the conscience of many people as “the one that includes Nights in White Satin” and of course as their informal debut album (the immature r’n’b The Magnificent Moodies had preceded it). It is unquestionable that Days of Future Passed is a lot more and now it is considered as one of the summits of the 1960s and Ray Thomas contributed to it mightily since, aside his playing, he composed two of the seven tracks. On Another Morning you will identify one of the most famous flute melody ever played (which brings strongly to mind a musical theme of a Greek movie of the time). This rhythm combined with the lyrics sketches magnificently a child’s positive energy about the new day, a summer morning, conveying this image to the listener in an amazing way. The cinematic reprise at the end of the composition can’t be seen as anything else but an ode to perfection. On the contrary, Twilight Time (the second part of Evening) possess a wonderful transcendental beat that stems from the r’n’b background of the musician and it surely is one of special moments of the record. Its position right before Nights in White Satin is felicitous and absolutely spot on since it comes in stark contrast with the intense romanticism of the legendary composition and essentially rounds out the concept.

After the commercial and artistic success of the ambitious venture of Days of Future Passed that marked, inter alia, their redefinition, without further ado Moodies set the bar higher with regard to compositions and arrangements. Their priority is now their sonic autonomy and having got rid of the dependence on the orchestra, the fairy-tale majesty and the references to classical music are solely appointed to Mike Pinder and the imposing mellotron becomes their trademark. And there was In Search of the Lost Chord based on the tried and tested recipe. Every member comes up with compositions of his own and through the collective assimilation becomes part of concept which here deals with the spiritual research and completeness, a concept in accord with the time. The contribution of Ray Thomas here is invaluable: two brilliant songs radiant with inspiration and feeling. Dr. Livingstone, I Presume reflects the thirst of the searcher for innerness that remains unquenched even though he saw the wonders of the world. Legend of a Mind, a multilayered work of art with a wonderful flute solo, studies in depth the experimentations of Timothy Leary collectively identified by the occult content of Tibetian Book of the Dead and the dominating psychedelic aesthetic. All of the above of course just before the threshold of the next dream…

After the two masterpieces that preceded it, On the Threshold of a Dream took them away from British psychedelic pop/rock, although they would retain key features of this sound. This is where their fully recognizable style and songwriting experience are crystallized in a very relaxed and easy-going way. Here, the tracks composed by Thomas shine through the set and are typical examples of the intense British element that exudes the grooves of each Moodies album. Dear Diary is a critique of the frenzied modern lifestyle. Psychedelia is given through the effect of the vocals, while the flute is a feature of early progressive rock sound. In the same laid-back paths, Lazy Day is the ultimate background of a relaxed Sunday afternoon. Both tracks are very close to what would later be called art-rock or art-pop. Finally, in Are You Sitting Comfortably?, which was co-written with Justin Hayward, Hayward’s voice is masterfully engulfed by Thomas’s flute, creating a wonderful atmospheric piece on King Arthur and Camelot. These are three of the top tracks of a great album.

Without enjoying the wordwide acceptance of Days of Future Passed, To Our Children’s Children’s Children is placed comfortably among the top creations of the British legends. Being the first album to be released under the roof of their own record company, Threshold, and with a space concept influenced by the then timely theme of the manned mission on the Moon, the fifth studio album of Moody Blues includes gorgeous songs harmonized in the spirit of the era, filled with inspired melodies and intense nostalgic mood. Three of these are compositions by Ray Thomas. Floating is a short psych-pop ballad one of the finest of the 60s. On the other hand, on Eternity Road, Mike Pinder’s mellotron ‘carpets’, Ray Thomas’s flutes in combination with the guitar melodies and the extraordinary vocal lines of Justin Hayward take off the track to a great height. Finally, Watching and Waiting (a composition by Hayward / Thomas) was also the only single released from this album, and its commercial failure disappointed the band. However, the similarities in the atmosphere with their most famous song (Nights in White Satin) do not minimize the beauty of this magical song that closes the disc ideally.

After five albums in the 60s, The Moody Blues made yet one more courageous turn in their sound, while entering the 70s: they removed the psychedelic color from their sound almost entirely in their sixth album, the absolutely successful A Question of Balance (No. 1 in G. Britain, No. 3 in the US). Overall, the album is not as great as the previous four and it is known for Justin Hayward’s classic opener Question. Thomas’s contribution here is mainly And the Tide Rushes In, in which he sings but does not play flute. This is a structurally simple, melancholic piece with allegorical lyrics written after a quarrel with his wife. It is one of the best tracks with one of the most favorite choruses on the album and wonderful acoustic guitar by Hayward. Thomas also wrote The Balance alongside Edge, which includes Pinder’s narration.

Less than a year later, Every Good Boy Deserves Favour saw the light and was an even greater commercial success (No. 1 in Great Britain and No. 2 in the US). The album is probably somewhat better than the previous one, and of course this is partly due to the superhit The Story in Your Eyes and even more Procession, one of the most important songs of the band and the only one co-written by all five, in which Thomas sings and narrates. These two tracks are followed by Our Guessing Game, one of Thomas’s top compositions, where he sings amazingly. His second own composition in the album is Nice to Be Here, where the ‘Moodies pop’ is perfectly summed up in a typical British joyful song that does not sound outdated (though stylistically it “should” be?).

The same goes for For My Lady, the only composition by Thomas in Seventh Sojourn, the band’s last great album. This is one of Ray Thomas’s most famous tracks, which was a b-side in the single I’m Just a Singer (In a Rock and Roll Band), a love hymn that has been a fan favorite, as they it is played live accompanied by an orchestra, because of its complex studio orchestration.

Overall, Ray Thomas’s offer to the legend of The Moody Blues was enormous and his personal signature was distinctive, unique and characteristic of a great musician. Let’s admit it, Thomas rightfully belongs to the three most important flutists – composers in rock music history.

από τους Πάρη Γραβουνιώτη, Γιάννης Ζαβραδινό, Δημήτρη Καλτσά, Κώστα Μπάρμπα, Αλέξανδρο Τοπιντζή

Μετάφραση: Αλέξανδρος Μαντάς, Δημήτρης Καλτσάς

Η είδηση του θανάτου του Ray Thomas σκόρπισε θλίψη στους φίλους της rock μουσικής, ειδικά σε όσους αρέσκονται να ακούν την πρώιμη μορφή της μουσικής αυτής, πριν οι ταμπέλες και τα υποείδη της πολλαπλασιαστούν ανησυχητικά. Εξάλλου, οι Moody Blues ήταν από τους πρώτους και βασικούς υπεύθυνους για τη γέννηση αρκετών εξ αυτών. Μετά την απότομη και άκρως απροσδόκητη στροφή τους από το rhythm & blues στο συμφωνικό pop/rock που έμελλε να είναι ο προπομπός του art-rock και του progressive rock. Η μπάντα που ίδρυσε ο Thomas με τον Mike Pinder στο Birmingham απέκτησε ως ντράμερ των μάνατζερ της μπάντας, Graeme Edge, ενώ το σχήμα απέκτησε τη μορφή με την οποία έμεινε στην ιστορία με την προσθήκη του (παλιού γνώριμου των Thomas, Pinder) John Lodge και φυσικά του Justin Hayward.

Η πρωτοτυπία των Moody Blues δεν περιοριζόταν στο ύφος. Η χρήση του mellotron από τον Pinder είχε ανοίξει νέους ορίζοντες στην ενορχήστρωση (ο ίδιος το σύστησε στους Beatles), ενώ η δομή του πρώτου concept album μετέφερε το βάρος από τα singles στους ολοκληρωμένους δίσκους και θα τους το χρωστάμε αιώνια αυτό. Οι Moody Blues ήταν πιθανότατα η πρώτη μπάντα στην οποία και τα πέντε μέλη ήταν multi-instrumentalists, ενώ τέσσερις εξ αυτών έκαναν πρώτα φωνητικά σε όλους τους δίσκους. Ο Ray Thomas ήταν βέβαια ένας από αυτούς και η φωνή του αποτελεί μεγάλο κομμάτι της βαριάς κληρονομιάς των ‘Moodies’, όσο και οι υπέροχες μελωδίες από το φλάουτό του, ενώ επίσης έπαιζε πιάνο, κρουστά, σαξόφωνο, όμποε, γαλλικό κόρνο, φυσαρμόνικα και ξύλινα πνευστά. Το πλέον χαρακτηριστικό του ως δημιουργού ήταν ότι έκανε τα πρώτα φωνητικά σε όλα τα τραγούδια που έγραφε ο ίδιος. Το γεγονός αυτό μας έδωσε την ιδέα να γράψουμε για όλα αυτά τα κομμάτια στους επτά δίσκους των Moody Blues στο διάστημα 1967-1972, την χρυσή εποχή της μπάντας.

Το δεύτερο album των Moody Blues έχει εδραιωθεί στην συνείδηση των πολλών ως «ο δίσκος που έχει μέσα το Nights in White Satin» και βέβαια ως το άτυπο ντεμπούτο τους (είχε προηγηθεί το άγουρο r’n’b The Maginificent Moodies). Είναι αυτονόητο ότι το Days Of Future Passed είναι κάτι πολύ περισσότερο και πλέον θεωρείται ως μια από τις κορυφές της μουσικής στα 60s, με την συνεισφορά του Ray Thomas στην διαμόρφωση αυτού να είναι τεράστια, πέρα από τα εκτελεστικά καθήκοντα του στις συνθέσεις, αφού υπογράφει δύο από τα επτά κομμάτια. Στο Another Morning θα αναγνωρίσετε μία από τις πιο χαρακτηριστικές μελωδίες σε φλάουτο που έχουν γραφτεί ποτέ (θα σας θυμίσει έντονα κάποιο μουσικό θέμα από ελληνική ταινία της εποχής). Ο ρυθμός αυτός σε συνδυασμό με τους στίχους αποδίδει εξαιρετικά την θετική ενέργεια ενός παιδιού για την νέα ημέρα, ένα καλοκαιρινό πρωινό, περνώντας στον ακροατή με εκπληκτικό τρόπο την εικόνα αυτή. Το κινηματογραφικό reprise στο τέλος της σύνθεσης, μόνο ως ωδή στην τελειότητα κρίνεται.  Αντίθετα, το Twilight Time (ως δεύτερο μέρος του κομματιού Evening) διαθέτει ένα υπέροχα υπερβατικό beat, που πηγάζει από τις r’n’b καταβολές του μουσικού και σίγουρα αποτελεί μια από τις ιδιαίτερες στιγμές του δίσκου, αφού κινείται μακριά από την ζεύξη με την ορχηστρική μουσική. Η παρουσία του ακριβώς πριν το Nights in White Satin κρίνεται καίρια και απολύτως επιτυχής, αφού έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον έντονο ρομαντισμό της θρυλικής σύνθεσης και ουσιαστικά ολοκληρώνει το concept.

Μετά την εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία του φιλόδοξου εγχειρήματος Days of Future Passed που σηματοδότησε εκτός άλλων και τον επαναπροσδιορισμό τους, οι Moodies χωρίς να χρονοτριβούν θέτουν υψηλότερους στόχους όσον αφορά την σύνθεση και ενορχήστρωση. Προτεραιότητα τους η ηχητική  αυτονομία οπού απαλλαγμένοι πλέον από την εξάρτηση της ορχήστρας, η παραμυθένια μεγαλοπρέπεια και οι αναφορές στην κλασσική μουσική ανατίθενται εξ’ολοκλήρου στον Mike Pinder και το επιβλητικό mellotron που γίνεται σήμα κατατεθέν τους. Eγένετο λοιπόν το In Search of the Lost Chord με την ίδια δοκιμασμένη συνταγή. Κάθε μέλος παραθέτει την δική του σύνθεση και μέσα από την συλλογική αφομοίωση εντάσσεται στο εκάστοτε concept, εδώ η πνευματική αναζήτηση και η πλήρωση που ήταν και το ζητούμενο της εποχής. Η συνεισφορά του Ray Thomas εδώ υπερπολύτιμη. Δύο λαμπρά κομμάτια που ακτινοβολούν από έμπνευση και συναίσθημα. Το Dr. Livingstone, I Presume αντικατοπτρίζει την δίψα του εξερευνητή για εσωτερικότητα που παραμένει ασίγαστη ενώ έχει γνωρίσει τα θαύματα του κόσμου. Το Legend of a Mind, ένα πολυεπίπεδο κομψοτέχνημα με ένα πανέμορφο σόλο στο φλάουτο, πραγματεύεται τους πειραματισμούς του Timothy Leary ταυτισμένοι συνειρμικά με το μυστικιστικό περιεχόμενο του Tibetian Book of the Dead και την κυρίαρχη ψυχεδελική αισθητική . Όλα αυτά βέβαια λίγο πριν το κατώφλι του επόμενου ονείρου…

Μετά από τα δύο αριστουργήματα που προηγήθηκαν, το On the Threshold of a Dream έρχεται για να τους απομακρύνει από την βρετανική ψυχεδέλεια, παρόλο που θα κρατήσουν βασικά χαρακτηριστικά αυτού του ήχου. Εδώ αποκρυσταλλώνεται πλήρως το τόσο αναγνωρίσιμο στυλ τους και η δεινότητά τους στο songwriting, με ένα πολύ χαλαρό και easy-going τρόπο. Τα κομμάτια που συνθέτει εδώ ο Thomas λάμπουν μέσα στο γενικό σύνολο και αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της έντονης βρετανικότητας που αποπνέουν τα αυλάκια κάθε δίσκου των Moodies. Το Dear Diary αποτελεί μια κριτική στον φρενήρη σύγχρονο τρόπο ζωής. Η ψυχεδέλεια δίνεται μέσω του εφέ της φωνής, ενώ το φλάουτο αποτελεί χαρακτηριστικό του πρώιμου progressive rock ήχου. Στα ίδια laid-back μονοπάτια το Lazy Day αποτελεί το απόλυτο background ενός χαλαρού κυριακάτικου απογεύματος. Και τα δύο κομμάτια είναι πολύ κοντά σε αυτό που αργότερα θα ονομαστεί art-rock ή και art-pop. Τέλος, στο Are You Sitting Comfortably? που συνυπογράφει με τον Justin Hayward, η φωνή του Hayward μπλέκεται αριστοτεχνικά με το φλάουτο του Thomas, δημιουργώντας ένα υπέροχο ατμοσφαιρικό κομμάτι με θέμα τον Βασιλιά Αρθούρο και το Κάμελοτ. Πρόκειται για τρία από τα κορυφαία κομμάτια ενός σπουδαίου δίσκου.

Δίχως να απολαμβάνει την καθολική αποδοχή του Days of Future Passed, το To Our Children’s Children’s Children συγκαταλέγεται με άνεση στα κορυφαία δημιουργήματα των Βρετανών θρύλων. Όντας το πρώτο album που κυκλοφόρησε υπό τη στέγη της δική τους εταιρείας ονόματι Threshold  και με ένα space concept επηρεασμένο από το επίκαιρο την εποχή εκείνη θέμα της επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη, ο πέμπτος studio δίσκος των Moody Blues περιλαμβάνει πανέμορφα κομμάτια εναρμονισμένα στο πνεύμα της εποχής, γεμάτα με εμπνευσμένες μελωδίες και έντονη νοσταλγική διάθεση. Τρία από αυτά αποτελούν συνθέσεις του Ray Thomas. Το Floating είναι μία psych-pop μπαλάντα μικρής διάρκειας βγαλμένη από τις καλύτερες στιγμές της 60s τραγουδοποιΐας. Από την άλλη, στο Eternity Road, τα Mellotron χαλιά του Mike Pinder, οι πινελιές του φλάουτου του Ray Thomas σε συνδυασμό με τα κιθαριστικά αρπίσματα και τις εξαιρετικές φωνητικές γραμμές του Justin Hayward απογειώνουν το κομμάτι σε δυσθεώρητα ύψη. Τέλος, το Watching and Waiting (σύνθεση των Hayward / Thomas) υπήρξε και το μοναδικό single που κυκλοφόρησε από τον εν λόγω δίσκο, με την εμπορική του αποτυχία να απογοητεύει τότε τα μέλη του συγκροτήματος. Ωστόσο, οι ομοιότητες στην ατμόσφαιρα με το πιο γνωστό κομμάτι τους (Nights in White Satin) δεν μειώνουν στο ελάχιστο την αξία αυτού του μαγικού κομματιού που κλείνει μοναδικά το δίσκο.

Μετά από πέντε δίσκους στα 60s, οι Μοοdy Blues έκαναν μία ακόμα γενναία στροφή στον ήχο τους μπαίνοντας στα 70s, αφαιρώντας το ψυχεδελικό χρώμα από τον ήχο τους σχεδόν εξολοκλήρου στο έκτο τους album, το απόλυτα επιτυχημένο A Question of Balance (νο.1 στη Μ. Βρετανία και νο.3 στις Η.Π.Α.). Ο δίσκος συνολικά υπολείπεται ποιοτικά των προηγούμενων τεσσάρων, ενώ έμεινε γνωστός για το εναρκτήριο Question του Justin Hayward. Η συνεισφορά του Thomas εδώ είναι κυρίως το And the Tide Rushes In στο οποίο τραγουδά αλλά δεν παίζει φλάουτο. Πρόκειται για ένα δομικά απλό, μελαγχολικό κομμάτι με αλληγορικούς στίχους που έγραψε μετά από έναν τσακωμό με τη γυναίκα του, ένα από τα καλύτερα κομμάτια με ένα από τα πλέον αγαπημένα ρεφρέν στον δίσκο και υπέροχη ακουστική κιθάρα από τον Hayward. Εδώ ο Thomas έγραψε και το The Balance μαζί με τον Edge, ένα κομμάτι το οποίο χαρακτηρίζεται από την απαγγελία του Pinder.

Λιγότερο από ένα χρόνο μετά, το Every Good Boy Deserves Favour είδε το φως και αποτέλεσε ακόμα μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία (νο.1 στη Μ. Βρετανία και νο.2 στις Η.Π.Α.). Το album είναι πιθανότατα κατά τι ανώτερο του προηγούμενου και σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει φυσικά το superhit The Story in Your Eyes και ακόμα περισσότερο το Procession, ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της μπάντας και το μοναδικό που συνέγραψαν και οι πέντε, στο οποίο ο Thomas τραγουδά και απαγγέλλει. Τα δύο παραπάνω κομμάτια ακολουθεί το Our Guessing Game, μία από τις κορυφαίες συνθέσεις του Thomas, ο οποίος το ερμηνεύει καταπληκτικά. Η δεύτερη αμιγώς δική του σύνθεση στο album είναι το Nice to Be Here, στο οποίο συνοψίζεται άψογα η moodies pop σε ένα χαρακτηριστικά βρετανικό χαρούμενο κομμάτι που καταφέρνει να μην ακούγεται παρωχημένο (αν και στυλιστικά ίσως θα «έπρεπε» να είναι).

Το ίδιο ισχύει πιθανότατα και για το For My Lady, το μοναδικό κομμάτι του Thomas στο Seventh Sojourn, το τελευταίο album της χρυσής εποχής της μπάντας. Το συγκεκριμένο είναι από τα πιο γνωστά κομμάτια του Ray Thomas, το οποίο ήταν και b-side στο single I’m Just a Singer (In a Rock and Roll Band), ένας ύμνος αγάπης που από την κυκλοφορία του αποτέλεσε αγαπημένο των οπαδών της μπάντας, καθώς αποδίδονταν ζωντανά με τη συνοδεία ορχήστρας, λόγω της πολύπλοκης ενορχήστρωσής του εξαρχής.

Συνολικά, η προσφορά του Ray Thomas στον θρύλο των Moody Blues ήταν τεράστια και το προσωπικό του συνθετικό αποτύπωμα ξεχωριστό, ιδιαίτερο και χαρακτηριστικό ενός σπουδαίου μουσικού. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, ο Thomas δικαιωματικά ανήκει στους τρεις σημαντικότερους φλαουτίστες συνθέτες από καταβολής rock μουσικής.