[InsideOut, 2021]
Intro: Panos Papazoglou
When the first two albums of Transatlantic, SMPTe (2000) and Bridge Across Forever (2001), were released almost twenty years ago, the great musicians who decided to embark on a substantial progressive rock journey were already well-known, each with his own band. Mike Portnoy, Neal Morse, Roine Stolt and Pete Trewavas, companions since at times according to their schedule, take the helm and safely lead to the best hidden secrets of a timeless progressive map. Since then, they have traveled great distances and released important albums, unquestionably. With their third album, The Whirlwind (2009) and the tour that followed, they pompously brought to their time the music that influenced them and gained new listeners. The company of Transatlantic, faithful to its “eclectic” course, returns with the fifth studio album, aspiring to restore the interesting and adventurous aspects, after the unequal Kaleidoscope (2014).
The transatlantic flying vehicle returns to the same points on the map on an autopilot course, with few attractions along the way
One of those collaborations of musicians already renowned through their bands, who gave some “coolness” to the supergroup concept. And if the distance that today separates Transatlantic from the first two albums is a bit unfair, the weight of a new release can only be limited to the absolutely necessary, somewhat less enthusiastic reaction from their fans. Because it is now a given that neither can Transatlantic offer a masterpiece like Whirlwind, nor can prog fans expect them to release another album like that one.
I write these lines as a Transatlantic fan, like anyone who has sung their superb melodies and experienced the anticipation of a new album for more than twenty years, without the hype, but only with that spontaneous reminder of the awe after listening to Bridge Across Forever for the first time. By the way, the wait for the band’s fifth album was probably cautious, to say the least, mainly due to the apparently unequal Kaleidoscope, the inevitable repetition of the patterns and vocal melodies that characterize Neal Morse’s (several) latest albums, and the obvious downward course of the compositional momentum of Flower King, Stolt. The Absolute Universe is a summary of the aforementioned elements in brief.
Yes, the traditional progressive rock, which has been honored with all its magnificence by the four Transatlantic members, in itself constitutes a clear and familiar field of development of their epic ideas, but it is not enough. All fans of this classic sound know that in the past, the 20-minute epics, the extra-long concept albums, the characteristic colorful album covers etc. are elements whose perpetual repetition feeds back its value and timelessness. No one disputes the unique chemistry and technical skills of Portnoy, Morse, Trewavas, Stolt. That is not the point. But when it comes to Morse’s recycled ideas from Snow onwards or from Whirlwind onwards as far as Transatlantic is concerned, all of the above (which we like as fans of the traditional 70’s prog) sound like that controversial sign of exaggeration, like a grandiose attempt to impress that instead of leading to new paths, turns into dead ends that open overtures!
And is that bad? Isn’t that the case with their previous albums? No. With Transatlantic you know and love the fact that they also love music and sounds that are out of fashion, but often reborn by musicians who consider progressive rock refreshing. A decade ago, their vision on sound still had a “freshness”, new ideas and a vision to lead it further, to use their unique synergy to mark the 21st century symphonic progressive sound. And for the most part they did. Because records like Bridge Across Forever, Whirlwind, but also those three-hour concerts that functioned as an audiovisual experience of unique beauty, are elements that will follow them even if the course of the transatlantic vehicle seems to be circling around the same point on the map. Besides, the release of The Absolute Universe in two versions with different durations of the same compositions, but few differences in essence, leaves another blurred image. Why not make an album with the really best moments that the four musicians compose during this period, but instead release two different versions of the same idea, as if offering the short version of the same album?
Beyond that, there are some beautiful ideas and compositions, such as the excellent almost 10-minute Looking For the Light with Portnoy singing (absolutely successfully), Owl Howl, and Stolt’s characteristic guitar inspirations. Although the album as a whole is exactly what one would expect from Transatlantic today after so many collaborations, participations, numerous albums and tours, i.e. a flawless and well-done summary, it does not manage to excite at any time, and comparisons with Whirlwind or tracks like Kaleidoscope, fatally degrade it. Because Transatlantic, even unwittingly, tend to succumb to a supergroup’s fame and carry the burden of safe repetition against the bold proposal of something fresh. Fresh, not necessarily in the sense of something new, but that of symphonic experimental progressive sound that they themselves advocate.
A mediocre album in two versions, which continues on the quality path of Transatlantic in an effort to create the “perfect” album, but with a clear tendency of repetition that leaves only a few sparks of their greatness in almost 155 minutes (of the two versions).
6 / 10
Panos Papazoglou
2nd opinion
On the fifth album, The Absolute Universe, the collaboration between Stolt, Morse, Portnoy and Trewavas seems a bit weak. The album is not bad, but the compositions lack the spark of the previous albums. The same goes for the other albums of the main songwriters, Neal Morse and Roine Stolt, in recent years. This quartet consists of top musicians who all give excellent interpretations to the written music. Despite the predictable characteristics of the songs, there are plenty of beautiful melodies and harmonies to enjoy. The Greatest Story Never Ends and Looking for the Light are great prog songs but the rest is not on this level. Neal Morse is clearly the band’s best singer. Roine Stolt’s vocals are limited, but have a certain expressive power and Mike Portnoy has also grown as a singer. Pete Trewavas is the weakest link here, he sounds insecure in his parts. The song Solitude, potentially one of the better songs of the album, is ruined by his voice. The Absolute Universe will be loved by the band’s old fans. Those who expected to hear something innovative can freely skip this release.
6.5 / 10
Goran Petrić
[InsideOut, 2021]
Εισαγωγή: Πάνος Παπάζογλου
Όταν κυκλοφόρησαν κολλητά προ εικοσαετίας περίπου τα δύο πρώτα άλμπουμ των Transatlantic SMPTe (2000) και Bridge Across Forever (2001), οι σπουδαίοι μουσικοί που αποφάσισαν να συμπράξουν σε ένα ουσιώδες progressive rock ταξίδι, ήταν ήδη καταξιωμένοι, έκαστος με το δικό του συγκρότημα. Mike Portnoy, Neal Morse, Roine Stolt και Pete Trewavas, συνοδοιπόροι έκτοτε ανά διαστήματα που τους επιτρέπει το πρόγραμμά τους, αναλαμβάνουν το πηδάλιο και οδηγούν με ασφάλεια στα καλύτερα κρυμμένα μυστικά ενός διαχρονικού προοδευτικού χάρτη. Από τότε έχουν διανύσει μεγάλες αποστάσεις και έχουν παράξει ένα σημαντικό έργο, αδιαμφισβήτητα. Με το τρίτο τους άλμπουμ, The Whirlwind (2009) και την περιοδεία που ακολούθησε, έφεραν με πομπώδη τρόπο στην εποχή τους τη μουσική που τους έκανε να πρωτοξεκινήσουν και κέρδισαν νέους ακροατές. Αισίως λοιπόν, η παρέα των Transatlantic, πιστή στην «εκλεκτικιστική» πορεία της, επιστρέφει με το πέμπτο κατά σειρά άλμπουμ της φιλοδοξώντας να επαναφέρει τις ενδιαφέρουσες και περιπετειώδεις πτυχές, ύστερα από το άνισο Kaleidoscope (2014). Τα καταφέρνει;
Το υπερατλαντικό ιπτάμενο όχημα σε περιπλανήσεις που οδηγούν στα ίδια σημεία του χάρτη με προδιαγεγραμμένη πορεία στον αυτόματο πιλότο, με λίγα αξιοθέατα στην πορεία του
Από τις συμπράξεις εκείνες μουσικών καταξιωμένων ήδη με τα συγκροτήματά τους, που ανέδειξαν και απέδωσαν “coolness” στην έννοια του supergroup. Και αν η απόσταση που χωρίζει τους τωρινούς Transatlantic με τις πρώτες δύο ας πούμε δισκογραφικές τους προτάσεις είναι κάπως άδικη, έτσι και το βάρος μιας νέας τους κυκλοφορίας δεν μπορεί παρά να περιορίζεται στην απολύτως απαραίτητη, κάπως λιγότερο ενθουσιώδη αντίδραση των οπαδών τους. Γιατί είναι δεδομένο πλέον, ότι ούτε οι Transatlantic μπορούν να προσφέρουν ένα αριστούργημα σαν το Whirlwind, ούτε το προοδευτικό κοινό μπορεί να περιμένει από αυτούς να επανακάμψουν με αριστουργήματα σαν το Whirlwind.
Γράφω αυτές τις γραμμές ως οπαδός των Transatlantic, όπως και οποιοσδήποτε που εδώ και καμιά εικοσαετία πλέον έχει σιγοτραγουδήσει τις μελωδιάρες τους και έχει βιώσει την αναμονή νέου άλμπουμ, χωρίς hype και τυμπανοκρουσίες, αλλά μόνο με κείνη την αυθόρμητη υπενθύμιση δέους που προκάλεσε η πρώτη ακρόαση του Bridge Across Forever. Φερ’ ειπείν, η αντίστοιχη αναμονή του πέμπτου άλμπουμ ήταν μάλλον, το λιγότερο επιφυλακτική. Κάτι η εμφανής ανισότητα στην ποιότητα των συνθέσεων του Kaleidoscope, κάτι η αναπόφευκτη επανάληψη στα μοτίβα και τις φωνητικές μελωδίες που χαρακτηρίζουν τις (τελευταίες, πολλές) δουλειές του Neal Morse και κάτι η επίσης εμφανέστατη πτωτική πορεία της συνθετικής ορμής του Flower King, Stolt, το The Absolute Universe αποτελεί μια σύνοψη των παραπάνω στοιχείων εν ολίγοις.
Ναι, το παραδοσιακό progressive rock, το οποίο έχουν τιμήσει με κάθε του μεγαλοπρέπεια οι τέσσερις Υπερατλαντικοί μουσικοί στοιχειοθετεί από μόνο του ένα εκ των προτέρων σαφές και γνώριμο πεδίο ανάπτυξης των επικών ιδεών τους, αλλά δεν αρκεί. Όλοι οι προσκείμενοι στον κλασικό αυτό ήχο γνωρίζουν ότι στο παρελθόν τα 20άλεπτα έπη, οι “suites”, τα τεράστιας διάρκειας θεματολογικά άλμπουμ, τα χαρακτηριστικά πολύχρωμα εξώφυλλα κ.τ.λ. είναι στοιχεία που η αέναη επανάληψή τους ανατροφοδοτεί την αξία και τη διαχρονικότητά του. Και κανείς δεν αμφισβητεί τη μοναδική χημεία και τις εκτελεστικές ικανότητες των Portnoy, Morse, Trewavas, Stolt (αυτό θα έλειπε κιόλας), αρκεί κανείς να δει κάποια από τις μαγνητοσκοπημένες τους εμφανίσεις. Δεν είναι εκεί το θέμα. Αλλά όταν η ανακύκλωση ιδεών σε πλήκτρα ή φωνητικές γραμμές που συνεισφέρει ο Morse από το Snow και έπειτα, ή από το Whirlwind και μετά όσον αφορά τους Transatlantic, όλα τα παραπάνω (τα οποία σαν οπαδοί του παραδοσιακού προοδευτικού 70’s ήχου τα θέλουμε!) ακούγονται με εκείνο το αμφιλεγόμενο πρόσημο της υπερβολής, σαν μια μεγαλεπήβολη προσπάθεια εντυπωσιασμού που αντί να καθοδηγεί σε νέα μονοπάτια, στριφογυρίζει σε αδιέξοδα που ανοίγουν τα overtures!
Και είναι κακό αυτό; Έτσι δεν είναι και οι προηγούμενοι δίσκοι τους; Όχι. Με τους Transatlantic γνωρίζεις και λατρεύεις το γεγονός ότι και αυτοί λατρεύουν μουσικές και ήχους ξεπερασμένους από τις μόδες, αλλά αναγεννημένους πολλάκις από μουσικούς που θεωρούν το progressive rock ανανεωτικό. Και η οπτική τους γύρω από τον ήχο, προ δεκαετίας είχε ακόμα μια «φρεσκαδούρα», νέες ιδέες και ένα όραμα να τον οδηγήσει παραπέρα. Να χρησιμοποιήσουν τη μοναδική τους σύμπραξη για να χαρακτηρίσουν τον κλασικότροπο προοδευτικό ήχο του 21ου αιώνα. Και εν πολλοίς τα κατάφεραν. Γιατί δίσκοι σαν το Bridge Across Forever, το Whirlwind, αλλά και εκείνες οι τρίωρες εμφανίσεις τους που λειτουργούσαν σαν μια οπτικοακουστική εμπειρία μοναδικής ομορφιάς, είναι στοιχεία που θα τους ακολουθούν ακόμα και αν η πορεία του Υπερατλαντικού οχήματος φαίνεται να φέρνει κύκλους γύρω από το ίδιο σημείο του χάρτη. Επίσης, η κυκλοφορία δύο εκδόσεων του Absolute Universe με διαφορετικές διάρκειες των ίδιων συνθέσεων, αλλά λίγες διαφοροποιήσεις ουσίας, είναι το στοιχείο εκείνο που έρχεται να αφήσει άλλη μια θολή εικόνα. Γιατί να μη φτιάξεις ένα άλμπουμ με τις πραγματικά καλύτερες στιγμές που οι τέσσερις μουσικοί συνθέτουν το διάστημα αυτό, αλλά να κυκλοφορήσεις δύο διαφορετικές εκδοχές της ίδιας ιδέας, σα να προσφέρεις την επίτομη έκδοση της ίδιας πρότασης;
Από κει και πέρα, σαφώς και υπάρχουν μερικές κλασικές, όμορφες ιδέες και συνθέσεις που διατρέχουν το άλμπουμ, όπως το εξαιρετικό Looking For the Light με φωνητικά του Portnoy (απολύτως επιτυχημένα) και σχεδόν 10άλεπτη διάρκεια ή το Owl Howl και τις χαρακτηριστικές κιθαριστικές εμπνεύσεις του Stolt. Και παρόλο που συνολικά, το άλμπουμ είναι ακριβώς αυτό που κάποιος θα περίμενε από τους Transatlantic του σήμερα, μετά από τόσες και τόσες συνεργασίες, συμμετοχές, πολυάριθμα άλμπουμ και περιοδείες, δηλαδή μια άψογη και καλοδουλεμένη στη λεπτομέρεια σύνοψη, δεν καταφέρνει να ενθουσιάσει σε καμία στιγμή και οι συγκρίσεις με το Whirlwind για παράδειγμα ή κομμάτια σαν το ομώνυμο Kaleidoscope, μοιραία το υποβιβάζουν. Γιατί οι Transatlantic, ακόμα και άθελά τους, τείνουν να παρασυρθούν στη δίνη της supergroup φήμης και να επωμιστούν το βάρος της ασφαλούς επανάληψης απέναντι στην τολμηρή πρόταση του φρέσκου. Φρέσκου, όχι με την έννοια του κατ’ ανάγκη νεωτεριστικού, αλλά του κλασικότροπου πειραματικού προοδευτικού ήχου που και οι ίδιοι πρεσβεύουν.
Μια μέτρια πρόταση σε δύο εκδοχές, η οποία συνεχίζει να βαδίζει με την ποιοτική σταθερά των Transatlantic στην προσπάθεια δημιουργίας του «τέλειου» δίσκου, αλλά με μια σαφή τάση επανάληψης που δεν αφήνει παρά ελάχιστα ψήγματα του μεγαλείου τους στα σχεδόν 155 λεπτά (των δύο εκδοχών).
6 / 10
Πάνος Παπάζογλου
2η γνώμη
Στο πέμπτο άλμπουμ, The Absolute Universe, η συνεργασία μεταξύ Stolt, Morse, Portnoy και Trewavas φαίνεται κάπως αδύναμη. Το άλμπουμ δεν είναι κακό, αλλά οι συνθέσεις δεν έχουν τη σπίθα των προηγούμενων άλμπουμ. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες κυκλοφορίες των κύριων τραγουδοποιών του συγκροτήματος, Neal Morse και Roine Stolt, τα τελευταία χρόνια. Αυτό το κουαρτέτο αποτελείται από κορυφαίους μουσικούς που όλοι δίνουν εξαιρετικές εκτελέσεις των συνθέσεων. Παρά τα προβλέψιμα χαρακτηριστικά των τραγουδιών, υπάρχουν πολλές όμορφες μελωδίες και αρμονίες για να απολαύσετε. Τα The Greatest Story Never Ends και Looking for the Light είναι υπέροχα prog τραγούδια, αλλά τα υπόλοιπα δεν είναι σε αυτό το επίπεδο. Ο Neal Morse είναι σαφώς ο καλύτερος τραγουδιστής της μπάντας. Τα φωνητικά του Roine Stolt είναι περιορισμένα, αλλά έχουν μια συγκεκριμένη εκφραστική δύναμη και ο Mike Portnoy έχει επίσης εξελιχθεί ως τραγουδιστής. Ο Pete Trewavas είναι ο πιο αδύναμος κρίκος εδώ, ακούγεται αρκετά ανασφαλής στα μέρη του. Το τραγούδι Solitude, πιθανώς ένα από τα καλύτερα τραγούδια του άλμπουμ, καταστρέφεται από τη φωνή του. Το Absolute Universe θα αγαπηθεί από τους παλιούς οπαδούς της μπάντας. Όσοι περίμεναν να ακούσουν κάτι καινοτόμο μπορούν να προσπεράσουν αυτή την κυκλοφορία.
6.5 / 10
Goran Petrić
